Ανακουφιστική Φροντίδα χρειάζονται το χρόνο 120.000-135.000 ασθενείς και οι οικογένειές τους, εκ των οποίων 3.200 είναι παιδιά. Στη σύσταση επιστημονικής επιτροπής προχωρά ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.
Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχει οργανωμένο σύστημα παροχής ανακουφιστικής φροντίδας και μέχρι σήμερα αυτός ο τομέας βρίσκεται στο περιθώριο του συστήματος υγείας με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην έχουν την ολιστική υποστήριξη που χρειάζονται.
Η ανακουφιστική φροντίδα είναι ανθρώπινο δικαίωμα και απαιτούνται εθνικές πολιτικές, ολοκληρωμένα προγράμματα και εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας, ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση των ασθενών σε αυτήν.
Σήμερα στην Ελλάδα, υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας χρειάζονται ετησίως 120.000-135.000 ασθενείς και οι οικογένειές τους, εκ των οποίων 3.200 είναι παιδιά.
Τον Δεκέμβριο του 2022 ψηφίστηκε νόμος για τη δημιουργία κατάλληλων υπηρεσιών Ανακουφιστικής Φροντίδας αλλά έμεινε στο συρτάρι. Απαιτείται η έκδοση υπουργικών αποφάσεων και διαταγμάτων για τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, γιατί «αλλιώς ο νόμος θα παραμείνει κενό γράμμα», αναφέρει στο oloygeia.gr. η Δρ. Ευγενία Βαθάκου, Διευθύνουσα Σύμβουλος, «Μέριμνα» (φορέας που παρέχει Ανακουφιστική Φροντίδα), πρώην Συντονίστρια της Εθνικής Επιτροπής για την Ανακουφιστική Φροντίδα, με αφορμή την 14η Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Aνακουφιστικής Φροντίδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του oloygeia.gr ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης έχει δώσει εντολή να προχωρήσουν οι διαδικασίας για τη σύσταση επιστημονικής επιτροπής για την ανακουφιστική φροντίδα. Όπως ανέφερε κατά την ομιλία του στη Βουλή στο πλαίσιο των Προγραμματικών Δηλώσεων της Κυβέρνησης, η ανάπτυξη δομών για ανακουφιστική φροντίδα εντάσσεται στις προτεραιότητες για την αναβάθμιση του ΕΣΥ.
Η 14η Οκτωβρίου, μας υπενθυμίζει τη σημασία της ανακουφιστικής φροντίδας, αναφέρει η Ευγενία Βαθάκου. «Την ημέρα αυτή ενώνουμε τη φωνή μας με όλους όσους χρειάζονται ανακουφιστική φροντίδα, ευαισθητοποιούμε το κοινό στο δικαίωμα όλων των ανθρώπων για ένα θάνατο με αξιοπρέπεια και προβάλλουμε την αναγκαιότητα της ένταξής της στη στρατηγική των κρατών και τους αντίστοιχους δημόσιους προϋπολογισμούς για την Υγεία, ώστε οι κυβερνήσεις να εξασφαλίσουν τους απαιτούμενους πόρους για την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες αυτές».
Τι είναι Ανακουφιστική Φροντίδα;
Ανακουφιστική Φροντίδα είναι η ολιστική φροντίδα μέσω της οποίας μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας (με γιατρό, νοσηλευτή, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό) επιδιώκει τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής ασθενών με απειλητική για τη ζωή ασθένεια, με την κάλυψη τόσο των οργανικών όσο και των ψυχικών, κοινωνικών και πνευματικών τους αναγκών καθώς και των αναγκών όλων των μελών της οικογένειάς τους.
Ποιες οι ανάγκες σε Ανακουφιστική Φροντίδα σήμερα στην Ελλάδα
Η κ. Βαθάκου εξηγεί ότι σήμερα στην Ελλάδα, υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας χρειάζονται το χρόνο 120.000-135.000 ασθενείς και οι οικογένειές τους, εκ των οποίων 3.200 είναι παιδιά.
Κατά προσέγγιση ένα ποσοστό 37% των αναγκών για Ανακουφιστική Φροντίδα στην Ελλάδα αφορά καρκινοπαθείς και το υπόλοιπο 63% καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, φυματίωση, HIV, διαβήτη, κίρρωση, νεφροπάθειες, διάφορες μορφές άνοιας και άλλες περιπεπλεγμένες σοβαρές ασθένειες. Επίσης, υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας χρειάζονται ενήλικες με συνοσηρότητα/ ασθενικότητα λόγω προχωρημένης ηλικίας και τα παιδιά τόσο εξαιτίας προβλημάτων κατά τη νεογνική ηλικία όσο και λόγω συγγενών ή χρόνιων σοβαρών παθήσεων.
Περισσότεροι από 95% από τους ασθενείς αυτούς θα μπορούσαν να λαμβάνουν Ανακουφιστική Φροντίδα στο περιβάλλον του σπιτιού τους και μόνο γύρω στο 3,5% μπορεί να χρειασθούν ανά πάσα στιγμή νοσηλεία σε εσωτερική δομή, σημειώνει η Δρ. Ευγενία Βαθάκου.
