Η πέτρα στα νεφρά είναι μια αρκετά κοινή κατάσταση, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι περίπου ένας στους δέκα ανθρώπους θα την εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του. Πρόκειται για μια πάθηση που συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Εάν, όμως, αυτό συμβεί, ο οξύς πόνος μαζί με κάποια άλλα σημάδια, όπως αυτά που βίωσε ένας 60χρονος σηματοδοτούν ότι ήρθε η ώρα για επείγουσα ιατρική φροντίδα. Τι του συνέβη;
Νεφρά: 8 κοινά φάρμακα που μπορούν να τα βλάψουν – Τι να προσέχετε όταν τα παίρνετε
Τα πρώτα σημάδια που έδειξαν στον 60χρονο ότι έχει πέτρα στα νεφρά
Ένα πρωί τον περασμένο Οκτώβριο, ο 60χρονος Roger Lucas ξύπνησε με έναν οξύ πόνο στο αριστερό κάτω μέρος της πλάτης. Ο πόνος ερχόταν κατά κύματα και σύντομα άρχισε να ακτινοβολεί προς τη βουβωνική του χώρα. Ένιωσε ναυτία, κατέληξε να κάνει εμετό και παρατήρησε ότι τα ούρα του είχαν μια κοκκινωπή απόχρωση – όλα αυτά ήταν σαφή προειδοποιητικά σημάδια ότι κάτι δεν πήγαινε καλά.
Ο πόνος ήταν τόσο έντονος που δεν μπορούσε να καθίσει ή να βρει μια άνετη στάση. Τότε ήταν που η γυναίκα του τον μετέφερε κατευθείαν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών στο νοσοκομείο του Ντάλας. «Αυτή δεν ήταν η πρώτη μου πέτρα στα νεφρά. Μόλις το πάθεις, οι πιθανότητες να ξανασυμβεί αυξάνονται σημαντικά αλλά αυτή τη φορά, ο πόνος δεν έμοιαζε με τίποτα από όσα θυμόμουν», περιγράφει ο ίδιος μιλώντας στο Healthy.
Πέτρα στα νεφρά: Συμπτώματα και παράγοντες κινδύνου
Τα συμπτώματα της πέτρας στα νεφρά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- ξαφνικό, οξύ πόνο στο πλάι ή στο κάτω μέρος της πλάτης,
- ναυτία ή έμετο,
- αίμα στα ούρα και
- επείγουσα ανάγκη για ούρηση.
Ο κίνδυνος μπορεί να αυξηθεί σε περίπτωση:
- αφυδάτωσης,
- δίαιτας με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο ή πρωτεΐνη,
- παχυσαρκίας,
- χρόνιων ιατρικών παθήσεων και
- οικογενειακού ιστορικού.
Πέτρα στα νεφρά: Αντιμετώπιση
Σχεδόν αμέσως, οι γιατροί αναγνώρισαν τα συμπτώματα του Lucas ως πιθανή πέτρα στα νεφρά. Του έδωσαν ένα ισχυρό αναλγητικό και αντιεμετικό για να τον κάνουν να αισθανθεί πιο άνετα και μετά προχώρησαν σε εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση.
Πρώτα, έκαναν αξονική τομογραφία κοιλιάς. Η εξέτασε αποκάλυψε μια πέτρα έξι χιλιοστών στον αριστερό του ουρητήρα. Η πέτρα εμπόδιζε τη ροή των ούρων από το νεφρό, γεγονός που εξηγούσε τον έντονο πόνο. Έκανε επίσης μια εξέταση ούρων, η οποία επιβεβαίωσε την παρουσία αίματος και ορισμένων κρυστάλλων. Όλα αυτά υποστήριξαν και τη διάγνωση της πέτρας στα νεφρά.
Μόλις βγήκαν τα αποτελέσματα της αξονικής τομογραφίας, ο ουρολόγος συζήτησε με τον ασθενή τα ευρήματα και μίλησαν για το ιστορικό του: Γύρω στα 50, ο Lucas είχε ξανά μια μικρή πέτρα στα νεφρά. Σε εκείνο το προηγούμενο περιστατικό, η πέτρα είχε αναλυθεί και είχε προσδιοριστεί ότι ήταν πέτρα οξαλικού ασβεστίου. Αυτή τη φορά η ομάδα φροντίδας θεώρησε ότι ήταν πιθανό αυτή η νέα πέτρα να ήταν του ίδιου τύπου.
Πέτρες στα νεφρά: Η κοινή βιταμίνη που μειώνει τον κίνδυνο κατά 22% – Πόσο πρέπει να παίρνουμε
Φυσική αντιμετώπιση για την πέτρα στα νεφρά
Το σχέδιο θεραπείας αποτελούνταν από στάδια, με το πρώτο να αφορά στην αντιμετώπιση της άμεσης κρίσης του πόνου και το δεύτερο στη θεραπεία της πέτρας. «Μόλις ο πόνος ήταν υπό έλεγχο, η αρχική προσέγγιση ήταν συντηρητική: θα βλέπαμε αν η πέτρα μπορούσε να περάσει και να βγει φυσικά από τον οργανισμό, καθώς δεν ήταν εξαιρετικά μεγάλη», αναφέρει ο 60χρονος.
Ο ουρολόγος εξήγησε ότι οι πέτρες γύρω στα έξι χιλιοστά βρίσκονται κάπως στην οριακή ζώνη, καθώς περίπου το 80% των λίθων στα νεφρά μπορούν να περάσουν μόνες τους, ειδικά οι μικρότερες. Αλλά μια πέτρα έξι χιλιοστών μπορεί και να μην περάσει χωρίς παρέμβαση. Επειδή τα ζωτικά σημεία του ασθενή ήταν σταθερά και δεν είχε σημάδια νεφρικής λοίμωξης ή βλάβης, αποφασίστηκε να δώσουν λίγο χρόνο.
«Με έστειλαν σπίτι με συνταγές και οδηγίες. Μου είπαν να πίνω πολύ νερό για να βοηθήσω στην έκπλυση της πέτρας και μου έδωσαν ένα ουροδοχείο για να μπορέσω να πιάσω την πέτρα όταν περάσει», εξηγεί.
Για τη διαχείριση του πόνου, έπαιρνε από του στόματος παυσίπονα ανάλογα με τις ανάγκες (ο γιατρός συνέστησε την ιβουπροφαίνη, καθώς τα ΜΣΑΦ μπορούν να βοηθήσουν τον πόνο από πέτρες στα νεφρά, μαζί με μερικά ισχυρότερα χάπια για τον πόνο). Πήρε επίσης ένα φάρμακο που ονομάζεται ταμσουλοσίνη, το οποίο είναι ένας α-αναστολέας που μπορεί να χαλαρώσει τον ουρητήρα, βοηθώντας ενδεχομένως την πέτρα να περάσει πιο γρήγορα και ευκολότερα και στην ανακούφιση του πόνου του σπασμού.
Την επόμενη εβδομάδα, ο Lucas έπινε συνεχώς νερό, έπαιρνε τα φάρμακά του και χρησιμοποιούσε το ουροδοχείο, αλλά ο πόνος εξακολουθούσε να έρχεται και να φεύγει. «Ήταν πολύ πιο ήπιος από την πρώτη μέρα, αλλά υπήρχε ακόμη ένας θαμπός πόνος στο πλάι. Πέρασε μια ολόκληρη εβδομάδα χωρίς να δω την πέτρα στο ουροδοχείο», αναφέρει.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι χρειάζεται προσοχή, διότι η μέγιστη ημερήσια ποσότητα νερού που μπορεί να προσλαμβάνει ένας άνθρωπος με ασφάλεια εξαρτάται από τα χρόνια νοσήματα από τα οποία πάσχει, από τα φάρμακα που λαμβάνει και από την ηλικία του.
Λιθοτριψία κρουστικού κύματος για την πέτρα στα νεφρά
Στο επόμενο ιατρικό ραντεβού, ο γιατρός επανέλαβε τον υπέρηχο που έδειξε ότι η πέτρα ήταν ακόμα στον ουρητήρα του 60χρονου, όχι μακριά από το σημείο που βρισκόταν. Δεδομένου ότι μέχρι αυτό το σημείο δεν είχε περάσει μόνο του, ο ουρολόγος συνέστησε να προχωρήσει σε μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία αφαίρεσης.
Περιέγραψε δύο πιθανές διαδικασίες:
- λιθοτριψία με κρουστικό κύμα και
- ουρητηροσκόπηση.
Η λιθοτριψία κρουστικών κυμάτων είναι μη επεμβατική (χωρίς τομές), ενώ η ουρητηροσκόπηση, από την άλλη πλευρά, είναι μια ενδοσκοπική διαδικασία. Και οι δύο διαδικασίες είναι κοινές για τις πέτρες και η καλύτερη επιλογή εξαρτάται συχνά από το μέγεθος και τη θέση της πέτρας.
