Τον κώδωνα του κινδύνου για τις αλλαγές που προωθούνται από το υπουργείο Υγείας για την λειτουργία των τραπεζών Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος κρούουν επιστήμονες, τονίζοντας ότι «πρέπει να προστατευθεί το βιολογικό υλικό της ελληνικής οικογένειας».
Την ανησυχία ειδικών και επιστημόνων προκαλούν οι αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο για την λειτουργία των τραπεζών Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος, που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας που έχει κατατεθεί στη Βουλή.
Το μέχρι σήμερα αυστηρό πλαίσιο προστασίας των πολιτών κινδυνεύει να ανατραπεί, ανέφερε μιλώντας στον στον RealFm 97.8 και στην εκπομπή της Κάτιας Μακρή και του Μάνου Νιφλή, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Ομφαλικού Αίματος, Νίκος Νοταράς.
Τι ισχύει σήμερα
Από το 2011, με νόμο του Ελληνικού κράτους, τα ζευγάρια που περιμένουν παιδί, έχουν τη δυνατότητα να συντηρήσουν σε συνθήκες κρυοκατάψυξης, αιμοποιητικά κύτταρα προερχόμενα από το αίμα του ομφάλιου λώρου (μονάδα ομφαλοπλακουντιακού αίματος ή μονάδα ΟπΑ) με σκοπό τη μελλοντική χρήση από τα μέλη της οικογένειας για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών.
Ο έλεγχος, η επεξεργασία, η συντήρηση, η αποθήκευση και η διανομή της μονάδας ΟπΑ, αναλαμβάνεται κατόπιν αμοιβής, από αδειοδοτημένους από το Υπουργείο Υγείας φορείς, τις λεγόμενες Ιδιωτικές Τράπεζες Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (ΙΤ-ΟπΑ).
Αυστηρό πλαίσιο αδειοδότησης
Το πλαίσιο για την αδειοδότηση και τη λειτουργία των τραπεζών αυτών στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα αυστηρό έτσι ώστε να προστατεύεται το πολύτιμο βιολογικό υλικό που αυτές συγκεντρώνουν. Όπως επεσήμανε ο κ. Νοταράς, μέχρι σήμερα για να αδειοδοτηθεί μια Τράπεζα έπρεπε:
- να αναλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων που προβλέπει η νομοθεσία για τους φορείς αυτούς
- να πληροί τα ελάχιστα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Ποιότητας και Ασφάλειας για ιστούς και κύτταρα που επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και έχει υιοθετήσει και η χώρα μας
- να πληροί πρόσθετες απαιτήσεις που θέτει η εθνική μας νομοθεσία για την προστασία των πολιτών
- να ελέγχεται, η ίδια και οι τυχόν εξωτερικοί συνεργάτες της από τις αρμόδιες Αρχές, δηλαδή τον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και το Υπουργείο Υγείας
Υπό αμφισβήτηση το αυστηρό θεσμικό πλαίσιο
Σύμφωνα με τον κ. Νοταρά, το αυστηρό πλαίσιο προστασίας των Ελλήνων πολιτών που είχε θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια, τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση, καθώς η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει ότι ο φορέας δεν υποχρεούται πια να ασκεί το σύνολο των δραστηριοτήτων των τραπεζών ΟπΑ.
Έστω και μια να ασκεί μπορεί να αδειοδοτηθεί αρκεί να συνεργάζεται με ένα ή περισσότερους άλλους φορείς που ασκούν τις υπόλοιπες δραστηριότητες, ενώ οι συνεργαζόμενοι φορείς θα πρέπει απλά να λειτουργούν νόμιμα σύμφωνα με το δίκαιο που τους διέπει ακόμη και αν είναι στην αλλοδαπή.
Στο πλαίσιο αυτό επεσήμανε ότι το βιολογικό υλικό από την Ελλάδα θα μπορεί να μεταφερθεί και σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμα και τρίτες χώρες, όπου το νομικό πλαίσιο αφενός δεν είναι τόσο αυστηρό και αφετέρου δεν μπορεί να ελεγχθεί από το ελληνικό υπουργείο Υγείας.
Οι κίνδυνοι της νέας διάταξης
Παράγοντες της αγοράς, ειδικοί και επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ανατροπή που μπορεί να φέρει η αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου και ζητούν να ληφθεί μέριμνα ώστε «να προστατευθεί το βιολογικό υλικό των ελληνικών οικογενειών».
Όπως τονίζουν, με την υπό συζήτηση διάταξη, υπάρχει ο κίνδυνος μια επιχείρηση χωρίς καμία επιστημονική γνώση, επιστημονικό προσωπικό, εργαστηριακές εγκαταστάσεις και εξειδικευμένες υποδομές- για παράδειγμα μια εταιρία ταχυμεταφορών- να μπορεί να αδειοδοτηθεί ως ΙΤ-ΟπΑ μόνο για την διανομή των μονάδων και να απευθύνεται στους πολίτες για να τους πουλήσει υπηρεσίες που δεν παράγει η ίδια και δεν έχει καμιά τεχνογνωσία και κανένα έλεγχο επ αυτών.
Η εν λόγω εταιρεία θα μπορεί να συνεργάζεται με μια τράπεζα της αλλοδαπής που θα κάνει τις κρίσιμες επιστημονικές διαδικασίες του ελέγχου και της επεξεργασίας των μονάδων. Η «αλλοδαπή» όμως περιλαμβάνει και τρίτες χώρες, εκτός ΕΕ. Δηλαδή, η ταχυμεταφορική μπορεί να συνεργαστεί και να στέλνει τις μονάδες ΟπΑ των Ελλήνων σε μια χώρα χαμηλού κόστους αρκεί να είναι νόμιμη ως προς το θεσμικό πλαίσιο αυτής της χώρας.
«Η εξαγωγή βιολογικού υλικού προς έλεγχο ή και επεξεργασία ή και αποθήκευση σε τρίτες χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια Ελλήνων πολιτών που θα το χρησιμοποιήσουν μελλοντικά» επισημαίνουν οι ειδικοί. Παράλληλα, προσθέτουν ότι η πρακτική αυτή οδηγεί επίσης στην απώλεια σημαντικών εσόδων για τα δημόσια ταμεία.