Στην Ευρώπη υπάρχουν 5,4 εκατομμύρια άτομα με άσθμα, επηρεάζοντας ένα στα πέντε νοικοκυριά. Το ένα τέταρτο των ασθενών με άσθμα έχει κακό έλεγχο των συμπτωμάτων.
Το άσθμα είναι ένα μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας τόσο σε Εθνικό όσο και σε Παγκόσμιο επίπεδο, καθώς επηρεάζει όλες τις ηλικιακές ομάδες, παρουσιάζοντας αυξανόμενη επίπτωση σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, με συνοδό αυξανόμενο κόστος.
Τόσο η επίπτωση όσο και ο επιπολασμός του άσθματος βρίσκονται σε ανοδική πορεία.
Συγκεκριμένα ευθύνεται για περισσότερους από 450.000 θανάτους κάθε χρόνο παγκοσμίως και οι περισσότεροι από τους οποίους μπορούν να προληφθούν. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι βέλτιστες πρακτικές στη διαχείριση ασθενών με άσθμα στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ενισχύοντας την Δημόσια Υγεία και αναδεικνύοντας την αμφίδρομη σχέση της Δημόσιας Υγείας και της Δημόσιας Πολιτικής ελέγχοντας αυτή την «επιδημία», μειώνοντας τις επισκέψεις στις δευτεροβάθμιες δομές υγείας και περιορίζοντας το συνεχώς αυξανόμενο κόστος που σχετίζεται με τη διαχείριση της διαδεδομένης αυτής νόσου.
Τα παραπάνω τόνισε η Υποψήφια Διδάκτορας κα Ελένη Σταματοπούλου, PhDc, MSc Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, MSc Διοίκηση Μονάδων Υγείας & Κοινωνικής Πρόνοιας Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής & Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας, Εκπαιδευτικός, Ακαδημαϊκή Υπότροφος Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α.), RN Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, Certified: PHTLS/ Airway Management/ ILS Provider Course/ BLS/AED Provider Course, ATLS/ Μέλος Ελληνικής Εταιρείας Εσωτερικής Παθολογίας, Member PCRS-UK,σε διάλεξή της με θέμα την Διαχείριση Ασθενών με Άσθμα/Ύποπτο Άσθμα, στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών αναδεικνύοντας Στρατηγικές Αυτοδιαχείρισης και Νέες Αναδυόμενες Πολιτικές Πρόληψης.
Η διάλεξη δόθηκε στο πλαίσιο του 6ου Πανελληνίου Διεπιστημονικού Συνεδρίου Νοσηλευτικών Ερευνών και Πολιτικής Υγείας (ΙΝΕΠΥ), το οποίο διεξήχθη με φυσική παρουσία στις 27-29 Ιουνίου 2024, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, στην Τήνο.
Επιπρόσθετα κατά την πανδημία COVID-19 στην Ελλάδα αξιοσημείωτη ήταν η προσέγγιση, εκτίμηση, εκπαίδευση και αξιολόγηση της αυτοδιαχείρισης ασθενών με άσθμα στην ΠΦΥ και η εκτίμηση του κόστους, όπως αναδείχθηκε σε μελέτη με τη συμμετοχή της κ. Σταματοπούλου.
Τι είναι το άσθμα
Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών και είναι μια από τις πιο κοινές ασθένειες παγκοσμίως. Σε όλο τον κόσμο, το άσθμα επηρεάζει περισσότερους από 334 εκατομμύρια ανθρώπους. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τα υψηλότερα ποσοστά επιπολασμού, ενώ στην Ευρώπη υπάρχουν 5,4 εκατομμύρια άτομα με άσθμα, επηρεάζοντας ένα στα πέντε νοικοκυριά. Το ένα τέταρτο των ασθενών με άσθμα έχει κακό έλεγχο των συμπτωμάτων και στο Ηνωμένο Βασίλειο 185 άτομα εισάγονται στο νοσοκομείο κάθε μέρα λόγω έξαρσης του άσθματος. Οι παροξύνσεις του άσθματος έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικό κοινωνικό, ψυχολογικό κόστος και κόστος υγείας.
Οι βέλτιστες πρακτικές στη διαχείριση ασθενών με άσθμα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) αποτελούν το θεμέλιο για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας.
Aντιμετώπιση των σοβαρών ασθματικών κρίσεων
Αναφέρθηκε ότι το άσθμα περιλαμβάνεται στο Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Μη Μεταδοτικών Νοσημάτων αλλά και στην Ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και ο σχεδιασμός του πλάνου για την αντιμετώπιση των κρίσεων και η θεραπεία εξαρτάται από:
- τον ασθενή
- την εμπειρία του επαγγελματία υγείας
- τις θεραπείες που είναι πιο αποτελεσματικές για τον συγκεκριμένο ασθενή
- τα φάρμακα τα οποία είναι διαθέσιμα
- τις εγκαταστάσεις των Επειγόντων Περιστατικών.
Η αντιμετώπιση των σοβαρών ασθματικών κρίσεων είναι υψίστης σημασίας καθώς οι σοβαρές ασθματικές κρίσεις είναι επικίνδυνες για τη ζωή και πρέπει να είναι άμεση η αντιμετώπιση συνήθως σε νοσοκομείο ή σε Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών.
Η βαρύτητα παρόξυνσης του άσθματος μπορεί να είναι ήπια, μέτρια, σοβαρή καθώς υπάρχει μέχρι και η πιθανότητα ο ασθενής να διασωληνωθεί για να αντιμετωπιστεί στα επείγοντα περιστατικά. Εάν ο ασθενής δεν παρουσιάσει βελτίωση μέσα σε 6-12 ώρες θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η εισαγωγή του στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Επιπλέον εάν δεν αντιμετωπιστεί επιτυχώς ο ασθενής, υπάρχει και η ενδεχόμενη απώτερη συνέπεια της αναπνευστικής ανακοπής, η οποία απαιτεί άμεσους και αποτελεσματικούς χειρισμούς.
Ενημερωμένοι από αυτή την περιεκτική σύνθεση της διάλεξης, σύμφωνα με τις διεθνείς έρευνες και την παγκόσμια βιβλιογραφία είναι τόσο οι κλινικοί ιατροί, οι ομάδες ασθενών-ενδιαφερόντων, οι πάροχοι υπηρεσιών της υγειονομικής περίθαλψης καθώς και οι υπεύθυνοι για τη χάραξη νέων πολιτικών όπου θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην παροχή της υποστηριζόμενης αυτοδιαχείρισης για τα άτομα με άσθμα ως βασική προτεραιότητα της συνήθους φροντίδας.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και η φαρμακευτική βιομηχανία καλούνται να αυξήσουν την ευαισθητοποίησή τους για τη συνεχιζόμενη αποτρέψιμη νοσηρότητα που σχετίζεται με αυτήν την χρόνια μη μεταδοτική ασθένεια, παρά την ύπαρξη των εξαιρετικά αποτελεσματικών θεραπειών ελέγχου του άσθματος, με στόχο την αύξηση των προσπαθειών τους και τη διασφάλιση ότι τα εισπνεόμενα φάρμακα διατίθενται παντού και σε όλες τις χώρες, δεδομένου ότι σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, η έλλειψη διαθεσιμότητας των εισπνεόμενων φαρμάκων και ιδιαίτερα των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών συμβάλλει σημαντικά στο γεγονός ότι πάνω από το 90% των θανάτων από άσθμα συμβαίνουν σε αυτές τις χώρες, υποστήριξε η κα Σταματοπούλου Ελένη.
Στην παρούσα διάλεξη παρευρέθηκαν νέα και πρώην στελέχη της Διοικούσας Επιτροπής του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου «Παναγία της Τήνου» κύριος Χατζής Νικόλαος και κύριος Βιδάλης Γεώργιος αλλά και Ακαδημαϊκοί από το χώρο του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, όπως η Υποψήφια Διδάκτορας κυρία Αθανασία Σταματοπούλου, PhDc Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Οικονομολόγος, MSc-MBA- International Human Recourse Management, MSc Διοίκηση Μονάδων Υγείας & Κοινωνικής Πρόνοιας Πα.Δ.Α. & Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Εκπαιδευτικός, Ακαδημαϊκή Υπότροφος Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Επίσης τίμησε την παρούσα διάλεξη την οποία και παρακολούθησε ο πρόεδρος Ν.Ε. ΟΝΝΕΔ Β’ Πειραιά, τομεάρχης Υγείας Β’ Πειραιά, πρόεδρος Τ.Ο. Αμφιάλης και πρόεδρος ΝΟΔΕ Β’ Πειραιά κύριος Λιβανός Μιχάλης, Ιατρός Καρδιολόγος PhD, MSc Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας με εξειδίκευση τη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας και συγκεκριμένα την Φάρμακο-Οικονομία, MSc Καρδιολογική Θεραπευτική-ΜΕΘ Ιατρική Σχολή και Βουλευτής Β’ Πειραιά.
Επιπρόσθετα παρευρέθηκαν στελέχη της Οργανωτικής και Επιστημονικής επιτροπής καθώς και ο Επίτιμος Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 6ου Πανελληνίου Διεπιστημονικού Συνεδρίου Νοσηλευτικών Ερευνών και Πολιτικής Υγείας κύριος Τσόλας Γεώργιος, RN, MSc, Πρόεδρος Ινστιτούτου Νοσηλευτικών Ερευνών & Πολιτικής Υγείας (Ι.Ν.Ε.Π.Υ.) (ΙΝΕΠΥ) καθώς και σύνεδροι από άλλους Διεπιστημονικούς φορείς έτερων Νοσοκομείων όπως και στελέχη της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας από το Νοσοκομείο Μεταξά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Νοσοκομείο Μεταξά εργαζόταν η αείμνηστη Νοσηλεύτρια Σιφνάκη Αντωνία (θεία της κυρίας Ελένης Σταματοπούλου) για χρονικό διάστημα >40 έτη.