Στην περίπτωση του 60χρονου, η θέση και το μέγεθος της πέτρας έκαναν τη λιθοτριψία με κρουστικό κύμα μια καλή επιλογή. Τα ωστικά κύματα έσπασαν την πέτρα των έξι χιλιοστών σε πολλά μικρότερα θραύσματα, όπως προβλεπόταν.
«Πήγα σπίτι την ίδια μέρα με οδηγίες να συνεχίσω να πίνω πολύ νερό. Τις επόμενες δύο ημέρες, είδα πολλά μικροσκοπικά κομμάτια πέτρας που μοιάζουν με άμμο στα ούρα μου με ελάχιστη ενόχληση -πολύ πιο εύκολα από ό,τι πριν. Ήταν τεράστια ανακούφιση να ξέρεις ότι η πέτρα ήταν έξω», περιγράφει.
Οι κλινικοί γιατροί ανέλυσαν τα θραύσματα λίθων, επιβεβαιώνοντας ότι αποτελούνταν από οξαλικό ασβέστιο, όπως αναμενόταν. Με την επίλυση αυτού του προβλήματος, η φροντίδα του μετατοπίστηκε στο να αποτρέψει να συμβεί ξανά. Ο ουρολόγος του έδωσε ένα σχέδιο για να αποτρέψει περισσότερες πέτρες οξαλικού ασβεστίου:
- Η ενυδάτωση ήταν η Νο1 προτεραιότητα.
- Μείωσε επίσης την πρόσληψη αλατιού και κρέατος.
- Ο γιατρός του συνέστησε επίσης να προσθέσει χυμό λεμονιού στο νερό.
Τι να κάνετε εάν υποψιάζεστε ότι έχετε πέτρα στα νεφρά
Αν έχει βιώσει ποτέ ξαφνικό, έντονο πόνο και αναρωτηθήκατε εάν θα μπορούσε να είναι πέτρα στα νεφρά, αντιμετωπίζετε κάτι που επηρεάζει περισσότερους από 1 στους 10 ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, σύμφωνα με στοιχεία της κλινικής του Κλίβελαντ. Ο πόνος συχνά περιγράφεται ως ένας από τους χειρότερους που μπορεί κανείς να φανταστεί – συχνά συγκρίνεται με τον πόνο του τοκετού.
«Το μικρότερο μέγεθος μιας πέτρας θα μπορούσε να είναι όσο ένας παπαρουνόσπορος ή ακόμη και κρύσταλλοι που εμφανίζονται σε μια εξέταση ούρων αλλά δεν είναι ορατοί στο μάτι», εξηγεί η Smita De, ουρολόγος στην Cleveland Clinic. «Μπορεί, όμως, να είναι και τόσο μεγάλες που να γεμίζουν ολόκληρο το νεφρό, περισσότερα από 4 ή 5 εκατοστά», προσθέτει.
Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε πέτρα στα νεφρά, ειδικά εάν αντιμετωπίζετε ξαφνικό, οξύ πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης ή στο πλάι που έρχεται σε κύματα, είναι σημαντικό να δώσετε προσοχή στα συμπτώματά σας και να ενεργήσετε γρήγορα.
Ξεκινήστε καλώντας τον γιατρό σας εάν ο πόνος είναι ήπιος και δεν αντιμετωπίζετε άλλα σχετικά συμπτώματα όπως πυρετό ή έμετο. Ο γιατρός μπορεί να αξιολογήσει τα συμπτώματά σας, να γράψει απεικονιστικές εξετάσεις και να καθορίσει εάν αντιμετωπίζετε πέτρα στα νεφρά. Αν ναι, μπορεί να συστήσει διαχείριση του πόνου στο σπίτι, αυξημένη πρόσληψη υγρών και πιθανώς παραπομπή σε ουρολόγο.
Πέτρες στα νεφρά: 6 φυσικοί τρόποι να τις αντιμετωπίσετε χωρίς φάρμακα
Ωστόσο, υπάρχουν φορές που οι πέτρες στα νεφρά μετατρέπονται από διαχειρίσιμες σε ιατρικά επείγουσες καταστάσεις. Θα πρέπει να πάτε στο νοσοκομείο εάν εμφανίσετε:
- Σοβαρό ή κλιμακούμενο πόνο που δεν ελέγχεται με φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή
- Ναυτία ή έμετο, ειδικά εάν δεν μπορείτε να κρατήσετε τα υγρά ή τα φάρμακα
- Πυρετό ή ρίγη, που μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρή λοίμωξη
- Δυσκολία στην ούρηση ή αίμα στα ούρα
- Γνωστό ιστορικό πέτρας στα νεφρά και πόνος στην ίδια πλευρά
Πηγές: The Healthy, National Kidney Foundation, Cleveland Clinic