Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια χρόνια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε ανεπαρκή επίπεδα ινσουλίνης, αντίσταση στην ινσουλίνη ή και στους δύο παράγοντες.
Έρευνα που παρουσιάστηκε στην Ετήσια Συνάντηση του 2023 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) στο Αμβούργο της Γερμανίας δείχνει ότι μπορεί η πρώιμη ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 να είναι πιο εύκολο να παρακολουθηθεί και να εντοπιστεί σε ορισμένα άτομα.
Οι πληροφορίες, που δημοσιεύθηκαν επίσης στο Diabetes Therapy, προέκυψαν από μια ανάλυση που βασίζεται σε δεδομένα από τη μελέτη της Diabetes Alliance for Research in England (DARE).
Ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης Δρ. Adrian Heald του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, δήλωσε: «Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν την πιθανότητα ο διαβήτης τύπου 2 να διαγνωστεί νωρίτερα και ελπίζουμε ότι η ξεχωριστή κλινική τροχιά θα μπορούσε να γίνει ένα εργαλείο πρόβλεψης για τους ανθρώπους που διατρέχουν κίνδυνο για τη νόσο».
Ανακαλύπτοντας τη φυσική πορεία του διαβήτη τύπου 2
Ο διαβήτης τύπου 2 συχνά αναπτύσσεται παράλληλα με άλλες καταστάσεις. Η παρούσα μελέτη εξέτασε τα κλινικά ιστορικά πριν και μετά τη διάγνωσή του για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τα αίτια και τις τροχιές για σχετικές παθήσεις υγείας.
Ο Δρ. Heald και η ομάδα του είπαν ότι «ο κύριος στόχος αυτής της μελέτης ήταν να ανιχνεύσει τυχόν χρονικές συνέχειες συννοσηρότητας ή κλινικές ενδείξεις που προηγούνται της εμφάνισης του διαβήτη και να τεκμηριώσει τις σημαντικές δυσκολίες υγείας στα άτομα σε μια χρονική συνέχεια που εκτείνεται πριν και μετά την κλινική διάγνωση».
Οι ερευνητές λένε ότι το σύνολο των αιτιών πίσω από τον διαβήτη τύπου 2 είναι ακόμη αδιευκρίνιστο, αλλά η εμφάνισή του συνδέεται ξεκάθαρα με το χρόνιο πλεονάζον βάρος, την παχυσαρκία και τον καθιστικό τρόπο ζωής. Οι συσχετίσεις αιτιολογικής σύνδεσης μεταξύ του διαβήτη τύπου 2 και της πολυνοσηρότητας -αρκετές συνυπάρχουσες παθήσεις υγείας- παραμένουν επίσης άγνωστες.
Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι οι περιβαλλοντικές μεταβλητές, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης σωματικής δραστηριότητας και της πρόσβασης σε υγιεινά τρόφιμα, μπορεί να προάγουν την εμφάνιση της νόσου.
Κοινές ασθένειες που μπορεί να υποδηλώνουν διαβήτη
Οι Βρετανοί ερευνητές στράφηκαν στη μελέτη DARE για να βρουν τις πιο διαδεδομένες κλινικές καταστάσεις σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Έψαξαν δεδομένα για 1.932 ενήλικες με και χωρίς τη νόσο, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, σε μια περίοδο που καλύπτει 50 χρόνια –25 χρόνια πριν και 25 χρόνια μετά τη διάγνωση.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα αρχεία υγείας σε 1.196 άτομα που τελικά έλαβαν διάγνωση για τη νόσο και 736 που δεν το έκαναν. Η μέση ηλικία κατά τη διάγνωση ήταν τα 53 έτη. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι αρκετές κοινές ασθένειες αυξάνονταν σταθερά τα χρόνια που προηγήθηκαν της διάγνωσης. Αυτές περιελάμβαναν υπέρταση, λοιμώξεις του αναπνευστικού, καρδιαγγειακές παθήσεις, άσθμα και λοιμώξεις των ματιών, της μύτης και του λαιμού.
Οι συγγραφείς της μελέτης είδαν ότι αμέσως πριν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2, πάνω από ένα στα τρία άτομα είχε υψηλή αρτηριακή πίεση και λοιμώξεις του αναπνευστικού. Περίπου ένας στους πέντε εμφάνισε καρδιακή πάθηση ή μόλυνση των ματιών, της μύτης και του λαιμού και ένας στους 10 είχε άσθμα.
Από την άλλη πλευρά, μόνο ένας στους 20 ανθρώπους που δεν ανέπτυξαν διαβήτη τύπου 2 διαγνώστηκαν με αυτές τις ασθένειες. Οι λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού ακολούθησαν διαφορετική τροχιά, καθώς τις βίωσε ένα στα 10 από αυτά τα άτομα.
Η φλεγμονή μπορεί να είναι πρόδρομος του διαβήτη τύπου 2
Μετά τη διάγνωση του διαβήτη τύπου 2, οι περιπτώσεις υπέρτασης, χρόνιας νεφρικής νόσου, αμφιβληστροειδοπάθειας και λοιμώξεων αυξήθηκαν για 15 χρόνια πριν εξομαλυνθούν. Οι καρδιακές παθήσεις και το άσθμα ακολούθησαν την ίδια πορεία.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό υποδηλώνει ότι η υποξεία φλεγμονή, που προκαλείται από γονίδια ή συννοσηρότητες, μπορεί να χρησιμεύσει ως πρόδρομος για την μετέπειτα εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Τα ευρήματα της μελέτης υποδεικνύουν επίσης ότι ο διαβήτης τύπου 2 δεν είναι απαραίτητα αναπόφευκτος.
«Η κατανόηση του μακροπρόθεσμου κλινικού ιστορικού του διαβήτη τύπου 2 χρόνια πριν από τη διάγνωση σημαίνει ότι, στο μέλλον, οι άνθρωποι θα έχουν το χρόνο να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους για να αποτρέψουν την εμφάνιση αυτής της ασθένειας που αλλάζει τη ζωή», είπε ο Δρ. Heald.
Γιατί τα άτομα με διαβήτη μπορεί να έχουν άλλες ασθένειες
Ο Δρ. Heald και η ομάδα του παρατήρησαν ότι πολλές ασθένειες τείνουν να συνυπάρχουν με τον διαβήτη τύπου 2. Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας αντιμετωπίζουν την υπέρταση ως παράγοντα κινδύνου λόγω της αυξανόμενης συχνότητάς της σε άτομα με άλλους παράγοντες, όπως η παχυσαρκία και το κάπνισμα.
Το άσθμα και άλλα προβλήματα φλεγμονής, αν και δεν είναι ευρέως αναγνωρισμένα, φαίνεται να αποτελούν επίσης παράγοντες κινδύνου. Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι τα χρόνια αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορούν να βλάψουν το αγγειακό ενδοθήλιο και άλλους ιστούς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη και σε κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Η ερευνητική ομάδα πίσω από αυτή τη μελέτη παραδέχεται ότι το μέγεθος του δείγματός της ήταν μικρό. Ωστόσο, ελπίζουν να επεκτείνουν τη μελέτη στο μέλλον. Η ανάλυση εξαρτάται επίσης από την ακρίβεια των δεδομένων κωδικοποίησης της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, τα οποία θα μπορούσαν να περιέχουν σφάλματα.