Την ώρα που οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο εφιστούν την προσοχή εν όψει της έναρξης της εποχής των αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως είναι η γρίπη και η COVID-19, επιστήμονες στην Αμερική έρχονται να παρουσιάσουν ένα νέο ρινικό σπρέι που μπορεί να προστατεύσει τους ανθρώπους από τα διάφορα παθογόνα χωρίς να περιέχει φαρμακευτική ουσία.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Brigham and Women’s Hospital (BWH) που συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, το ρινικό σπρέι, το οποίο δεν περιέχει φάρμακα, σχηματίζει μια μήτρα που μοιάζει με γέλη η οποία αιχμαλωτίζει και εξουδετερώνει τα μικρόβια, προσφέροντας έτσι ένα ακόμη στρώμα προστασίας από λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Εποχικές λοιμώξεις: Τα συμπτώματα που θα σας ανησυχήσουν – Πώς θα τις αντιμετωπίσετε
Με βάση προκλινικές μελέτες, οι ερευνητές στο BWH υποστηρίζουν ότι το ρινικό σπρέι ευρέος φάσματος είναι μακράς διαρκείας, ασφαλές και, εάν επικυρωθεί στον άνθρωπο, θα μπορούσε να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη μείωση των αναπνευστικών ασθενειών και στην προστασία της δημόσιας υγείας. Τα αποτελέσματα της εργασίας δημοσιεύονται στο περιοδικό Advanced Materials.
Πώς μεταδίδονται και αναπαράγονται οι λοιμώξεις του αναπνευστικού
Οι περισσότεροι ιοί εισέρχονται στο σύστημά μας από τη μύτη. Όταν κολλάμε μια αερομεταφερόμενη λοίμωξη όπως η γρίπη και η COVID-19, εκπνέουμε μικροσκοπικά σταγονίδια υγρών που περιέχουν το παθογόνο. Οι υγιείς άνθρωποι γύρω μας αναπνέουν αυτά τα σταγονίδια, τα οποία προσκολλώνται στο εσωτερικό της μύτης τους και μολύνουν τα κύτταρα που επενδύουν τις ρινικές οδούς.
Το παθογόνο αναπαράγεται και μπορεί να απελευθερωθεί ξανά στον αέρα όταν ένα άτομο που είναι άρρωστο, είτε το γνωρίζει είτε όχι, φτερνίζεται, βήχει, γελάει, τραγουδά ή ακόμα και αναπνέει.
Τα εμβόλια κατά αυτών των ιών μπορεί να είναι ωφέλιμα, αλλά είναι ατελή. Τα εμβολιασμένα άτομα εξακολουθούν να μολύνονται και να μεταδίδουν τη μόλυνση σε άλλους. Οι μάσκες είναι επίσης χρήσιμες, αλλά δεν προστατεύουν τελείως καθώς τα σταγονίδια μπορεί να διαρρεύσουν, αφού πολλοί άνθρωποι δεν τις φορούν σωστά ή επιλέγουν να μην τις φορέσουν καθόλου.
«Η πανδημία της COVID-19 μάς έδειξε τι μπορούν να κάνουν τα παθογόνα του αναπνευστικού στην ανθρωπότητα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτή η απειλή δεν έχει εξαφανιστεί. Δεν έχουμε μόνο τη γρίπη να αντιμετωπίσουμε εποχιακά, τώρα έχουμε και την COVID-19», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας Jeffrey Karp, διακεκριμένος επικεφαλής αναισθησιολογίας στο BWH.
Εμβόλια: Σε ποιο χέρι πρέπει να εμβολιαστείτε; Γιατί έχει σημασία, σύμφωνα με τους ειδικούς
Πώς το ρινικό σπρέι προσφέρει άμυνα έναντι των αναπνευστικών λοιμώξεων
Η νέα μελέτη περιγράφει λεπτομερώς τις προσπάθειες της ερευνητικής ομάδας να δημιουργήσει ένα ρινικό σπρέι για την άμυνα ενάντια στις αερομεταφερόμενες αναπνευστικές ασθένειες.
