Ο σίδηρος είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά οξυγόνου σε όλο το σώμα, για τη διατήρηση του υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και για τη μείωση του κινδύνου καρδιακών και πνευμονοπαθειών.
«Χωρίς επαρκή σίδηρο, τα κύτταρα, οι ιστοί και τα όργανά μας δεν μπορούν να λειτουργήσουν βέλτιστα καθώς το σώμα δεν μπορεί να παράγει αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια», λέει ο κλινικός διαιτολόγος Adam Enaz.
Επιπλέον, η σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου λίγο μπορεί να προκαλέσει αναιμία, μια δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Οι ακανόνιστοι παλμοί της καρδιάς, η ομίχλη του εγκεφάλου και τα εύθραυστα νύχια δεν είναι απαραίτητα συμπτώματα που θα συνδέατε με έλλειψη σιδήρου. Αλλά είναι από τα κοινά σημάδια ότι σας λείπει αυτό το βασικό θρεπτικό συστατικό -μια κατάσταση που επηρεάζει έως και οκτώ στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Τα 8 σημάδια ότι σάς λείπει σίδηρος
Ενώ μια εξέταση αίματος θα δείξει εάν έχετε χαμηλά επίπεδα σιδήρου, μια σειρά από άλλα ενδεικτικά συμπτώματα μπορεί να σάς δώσουν μια ένδειξη.
- Αρρωσταίνετε συχνά με βήχα και κρυολόγημα
- Χλωμό δέρμα ειδικά κάτω από τα μάτια
- Δύσπνοια
- Εύθραυστα νύχια
- Λαχτάρα για μη διατροφικά είδη
- Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
- Εγκεφαλική ομίχλη
1. Αρρωσταίνετε συχνά με βήχα και κρυολόγημα
Ο σίδηρος παίζει ρόλο στην ανάπτυξη και την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος και τα άτομα με χαμηλά επίπεδα σιδήρου είναι πιο ευαίσθητα σε λοιμώξεις από τα άτομα με φυσιολογικά επίπεδα.
«Το να έχετε επαρκή σίδηρο στη διατροφή σας βοηθά στη διασφάλιση του πολλαπλασιασμού και της ωρίμανσης των κυττάρων του ανοσοποιητικού, όπως τα λεμφοκύτταρα που χρειάζονται για την καταπολέμηση των λοιμώξεων», λέει ο διατροφολόγος Rob Hobson.
Μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν πάνω από 1.400 άτομα διαπίστωσε ότι η έλλειψη σιδήρου ήταν ένας ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού όπως το κοινό κρυολόγημα. Οι μετεγχειρητικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του ουροποιητικού συστήματος, ήταν επίσης πιο συχνές σε άτομα με χαμηλά επίπεδα σιδήρου.
Νιώθετε συχνά εξαντλημένοι παρόλο που κοιμάστε πολύ; «Όταν το σώμα σας δεν έχει σίδηρο, δεν μπορεί να παράγει αιμοσφαιρίνη, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς του σώματός σας. Αυτή η έλλειψη σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση και αδυναμία», εξηγεί με τη σειρά του ο Enaz.
2. Χλωμό δέρμα ειδικά κάτω από τα μάτια
Τα χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης μπορεί να κάνουν το δέρμα να φαίνεται χλωμό και ειδικά τα σημεία κάτω βλέφαρα να φαίνονται πιο λευκά. Για να ελέγξετε τα βλέφαρά σας, τραβήξτε το κάτω βλέφαρό σας προς τα κάτω ενώ κοιτάζεστε σε έναν καθρέφτη. Το εσωτερικό στρώμα πρέπει να είναι έντονο κόκκινο.
«Τα επίπεδα σιδήρου μπορεί να μειώσουν την παραγωγή αιμοσφαιρίνης με αποτέλεσμα λιγότερο οξυγόνο να φτάσει στο δέρμα και στους βλεννογόνους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μια πιο χλωμή εμφάνιση σε αυτές τις περιοχές», εξηγεί ο Enaz.
3. Δύσπνοια
Είναι φυσικό να σας κόβεται η αναπνοή όταν κάνετε έντονη δραστηριότητα, όπως τρέξιμο, γρήγορο περπάτημα ή ακόμα και όταν ανεβαίνετε σκαλοπάτια. Αλλά όταν αισθάνεστε ασυνήθιστα δύσπνοια, τότε μπορεί να είναι πρόβλημα.
«Μια ανεπάρκεια σιδήρου καθιστά δύσκολο για το σώμα σας να δημιουργήσει κύτταρα αίματος που μεταφέρουν οξυγόνο», λέει ο Enaz και προσθέτει:
«Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αισθάνεστε δύσπνοια, ειδικά όταν συμμετέχετε σε δραστηριότητες. Η σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως στηθάγχη ή πόνο στο στήθος, καθώς η καρδιά μπορεί να χρειαστεί να καταβάλει προσπάθεια για να κυκλοφορήσει οξυγονωμένο αίμα».
