Τι είναι ο σταφυλόκοκκος πώς μεταδίδεται, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, συμπτώματα, θεραπεία, πρόληψη.
Θετικά στο σταφυλόκοκκο (Staphylococcus aureus), βρέθηκαν τα δείγματα τροφίμων που κατανάλωσαν τα παιδιά δημοτικών σχολείων στη Λαμία. Η ανάλυση έγινε από το Περιφερειακό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας του ΕΟΔΥ στη Θεσσαλία.
Οι τροφιμογενείς εστίες ασθένειας που προκαλούνται από τον S. aureus εμφανίζονται συνήθως λόγω ανθυγιεινών πρακτικών χειρισμού τροφίμων.
Τι είναι ο σταφυλόκοκκος
Η λέξη σταφυλόκοκκος αποτελείται από τις λέξεις σταφύλι και κόκκος λόγω της μορφής που έχει στο μικροσκόπιο. Ο σταφυλόκοκκος είναι μια ομάδα παρασιτικών βακτηρίων, τα οποία ζουν στο δέρμα και στους βλεννογόνους των περισσότερων ανθρώπων ( σε ποσοστό 20- 40% του πληθυσμού) και αποτελούν μέρος της φυσικής χλωρίδας του οργανισμού.
Υπάρχουν πάνω από 30 διαφορετικά είδη σταφυλόκοκκου, τα οποία είναι δυνατό να προκαλέσουν λοίμωξη. Οι πιο πολλές λοιμώξεις προκαλούνται από τον Staphylococcous aureus (χρυσίζων σταφυλόκοκκος).
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν λοίμωξη
Ο καθένας μας είναι πιθανό να αναπτύξει σταφυλοκοκκική λοίμωξη, αλλά οι ακόλουθες ομάδες πληθυσμού κινδυνεύουν περισσότερο:
- Τα βρέφη
- Οι γυναίκες κατά την περίοδο του θηλασμού
- Τα εξαρτημένα από τοξικές ουσίες άτομα
- Όσοι χρησιμοποιούν ενδοφλέβιο καθετήρα
- Όσοι έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση
- Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης, η καρδιαγγειακή νόσος ή η πνευμονοπάθεια
- Όσοι πάσχουν από καρκίνο
- Όσοι πάσχουν από δερματικές διαταραχές
Πώς μεταδίδεται
Ο σταφυλόκοκκος είναι μεταδοτικός. Συχνά, μπορεί να μεταδοθεί από κατοικίδια ζώα, λόγω κακής υγιεινής ή από μολυσμένα τρόφιμα. Επίσης μπορεί να μεταδοθεί από επαφή με ανοιχτό τραύμα ή αμυχή ή ακόμη και από είδη οικιακής φροντίδας.
Οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν σταφυλοκοκκική λοίμωξη μέσω της πρόσληψης μολυσμένων τροφών. Το βακτήριο staphylococcus aureus απελευθερώνει μια τοξίνη στις τροφές, η οποία προκαλεί εμετό και ναυτία.
Οι τροφές που συνήθως ενοχοποιούνται για τροφική δηλητηρίαση προερχόμενη από σταφυλόκοκκο είναι τα αυγά, τα πουλερικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Συμπτώματα της λοίμωξης
Συνήθως ο σταφυλόκοκκος εμφανίζεται με τη μορφή πυώδους αποστήματος, συνοδευόμενο από έντονο πόνο ερυθρότητα και οίδημα. Στην περίπτωση που ο σταφυλόκοκκος περάσει στο αίμα τότε εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, ρίγη και υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση).
Ο σταφυλόκοκκος είναι δυνατό να προκαλέσει πολλούς τύπους μολύνσεων. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων προκαλεί φλεγμονή και απόστημα. Όταν πρόκειται για επιφανειακή λοίμωξη του δέρματος, εκδηλώνεται με τη μορφή εκζέματος.
Στην περίπτωση που ο σταφυλόκοκκος εισβάλει στους πνεύμονες είναι δυνατό να προκαλέσει πνευμονία.
Εάν η λοίμωξη προχωρήσει στο αίμα τότε μπορεί να προκαλέσει ενδοκαρδίτιδα, δηλαδή βλάβη στις καρδιακές βαλβίδες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο σταφυλόκοκκος μπορεί να καταστεί εξαιρετικά επικίνδυνος, ακόμη και για την ίδια τη ζωή, καθώς μπορεί να εξαπλωθεί σε πολλά όργανα και να προκαλέσει βακτηριαιμία ή σηψαιμία.
Θεραπεία
Η θεραπεία του σταφυλόκοκκου εξαρτάται από το πόσο σοβαρή είναι η λοίμωξη και από τη θέση που αυτή εντοπίζεται. Στην περίπτωση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε απλές λοιμώξεις του δέρματος τότε χορηγείται είτε αντιβιοτική αλοιφή είτε αντιβιοτικά χάπια. Όταν το απόστημα είναι μεγάλου μεγέθους τότε γίνεται τομή και παροχέτευση του υγρού ή χειρουργική επέμβαση.
Στην περίπτωση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε εκτεταμένες λοιμώξεις του δέρματος ή λοίμωξη σε άλλα όργανα ή στο αίμα τότε χορηγείται ενδοφλέβια αντιβίωση.
Μέτρα προφύλαξης
Δυστυχώς δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο κατά του σταφυλόκοκκου. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να προφυλαχθούμε είναι να τηρούμε τους βασικούς κανόνες υγιεινής :
Πρέπει να καθαρίζουμε με ιδιαίτερη προσοχή τις επιφάνειες όπου γίνεται η προετοιμασία του φαγητού.
Πρέπει να πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας με σαπούνι
- μετά την τουαλέτα
- πριν και μετά την παρασκευή του φαγητού
- ύστερα από επαφή με κατοικίδια
- πριν και μετά την επαφή με τραυματισμένο δέρμα.