Οδηγίες προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και προς τους πολίτες παρέχει με εγκύκλιό του το υπουργείο Υγείας για τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας μετά από πυρκαγιές.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας , η ανάφλεξη οργανικής καύσιμης ύλης απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα διάφορους ρυπαντές όπως μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου (ΝΟx), διοξείδιο του θείου, αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ), καθώς και άλλες ουσίες οι οποίες απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα εξαιτίας της καύσης υλικών όπως σκουπιδιών, εγκαταλειμμένων υλικών ή οικίσκων, που ενδέχεται να βρίσκονται εντός του πεδίου της πυρκαγιάς.
Η προσωρινή υπερσυγκέντρωση αυτών των ουσιών καθώς και η μεταφορά τους με τη βοήθεια του ανέμου σε γειτνιάζουσες περιοχές ενδέχεται να δημιουργήσουν βραχυπρόθεσμα ή/και μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας στο γενικό πληθυσμό και ιδίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι πιθανόν να διεισδύσουν μέχρι το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα (πνεύμονες) ενώ τα μικρότερης διαμέτρου μικροσωματίδια ενδέχεται να περάσουν και στην κυκλοφορία του αίματος.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου από έκθεση σε καπνό είναι άτομα με άσθμα ή άλλα αναπνευστικά νοσήματα, άτομα με καρδιοαγγειακές παθήσεις, οι χρονίως πάσχοντες, οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, οι έγκυοι και οι καπνιστές .
Η έκθεση στον καπνό μιας πυρκαγιάς ενδέχεται να προκαλέσει ερεθισμούς στα μάτια και την αναπνευστική οδό, βήχα, βρογχίτιδα, καθώς και να επιδεινώσει ή να πυροδοτήσει συμπτώματα κρίσης άσθματος και σε ορισμένες περιπτώσεις διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας όπως δύσπνοια.
Επίσης, σε άτομα με υποκείμενα νοσήματα ενδέχεται να συμβάλει σε διαταραχές ρυθμού της καρδιάς και σε ακραίες περιπτώσεις σε καρδιαγγειακά επεισόδια με κατάληξη το θάνατο.
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο κίνδυνος εγκαυμάτων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος εξαιτίας της εισπνοής θερμών αερίων, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές επιπλοκές.
Μέτρα Προστασίας κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς
Οδηγίες προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και προς τους πολίτες παρέχει με εγκύκλιό του το υπουργείο Υγείας με θέμα «Λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών όπως οι πυρκαγιές».
Ειδικότερα, συστήνονται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας τα οποία πρέπει να ακολουθήσει ο πληθυσμός κατά τη διάρκεια εκδήλωσης της πυρκαγιάς όπως:
- η πιστή τήρηση των οδηγιών των αρμόδιων αρχών,
- η παραμονή σε κλειστούς χώρους,
- η εξασφάλιση θερμικής άνεσης στο εσωτερικό των κατοικιών,
- η παραμονή σε κλιματιζόμενους χώρους,
- ο περιορισμός μετακινήσεων,
- η μείωση των πηγών ρύπανσης του εσωτερικού αέρα εντός του σπιτιού,
- η χρήση μέτρων ατομικής προστασίας από τον καπνό,
- η διατήρηση της θερμοκρασίας σώματος και συχνή ενυδάτωση,
- η συνδρομή σε άτομα χρήζοντα βοηθείας
Συστάσεις για τη φάση αποκατάστασης των ζημιών μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς
- μέτρα για την προστασία της ποιότητας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, σε περίπτωση βλαβών των συστημάτων ύδρευσης,
- συστάσεις για την προστασία της υγείας από τον καπνό και τα αιωρούμενα σωματίδια,
- συστάσεις για την διασφάλιση της ποιότητας τροφίμων,
- συστάσεις για την διαχείριση του αμιάντου και λοιπών επικίνδυνων υλικών κατά την αποκατάσταση των ζημιών των κατοικιών.
Ο αμίαντος αποτελεί υλικό, το οποίο δεν δημιουργεί προβλήματα στην υγεία όταν είναι σταθερά συνδεδεμένος σε τελικά προϊόντα όπως τοίχους, πλακάκια και σωλήνες, εφόσον δεν καταστρέφεται ή δεν υφίσταται καταπονήσεις και φθορές. Σύμφωνα όμως με αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα στην υγεία από την εισπνοή ινών αμιάντου κατά τις εργασίες κοπής, αντικατάστασης, απομάκρυνσης και κατεδάφισης υλικών που περιέχουν αμίαντο.
Μέτρα Ατομικής Προστασίας
Χρήση μάσκας EN 149 τύπου FFP3,
γάντια βαρέως τύπου
ανθεκτικά υποδήματα.
Οδηγίες για την προστασία της υγείας των κατοίκων κατά την επιστροφή τους σε κατοικίες που κρίθηκαν κατάλληλες
Η στάχτη στις καμένες περιοχές μπορεί να είναι επικίνδυνη λόγω της φύσης των απανθρακωμένων υλικών, ενώ τα υπολείμματα καπνού μπορεί να παραμείνουν στην περιοχή για αρκετό χρονικό διάστημα.
Κατά τον καθαρισμό των κατοικιών θα πρέπει:
- Να τηρούνται οι οδηγίες χρήσης των προϊόντων καθαρισμού.
- Να γίνεται χρήση ειδών ατομικής προστασίας (γάντια, μάσκα, προστατευτικά γυαλιά)
- Παιδιά και κατοικίδια να κρατηθούν μακριά από τις εργασίες καθαρισμού.
- Θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι υπάρχει επαρκής αερισμός/ εξαερισμός στον χώρο.
συνιστάται:
- Να λαμβάνονται προφυλάξεις για να αποτρέπεται η είσοδος της στάχτης στα σπίτια.
- Να κρατούνται τα παράθυρα και οι πόρτες κλειστά.
- Οι κάτοικοι να παραμένουν στο εσωτερικό του σπιτιού τους, όσο το δυνατόν περισσότερο μέχρι να γίνουν οι καθαρισμοί των εξωτερικών χώρων.
- Να περιορίζεται ο χρόνος των παιδιών και των κατοικίδιων ζώων σε εξωτερικούς χώρους.
- Να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε να μη μεταφέρεται η στάχτη εντός του σπιτιού.
- Να μην χρησιμοποιούνται φυσητήρες φύλλων για την απομάκρυνση της στάχτης ή των φύλλων και να και να αποφεύγεται η ανάδευση της στάχτης στον αέρα.
- Κατά προτίμηση αλλαγή των φίλτρων αέρα στις μονάδες θέρμανσης και ψύξης.
- Οι κάτοικοι να μην εργάζονται στον κήπο, εάν όμως αυτό είναι αδύνατον, να φοράνε γάντια, μπλούζες με μακριά μανίκια και μάσκα, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εισπνεόμενη ποσότητα στάχτης και σκόνης.
- Άτομα με προβλήματα υγείας ή/και που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή να επικοινωνήσουν με τον προσωπικό τους γιατρό.
Τα τηλέφωνα των υπηρεσιών που βρίσκονται σε 24ωρη επιφυλακή και με τις οποίες μπορούν να επικοινωνήσουν οι πολίτες σε περίπτωση πυρκαγιάς είναι τα ακόλουθα:
Άμεση Δράση ΕΛΑΣ: 100 8
Πυροσβεστικό Σώμα: 199
Υπηρεσία Επικοινωνιών Έκτακτης Ανάγκης: 112
ΕΚΑΒ: 166
Τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης πολιτών Υπ. Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας: 2131510100