Ο σίδηρος είναι επίσης ένα ζωτικό συστατικό της μυοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στα μυϊκά κύτταρα, η οποία επιτρέπει στους μύες να συστέλλονται.
«Η μυοσφαιρίνη αποθηκεύει οξυγόνο στον μυϊκό ιστό, διασφαλίζοντας ότι είναι διαθέσιμο όταν οι μύες εμπλέκονται ενεργά και απαιτούν περισσότερο οξυγόνο για να παράγουν ενέργεια μετατρέποντας τη γλυκόζη και τα λιπαρά οξέα σε ATP, το πρωταρχικό ενεργειακό μόριο του κυττάρου. Αυτός ο μηχανισμός είναι απαραίτητος για τη σύσπαση των μυών και για τη διαρκή μυϊκή αντοχή», είπε ο Hobson.
4. Εύθραυστα νύχια
Τα νύχια που σπάνε εύκολα ή φαίνονται πιο λεπτά από το συνηθισμένο, θα μπορούσαν να είναι ένδειξη χαμηλών επιπέδων σιδήρου.
«Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση των νυχιών σας κάνοντάς τα εύθραυστα, ακόμη και σε σχήμα κουταλιού. Αυτό είναι επίσης γνωστό ως κοιλονυχία», λέει ο Enaz.
Τα χλωμά νύχια μπορεί επίσης να είναι σημάδι χαμηλού σιδήρου καθώς λιγότερο οξυγόνο μπορεί να φτάσει στα κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των κυττάρων στα νύχια.
5. Λαχτάρα για μη διατροφικά είδη
Γνωστή και ως Pica, αυτή η κατάσταση προκαλεί λαχτάρα για αντικείμενα όπως το χώμα και ο πάγος, κάτι που θα μπορούσε να υποδηλώνει έλλειψη σιδήρου, σύμφωνα με τον Enaz.
Αν και υπάρχει σχέση μεταξύ χαμηλού σιδήρου και Pica, οι μελέτες δεν είναι σαφείς ως προς την ακριβή αιτία, ωστόσο έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Cureus Journal of Medical Science διαπίστωσε ότι οι ασθενείς στη μελέτη με Pica ανέφεραν ότι το Pica υποχώρησε εντός τριών εβδομάδων μετά την πρώτη τους ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου.
6. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
Δεν μπορείτε να κρατήσετε τα πόδια σας ακίνητα; Όχι μόνο μπορεί να είναι ενοχλητικό κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά θα μπορούσε επίσης να σας κρατήσει ξύπνιους τη νύχτα.
Ο Enaz εξηγεί: «Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια κατάσταση όπου υπάρχει μια επιθυμία για κίνηση των ποδιών μαζί με άβολες αισθήσεις».
«Όταν πάσχετε από έλλειψη σιδήρου, τα επίπεδα της χημικής ντοπαμίνης του εγκεφάλου μπορεί να μειωθούν, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών. Η ντοπαμίνη παράγεται από το αμινοξύ l-τυροσίνη, το οποίο βρίσκεται σε πολλά κρέατα και επίσης στα ασπράδια των αυγών», προσθέτει ο Enaz.
Οι διατροφικές επιλογές όπως το βόειο κρέας και οι ομελέτες μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη τόσο των επιπέδων σιδήρου όσο και της ντοπαμίνης.
7. Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
Έχετε επίγνωση των καρδιακών σας παλμών; Μπορεί ακόμη και να παρατηρήσετε ότι ο καρδιακός σας ρυθμός είναι ακανόνιστος ή πιο γρήγορος από το συνηθισμένο; Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με την κατάσταση του σιδήρου σας.
Ο Enaz λέει: «Τα ανεπαρκή επίπεδα σιδήρου μπορούν να μειώσουν την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου του αίματος με αποτέλεσμα η καρδιά να χρειάζεται να εργαστεί σκληρότερα για να κυκλοφορήσει το οξυγόνο σε όλο το σώμα».
8. Εγκεφαλική ομίχλη
Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου και ο χαμηλός σίδηρος σχετίζεται με την ομίχλη του εγκεφάλου και την κακή γνωστική λειτουργία, σύμφωνα με τον Hobson.
«Το επαρκές οξυγόνο ανταποκρίνεται στις υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις του εγκεφάλου. Ο σίδηρος εμπλέκεται επίσης στην παραγωγή της μυελίνης, της προστατευτικής θήκης γύρω από τους νευρώνες, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος επηρεάζοντας την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των μηνυμάτων μεταξύ των νευρώνων», εξηγεί ο Hobson.
Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι λαμβάνουμε αρκετό σίδηρο καθώς αυτό το μέταλλο είναι απαραίτητο για τη δημιουργία νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη που επηρεάζουν τη διάθεση και τη γνωστική λειτουργία.
Παραπομπές