Η υποχρηματοδότηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα και οι αυξημένες επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας, που αγγίζουν το 47% της συνολικής δαπάνης, απασχολούν έντονα τη φαρμακοβιομηχανία.
Οι άμεσες προτεραιότητες του ΣΦΕΕ για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης και τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, συνοψίζονται σε έξι βασικές κατηγορίες:
1. Εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής επένδυσης/ χρηματοδότησης
- ΙΦΕΤ
- Ανασφάλιστοι
- Αυξητικές τάσεις της αγοράς φαρμάκου
2. Βελτίωση της απόδοσης των πόρων – Ψηφιοποίηση – Έλεγχοι
3. Πρόσβαση στην Καινοτομία
- Innovation Fund
4. Προσέλκυση Επενδύσεων
- Κλινικές Μελέτες & Παραγωγικές δαπάνες
5. Λειτουργικότητα συστήματος
- Αναδρομικότητα διαπραγματεύσεων
- Έκδοση σημειωμάτων
6. Ευρωπαϊκή Φαρμακευτική Στρατηγική
- Αναθεώρηση Ευρωπαϊκής φαρμακευτικής νομοθεσίας
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο ΣΦΕΕ για την δημόσια χρηματοδότηση του φαρμάκου 2013-2021, μόνο η Ελλάδα μείωσε τη συνολική χρηματοδότηση του φαρμάκου σε σύνολο 17 χωρών.
Συγκρίνοντας την κατά κεφαλή δημόσια νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή χρηματοδότηση του φαρμάκου (2021) στην Ελλάδα παρατηρείται ότι όσον αφορά τη δημόσια κατά κεφαλή νοσοκομειακή χρηματοδότηση του φαρμάκου (2021), η Ελλάδα εμφανίζει σημαντική υστέρηση -57% και -64% έναντι της Νότιας Ευρώπης και της Δυτικής Ευρώπης. Αντίστοιχα στην εξωνοσοκομειακή δαπάνη η υστέρηση διαμορφώνεται στο -14% και -44% αντίστοιχα.
Στον αντίποδα της υποχρηματοδότησης βρίσκονται οι επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας που αντιπροσωπεύουν πια το 47% της συνολικής αποζημιούμενης αγοράς το 2022 και αυξήθηκαν κατά 18% σε ετήσια βάση τα τελευταία 5 χρόνια.
Μεταρρύθμιση της φαρμακευτικής νομοθεσίας της ΕΕ
Η πρόταση της ΕΕ για την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Φαρμακευτικής Νομοθεσίας, μειώνει τα κίνητρα και πλήττει την καινοτομία αναφέρουν οι εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανία.Προειδοποιούν ότι οι προτάσεις θα επιταχύνουν περαιτέρω την απώλεια της βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης προς όφελος των ΗΠΑ και της Ασίας και οι Ευρωπαίοι θα χάσουν τις επιστημονικές προόδους που θα είναι διαθέσιμες αλλού.
Η προτεινόμενη μείωση της βασικής περιόδου προστασίας για τα νέα φάρμακα από 8 σε 6 έτη, σε συνδυασμό με την υπό όρους ανάκτηση της χαμένης προστασίας, βασίζεται σε παράγοντες/προϋποθέσεις που δεν μπορούν να ελέγξουν οι φαρμακευτικές εταιρείες, καθώς η απόφαση για αποζημίωση ή μη ενός νέου φαρμάκου αφορά το εκάστοτε εθνικό σύστημα υγείας.
Οι εταιρείες-μέλη της EFPIA έχουν δεσμευτεί να υποβάλλουν τα αιτήματα τιμολόγησης και αποζημίωση μέσα σε 2 χρόνια από την κεντρική άδεια κυκλοφορίας και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, εφόσον το επιτρέπουν τα τοπικά συστήματα υγείας. ‘Εχουν επίσης δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό portal (European Access Hurdles Portal), όπου καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο η πορεία των αιτημάτων αυτών, προσδίδοντας μεγαλύτερη διαφάνεια αναφορικά με τις καθυστερήσεις που καταγράφονται στα φάρμακα.
Τα προτεινόμενα επιπλέον 2 έτη προστασίας δεδομένων, η χρήση των οποίων συνδέεται με όρους κυκλοφορίας είναι σχεδόν ανέφικτα να μπορέσει μια φαρμακευτική εταιρεία να τα αξιοποιήσει, καθώς:
Οι διαδικασίες τιμολόγησης & αποζημίωσης των νέων φαρμάκων διαφέρουν από χώρα σε χώρα, και είναι αποκλειστικά απόφαση της εκάστοτε εθνικής αρχής αν θα τιμολογήσει και αν θα αποζημιώσει ένα φάρμακο.
Ήδη στην Ελλάδα καταγράφονται μεγάλες καθυστερήσεις στην είσοδο νέων φαρμάκων, με τους Έλληνες ασθενείς να αναμένουν 674 μέρες για να έχουν πρόσβαση.
Συμπερασματικά, αναφέρει ο ΣΦΕΕ, πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα στη φαρμακοβιομηχανία προκειμένου να μπορέσει να παράξει περισσότερα και πιο γρήγορα καινοτόμα φάρμακα, δημιουργώντας ένα περιβάλλον επενδύσεων τουλάχιστον όχι λιγότερο ανταγωνιστικό απ’ ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Ελλείψεις και εφοδιαστική αλυσίδα
Ο ΣΦΕΕ προτείνει:
- Υποχρέωση των ΚΑΚ να διασφαλίζουν κατάλληλες και συνεχείς προμήθειες σε χονδρεμπόρους και φαρμακοποιούς
- Υποχρέωση 6μηνης ειδοποίησης ελλείψεων και σχεδίων πρόληψης ελλείψεων για όλα τα φάρμακα
- Ανάπτυξη μεθοδολογίας της ΕΕ για τον καθορισμό λίστας κρίσιμων φαρμάκων. Τα κράτη μέλη να προσδιορίσουν τον κατάλογο των κρίσιμων φαρμάκων τους με βάση τη μεθοδολογία της ΕΕ.
Θέση φαρμακοβιομηχανίας
- Δημιουργία ενός εναρμονισμένου συστήματος πρόληψης της ΕΕ με βάση έναν κοινό ορισμό των ελλείψεων και με τη δημιουργία ενός διαλειτουργικού ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης και ενημέρωσης.
- Χρήση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επαλήθευσης Φαρμάκων (EMVS) για την πρόληψη της έλλειψης φαρμάκων και την παρακολούθηση των προμηθειών των ΚΑΚ σε χονδρεμπόρους και φαρμακεία
- H ειδοποίηση 6 μηνών στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ανέφικτη
- Διαφάνεια και κατανόηση της εκάστοτε ζήτησης, μέσα από τη χρήση δεδομένων (Συνεργασία με το ECDC προκειμένου να υπάρχει καλύτερη ορατότητα για ενδεχόμενες μελλοντικές ελλείψεις).