Υπολογίζεται ότι, με βάση τα παραπάνω στοιχεία, χρειάζονται 500 κλίνες για τη νοσηλεία ασθενών, ενώ για να ανταποκριθούμε στις σημερινές ανάγκες της κατ’ οίκον φροντίδας χρειαζόμαστε περί τις 300 ομάδες, με τα μέλη κάθε ομάδας να εξυπηρετούν 50 ασθενείς την ημέρα.
Ποιες υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας υπάρχουν στη χώρα μας
Σύμφωνα με την κ. Βαθάκου, υπάρχουν 4 φορείς οι οποίοι παρέχουν εξειδικευμένη Ανακουφιστική Φροντίδα:
- η «Μέριμνα» για τα παιδιά,
- η «Μονάδα Ανακουφιστικής Αγωγής Τζένη Καρέζη»,
- η «Γαλιλαία» και
- η «Νοσηλεία» για τους ενήλικες.
Οι φορείς αυτοί προσφέρουν δωρεάν ιατρονοσηλευτικές και ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες, κατά τη διάρκεια και μέχρι το τέλος μιας σοβαρής ασθένειάς τους. Επίκεντρο της φροντίδας εκτός από τον ασθενή είναι εξίσου η οικογένεια (γονείς, αδέρφια και άτομα από το ευρύτερο περιβάλλον τα οποία έχουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του).
Οι υπηρεσίες αυτές στελεχώνονται από διεπιστημονικές ομάδες που παρέχουν δωρεάν εξειδικευμένη Ανακουφιστική Φροντίδα σε ασθενείς και οικογένειες εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια.
Ταυτόχρονα επιμορφώνουν επαγγελματίες υγείας στα δημόσια νοσοκομεία, και συνεργάζονται με τα υπάρχοντα μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ανακουφιστική Φροντίδα, προσφέροντας και τη δυνατότητα για την κλινική άσκηση νέων επαγγελματιών υγείας.
Τα επόμενα βήματα
«Η ψήφιση του νόμου 5007/2022 για την Ανακουφιστική Φροντίδα, τον Δεκέμβρη του 2022, αποτελεί ένα θετικό βήμα, το οποίο προσδοκούσαν χιλιάδες ασθενείς με χρόνιες και απειλητικές για τη ζωή ασθένειες στη χώρα μας. Τα επόμενα βήματα θα πρέπει να είναι τα εξής:
- Να δημιουργηθεί η Εθνική Επιτροπή διασφαλίζοντας τη διεπιστημονικότητα καθώς και την απαραίτητη κλινική εμπειρία των μελών που θα την στελεχώνουν στην Ανακουφιστική Φροντίδα ενηλίκων και στην Ανακουφιστική Φροντίδα παιδιών.
- Να εκδοθούν άμεσα οι υπουργικές αποφάσεις και τα διατάγματα που απαιτούνται για τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, γιατί αλλιώς ο νόμος θα παραμείνει κενό γράμμα.
- Σε αυτά τα κείμενα να αποσαφηνιστεί η διαφορά μεταξύ «Γενικής» και «Εξειδικευμένης» Ανακουφιστικής Φροντίδας. Η «Εξειδικευμένη» Ανακουφιστική Φροντίδα παρέχεται (24/ ώρες, 365 μέρες το χρόνο είτε στο σπίτι, είτε στον ξενώνα, είτε το νοσοκομείο) από διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας με αποκλειστικό αντικείμενο αυτό. Η «Γενική» Ανακουφιστική Φροντίδα παρέχεται από επιστήμονες υγείας (όχι διεπιστημονική ομάδα) που αναλαμβάνουν θεραπεία και φροντίδα ασθενών με απειλητικά για τη ζωή νοσήματα αλλά η Ανακουφιστική Φροντίδα δεν είναι το κύριο αντικείμενο εργασίας τους.
- Να αξιοποιηθούν τα Πρότυπα Λειτουργίας και η Εθνική Στρατηγική – Εθνικό Σχέδιο Δράσης με τον αναλυτικό προϋπολογισμό και χρονοδιάγραμμα που υποβλήθηκαν το 2020 στο Υπουργείο Υγείας από την προηγούμενη Εθνική Επιτροπή.
- Να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, με την έκδοση σχετικών υπουργικών αποφάσεων/προεδρικών διαταγμάτων, τη σταδιακή ανάπτυξη υπηρεσιών Ανακουφιστικής Φροντίδας σε όλη τη χώρα και βέβαια την εκπαίδευση του προσωπικού που θα τις στελεχώσει, και την ευαισθητοποίηση των αρμόδιων φορέων και της κοινωνίας.
- Να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης.
- Οι υπάρχουσες υπηρεσίες θα πρέπει να ενισχυθούν, θα πρέπει άμεσα να αναγνωριστούν και να αποζημιώνονται για τις υπηρεσίες που παρέχουν».