Το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ με την υπ’ Αριθμ. 2214/2023 απόφασή του απέρριψε την αίτηση του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακοαποθηκαρίων (ΠΣΦ) με την οποία ζητούσε την ακύρωση της πράξης του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Με την πράξη αυτή, απαγορεύθηκε προσωρινά η παράλληλη εξαγωγή και ενδοκοινοτική διακίνηση 75 φαρμακευτικών προϊόντων, με το σκεπτικό ότι προέχει η επαρκής κάλυψη των αναγκών των ασθενών που βρίσκονται στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ «οι κάτοχοι άδειας χονδρικής πώλησης φαρμάκων, στο πλαίσιο των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας, οφείλουν να εξασφαλίζουν κατά πάντα χρόνο τον εφοδιασμό με τα κατάλληλα φαρμακευτικά προϊόντα των φαρμακείων και των άλλων προσώπων που διαθέτουν φάρμακα στο κοινό, ώστε να καλύπτονται με επάρκεια οι ανάγκες των ασθενών που βρίσκονται στην Ελληνική επικράτεια».
Επίσης σε άλλο σημείο της απόφασης του ΣτΕ τονίζεται ότι:
«Η εξαγωγική δραστηριότητα των οικονομικών αυτών φορέων τελεί υπό τον όρο ότι, πάντως, διασφαλίζεται η άμεση διαθεσιμότητα των φαρμάκων στην εγχώρια αγορά, με δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών στο κατάλληλο φάρμακο, και ότι δεν δημιουργείται θεραπευτικό κενό προς βλάβη της δημόσιας υγείας».
Στην απόφαση αναφέρεται ότι σκοπός του ΕΟΦ είναι η «Προστασία της δημόσιας υγείας με την διασφάλιση επαρκούς εφοδιασμού της αγοράς με τα κατάλληλα φαρμακευτικά προϊόντα», και «είναι αρμόδιος να λαμβάνει κάθε νόμιμο και προσήκον προληπτικό ή κατασταλτικό μέτρο για τον ομαλό εφοδιασμό της αγοράς και την αποφυγή ελλείψεων, προκειμένου να αποτρέπεται ο κίνδυνος αδυναμίας πρόσβασης των ασθενών στην ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή».
ΣτΕ: Παρέχεται η δυνατότητα στον ΕΟΦ να επιβάλλει απαγόρευση εξαγωγών
Σύμφωνα με τους Συμβούλους της Επικρατείας παρέχεται στον ΕΟΦ η δυνατότητα «κατ’ εκτίμηση των δεδομένων για τις συνθήκες εφοδιασμού της ελληνικής επικράτειας, να επιβάλλει για περιορισμένο χρονικό διάστημα απαγόρευση των εξαγωγών συγκεκριμένων προϊόντων από την ελληνική επικράτεια είτε προς τρίτες χώρες είτε και στο πλαίσιο της ενδοκοινοτικής διακίνηση».
Τα μέτρα επιβάλλονται όταν διαπιστώνεται αιτιολογημένα ότι το παράλληλο εξαγωγικό εμπόριο ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τον σταθερό, ασφαλή και με τα απαιτούμενα ποιοτικά εχέγγυα εφοδιασμό του πληθυσμού με τα αναγκαία φάρμακα. Τέτοια περίπτωση συντρέχει, ιδίως, όταν διαπιστώνεται θεραπευτικό κενό.
«Ενόψει της αρχής της προφύλαξης, ο ΕΟΦ δύναται να λαμβάνει το μέτρο τούτο όχι μόνο όταν αποδεδειγμένα παρατηρείται ήδη έλλειψη των προϊόντων ή είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει έλλειψη, αλλά και όταν προκύπτει τεκμηριωμένα ενδεχόμενο διακινδύνευσης της ασφάλειας και της ποιότητας εφοδιασμού με φάρμακα».
Καταλήγοντας, το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι «οι διατάξεις του νόμου 1316/1983 για την οργάνωση και τις αρμοδιότητες του ΕΟΦ δεν αντίκεινται ούτε στο Σύνταγμα ούτε στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».