«Το σπρέι, που ονομάζεται Pathogen Capture and Neutralizing Spray (PCANS), αναπτύχθηκε με τη χρήση συστατικών από τη βάση δεδομένων Inactive Ingredient Database (IID) του FDA, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί προηγουμένως σε εγκεκριμένα ρινικά σπρέι ή από τη λίστα Generally Recognized as Safe (GRAS) του FDA», δήλωσε ο επίσης συγγραφέας Nitin Joshi, επίκουρος καθηγητής αναισθησιολογίας στο BWH.
«Αναπτύξαμε ένα σκεύασμα χωρίς φάρμακα χρησιμοποιώντας αυτές τις ενώσεις για να μπλοκάρουμε τα μικρόβια με τρεις τρόπους – το PCANS σχηματίζει μια μήτρα που μοιάζει με γέλη η οποία παγιδεύει τα αναπνευστικά σταγονίδια, ακινητοποιεί τα μικρόβια και τα εξουδετερώνει αποτελεσματικά, αποτρέποντας τη μόλυνση», πρόσθεσε.
Οι ερευνητές έκαναν τα πειράματα που περιγράφονται στη μελέτη σε εργαστηριακό περιβάλλον. Δεν έχουν μελετήσει το PCANS απευθείας σε ανθρώπους. Ανέπτυξαν, όμως, το σκεύασμα και μελέτησαν την ικανότητά του να συλλαμβάνει αναπνευστικά σταγονίδια σε ένα τρισδιάστατα τυπωμένο αντίγραφο ανθρώπινης μύτης. Έδειξαν έτσι ότι όταν ψεκάστηκε στο αντίγραφο της ρινικής κοιλότητας, το PCANS αιχμαλώτισε δύο φορές περισσότερα σταγονίδια από τη βλέννα μόνο.
«Το PCANS σχηματίζει ένα τζελ, το οποίο αυξάνει τη μηχανική του αντοχή κατά 100 φορές, σχηματίζοντας ένα συμπαγές φράγμα. Μπλόκαρε και εξουδετέρωσε σχεδόν το 100% όλων των ιών και βακτηρίων που δοκιμάσαμε, όπως των γρίπης, του SARS-CoV-2, του RSV, του αδενοϊού, της K Pneumonia και άλλων», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας John Joseph, πρώην μεταδιδακτορικός συνεργάτης του BWH.
Εξαιρετικά αποτελεσματικό στα πρώτα πειράματα το ρινικό σπρέι
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν ότι μια μόνο δόση του ρινικού εκνεφώματος PCANS θα μπορούσε να εμποδίσει αποτελεσματικά τη μόλυνση από τον ιό της γρίπης (PR8) σε 25 φορές τη θανατηφόρα δόση. Τα επίπεδα του ιού στους πνεύμονες μειώθηκαν κατά πάνω από 99,99% και τα φλεγμονώδη κύτταρα και οι κυτοκίνες στους πνεύμονες των ζώων που έλαβαν PCANS ήταν φυσιολογικά.
«Η ικανότητα του σκευάσματος να αδρανοποιεί ένα ευρύ φάσμα παθογόνων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του θανατηφόρου ιού της γρίπης PR8, καταδεικνύει την υψηλή του αποτελεσματικότητα», δήλωσε ο συγγραφέας Yohannes Tesfaigzi, καθηγητής ιατρικής στην AstraZeneca στον τομέα των αναπνευστικών και φλεγμονωδών ασθενειών στο BWH.
«Σε μια αυστηρή μοντελοποιημένη μελέτη σε ποντίκια, η προφυλακτική θεραπεία με PCANS έδειξε εξαιρετική αποτελεσματικότητα, με τα ποντίκια που έλαβαν θεραπεία να εμφανίζουν πλήρη προστασία, ενώ η ομάδα που δεν έλαβε θεραπεία δεν έδειξε τέτοιο όφελος», κατέληξε.
Ενώ οι περιορισμοί της μελέτης περιλαμβάνουν την έλλειψη μελετών σε ανθρώπους για το PCANS, παρέχεται μια ισχυρή βάση για μελλοντική έρευνα για τη διερεύνηση του πλήρους δυναμικού του PCANS σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Οι ερευνητές διερευνούν εάν το PCANS μπορεί επίσης να μπλοκάρει τα αλλεργιογόνα, ανοίγοντας μια πιθανή νέα οδό για ανακούφιση από τις αλλεργίες.