Μέχρι και το 90% των μικροοργανισμών που απομονώνονται είναι ανθεκτικά. «Κλειδί» για την ασφάλεια των ασθενών και την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής είναι η πρόληψη.
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις στη Δημόσια Υγεία παγκοσμίως, ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου. Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την μικροβιακή αντοχή και πλέον μιλάμε για λοιμώξεις που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας και αποτελούν ένα μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως.
Συγκεκριμένα, σε σχετικά πρόσφατη αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 7/ 100 ασθενείς σε χώρες υψηλού εισοδήματος και 15/100 ασθενείς σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος θα αποκτήσουν τουλάχιστον μία λοίμωξη που σχετίζεται με τη φροντίδα υγείας κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο.
Μικροβιακή αντοχή: 39 εκατ. θάνατοι από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά ως το 2050
Μάλιστα, στη χώρα μας, σε μερικές περιπτώσεις λοιμώξεων σε νοσοκομεία, μέχρι και το 90% των μικροοργανισμών που απομονώνονται είναι ανθεκτικά, κάτι που καθιστά πολύ δύσκολη τη θεραπεία με τα αντιβιοτικά που έχουμε στη διάθεσή μας αυτή τη στιγμή, αναφέρει ο Δημήτριος Χατζηγεωργίου, Πτέραρχος εα, μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ, στο ενημερωτικό δελτίο του Οργανισμού.
Προσθέτει ότι «η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών από το ανθρώπινο είδος μας έχει φέρει σε αυτό το σημείο, όπου τα μικρόβια έχουν αναπτύξει σημαντική αντοχή. Παρότι υπάρχουν ακόμα νέα αντιβιοτικά, η διαθεσιμότητά τους μειώνεται και θα συνεχίσει να μειώνεται στο μέλλον. Πρέπει να δράσουμε άμεσα για να περιορίσουμε την κατάχρηση των αντιβιοτικών, αλλιώς θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ακόμα πιο σοβαρές καταστάσεις στο μέλλον».
Κλειδί για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής η πρόληψη
Η σημασία της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων που σχετίζονται με τη φροντίδα υγείας αναδεικνύεται όλο και περισσότερο μέσα από μελέτες, σημειώνει η Μαρία Τσερώνη, Επ.Καθ. ΕΚΠΑ, επιστημονική σύμβουλος Προέδρου ΕΟΔΥ.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι έως και το 70% των λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας μπορούν να προληφθούν με την κλιμάκωση και εφαρμογή μιας σειράς αποτελεσματικών παρεμβάσεων πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων.
Καθώς το αρχικό δόγμα της φροντίδας των ασθενών είναι πρωτίστως να μη βλάπτεται ο ασθενής, τα προγράμματα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων θα πρέπει να επιδιώκουν αδιάκοπα αξιόπιστες, βιώσιμες και πρακτικές στρατηγικές για αυξημένη ασφάλεια των ασθενών. Η επένδυση σε προγράμματα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές.
Συγκεκριμένα, η υγιεινή των χεριών και η υγιεινή/καθαριότητα του περιβάλλοντος στις Μονάδες Φροντίδας Υγείας (ΜΦΥ) μπορούν να μειώσουν περισσότερο από το μισό τον κίνδυνο θανάτου ως αποτέλεσμα λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας από πολυανθεκτικά παθογόνα, καθώς και να μειώσουν τις σχετικές μακροπρόθεσμες επιπλοκές και την επιβάρυνση της υγείας των ασθενών κατά τουλάχιστον 40%. Η βελτίωση της υγιεινής των χεριών σε χώρους φροντίδας θα μπορούσε να εξοικονομήσει περίπου 16,50 δολάρια ΗΠΑ για κάθε δολάριο που επενδύεται.
Το σχέδιο του ΕΟΔΥ για την πρόληψη των λοιμώξεων
Ο ΕΟΔΥ στο πλαίσιο των δράσεων του, έχει πλέον ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την πρόληψη των λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας , το οποίο αρχίζει να υλοποιείται και το οποίο έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το επιχειρησιακό σχέδιο πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας του ΕΟΔΥ βασίζεται σε 4 άξονες:
Επιτήρηση των λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας εντός των νοσοκομείων της χώρας, δηλαδή η συστηματική συλλογή αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης των λοιμώξεων. Η επιτήρηση συμβάλλει στην κατανόηση του μεγέθους του προβλήματος των λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής και παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη διαμόρφωση πολιτικών υγείας για την καταπολέμηση του προβλήματος της μικροβιακής αντοχής.
Εκπόνηση εθνικών οδηγιών για την πρόληψη και έλεγχο των λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας , οι οποίες θα είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο και περιλαμβάνουν και αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό.
Εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων προσωπικού καθαριότητας και φροντιστών υγείας, στις οδηγίες για την πρόληψη και έλεγχο των λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας.
Παρακολούθηση και μέτρηση της συμμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας, σε σχέση με τις οδηγίες για την πρόληψη και έλεγχο των λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας.