Σε περιπτώσεις όπου το σκάλισμα της μύτης βλάπτει τους εσωτερικούς ιστούς, τα κρίσιμα είδη βακτηρίων έχουν μια πιο ξεκάθαρη διαδρομή προς τον εγκέφαλο, ο οποίος ανταποκρίνεται στην παρουσία τους με τρόπους που μοιάζουν με σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ.
Υπάρχουν πολλά ζητήματα εδώ, κυρίως ότι μέχρι στιγμής η υποστηρικτική έρευνα βασίζεται σε ποντίκια και όχι σε ανθρώπους, αλλά τα ευρήματα αξίζουν σίγουρα περαιτέρω διερεύνηση, καθώς θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατανόησή μας για το πώς ξεκινά η νόσος Αλτσχάιμερ, γεγονός το οποίο παραμένει μυστήριο.
Το βακτήριο που φτάνει μέχρι το οσφρητικό νεύρο της μύτης
Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Griffith στην Αυστραλία πραγματοποίησε δοκιμές με ένα βακτήριο που ονομάζεται Chlamydia pneumoniae, το οποίο μπορεί να μολύνει τον άνθρωπο και να προκαλέσει πνευμονία. Τα βακτήρια αυτά έχουν επίσης εντοπιστεί στην πλειονότητα των ανθρώπινων εγκεφάλων που έχουν προσβληθεί από άνοια όψιμης έναρξης.
Αποδείχθηκε ότι στα ποντίκια, τα βακτήρια μπορούσαν να ταξιδέψουν μέχρι το οσφρητικό νεύρο (που ενώνει τη ρινική κοιλότητα και τον εγκέφαλο). Επιπλέον, όταν σημειώθηκε βλάβη στο ρινικό επιθήλιο (τον λεπτό ιστό κατά μήκος της οροφής της ρινικής κοιλότητας), οι λοιμώξεις των νεύρων επιδεινώθηκαν.
Αυτό οδήγησε στη μεγαλύτερη εναπόθεση της πρωτεΐνης β-αμυλοειδές στον εγκέφαλο του ποντικιού -μια πρωτεΐνη που απελευθερώνεται ως απόκριση σε λοιμώξεις. Πλάκες αυτής της πρωτεΐνης βρίσκονται επίσης σε σημαντικές συγκεντρώσεις σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ.
«Είμαστε οι πρώτοι που δείξαμε ότι το Chlamydia pneumoniae μπορεί να πάει απευθείας στη μύτη και στον εγκέφαλο, όπου μπορεί να προκαλέσει παθολογίες που μοιάζουν με τη νόσο Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο νευροεπιστήμονας James St John από το Πανεπιστήμιο Griffith στην Αυστραλία τον Οκτώβριο του 2022, όταν δημοσιεύθηκε η μελέτη στο Scientific Reports.
«Είδαμε αυτό να συμβαίνει σε ένα μοντέλο ποντικιού και τα στοιχεία είναι δυνητικά τρομακτικά και για τους ανθρώπους», πρόσθεσε ο ειδικός.
Ταχύτατη η επικράτηση του βακτηρίου στο κεντρικό νευρικό σύστημα
Οι επιστήμονες εξεπλάγησαν από την ταχύτητα με την οποία το C. pneumoniae επικράτησε στο κεντρικό νευρικό σύστημα των ποντικών, με τη μόλυνση να συμβαίνει μέσα σε 24 έως 72 ώρες. Πιστεύεται ότι τα βακτήρια και οι ιοί βλέπουν τη μύτη ως μια γρήγορη διαδρομή προς τον εγκέφαλο.
Αν και δεν είναι βέβαιο ότι τα αποτελέσματα θα είναι τα ίδια στους ανθρώπους, ή ακόμη και ότι οι πλάκες β-αμυλοειδούς είναι αιτία της νόσου Αλτσχάιμερ, είναι ωστόσο σημαντικό να παρακολουθήσουμε τα πολλά υποσχόμενα στοιχεία στον αγώνα για την κατανόηση αυτής της κοινής νευροεκφυλιστικής κατάστασης.
«Πρέπει να κάνουμε αυτή τη μελέτη σε ανθρώπους και να επιβεβαιώσουμε εάν το μονοπάτι λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Είναι μια έρευνα που έχει προταθεί από πολλούς, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι αυτά τα ίδια βακτήρια υπάρχουν στους ανθρώπους, αλλά δεν έχουμε επεξεργαστεί πώς φτάνουν εκεί», είπε ο Δρ. St John.
Οι 9 στους 10 ανθρώπους σκαλίζουν τη μύτη τους
Το σκάλισμα της μύτης δεν είναι κάτι σπάνιο. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό έως και 9 στους 10 ανθρώπους να το κάνουν…. Αν και τα οφέλη δεν είναι ξεκάθαρα, μελέτες όπως αυτή θα πρέπει να μας αποτρέψουν.
Σχεδιάζονται μελλοντικές μελέτες σε ανθρώπους, αλλά μέχρι τότε, ο Δρ. St John και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι το να σκαλίζετε τη μύτη σας και να αφαιρείτε τις τρίχες δεν είναι καλή ιδέα, λόγω της πιθανής βλάβης που προκαλείται στον προστατευτικό ιστό της μύτης.
Ένα ερώτημα που παραμένει και θα προσπαθήσει να απαντήσει η ομάδα είναι εάν οι αυξημένες εναποθέσεις πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς αποτελούν μια φυσική, υγιή ανοσοαπόκριση που μπορεί να αναστραφεί όταν καταπολεμηθεί η μόλυνση.
Το Αλτσχάιμερ είναι μια απίστευτα περίπλοκη ασθένεια, όπως φαίνεται από τον τεράστιο αριθμό μελετών και τις πολλές διαφορετικές οπτικές γωνίες που προσπαθούν οι επιστήμονες να το καταλάβουν, αλλά κάθε έρευνα μας φέρνει λίγο πιο κοντά στην εύρεση τρόπου για να το σταματήσουμε.
«Μετά τα 65 έτη, ο παράγοντας κινδύνου αυξάνεται άμεσα, αλλά εξετάζουμε και άλλες αιτίες, γιατί δεν είναι μόνο η ηλικία, αλλά και η περιβαλλοντική έκθεση. Και πιστεύουμε ότι τα βακτήρια και οι ιοί είναι κρίσιμα», καταλήγει ο επιστήμονας.