Στο ερώτημα ποιος πρέπει να παίρνει στατίνες και από ποια ηλικία είναι καλό να τις ξεκινήσει, απαντά Αμερικανίδα καθηγήτρια Ιατρικής ,η οποία διευκρίνζειαποκαλύπτει όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις περενέργειες του φαρμάκου.
Οι στατίνες θεωρούνται το «θαυματουργό» φάρμακο για την καρδιά σας, καθώς μειώνουν τα επίπεδα χοληστερίνης και προστατεύουν από καρδιακά επεισόδια εκατομμύρια ανθρώπους.
Ένα αστείο που λένε μεταξύ τους οι γιατροί είναι πως οι στατίνες είναι τόσο χρήσιμες που θα έπρεπε να μπαίνουν στην παροχή νερού. Ωστόσο, δεν είναι κατάλληλες για όλους τους ασθενείς και σπανίως μπορεί να έχουν παρενέργειες, λέει η Δρ. Melissa Tracy, καρδιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Rush στο Σικάγο.
Τι είναι οι στατίνες;
Οι στατίνες είναι φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα της «κακής» χολιστερίνης LDL, η οποία μπορεί να συσσωρευτεί σε πλάκες που φράζουν τις αρτηρίες.
Οι στατίνες μπορούν επίσης να μειώσουν τη φλεγμονή και να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι θα τις πάρουν εφ’ όρου ζωής από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν, ακόμα κι αν τα επίπεδα της «κακής» χοληστερίνης LDL μειωθούν.
«Από εκείνους που παίρνουν στατίνες, κάποιοι μπορεί να χρειαστεί να τις σταματήσουν εάν μεταξύ άλλων υπάρξουν αλλαγές στην ηπατική λειτουργία, μείνουν έγκυοι ή μπουν στην εμμηνόπαυση», είπε η Δρ. Tracy.
Ποιος πρέπει να παίρνει στατίνες;
«Υπάρχουν δύο κύριες ομάδες ανθρώπων που πρέπει να λαμβάνουν στατίνες», είπε η Tracy.
«Η πρώτη ομάδα είναι άτομα που έχουν πάθει εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο. Σε αυτούς τους ασθενείς, οι στατίνες θα μπορούσαν να αποτρέψουν άλλη μία «κρίση υγείας» που σχετίζεται με την καρδιά», λέει η Tracy.
Η δεύτερη ομάδα είναι άτομα που δεν είχαν προβλήματα με καρδιακές παθήσεις ή φραγμένες αρτηρίες, αλλά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν μια πάθηση που σχετίζεται με την καρδιά.
«Οι ασθενείς της δεύτερης ομάδας μπορεί να έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων, υψηλή χοληστερίνη ή άλλους παράγοντες που τους θέτουν σε υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα», εξηγεί η Δρ. Tracy.
«Οι ασθενείς που έχουν μέλη της οικογένειάς τους με υψηλή χοληστερίνη ή εκείνοι που έχουν «κακή» χολιστερίνη LDL μεγαλύτερη από 160 και δεν έχουν πάθει καρδιακή προσβολή θα ήταν παραδείγματα ανθρώπων που πρέπει να τις παίρνουν», λέει η Δρ. Tracy.
Η σάρωση στεφανιαίου ασβεστίου, μία εξέταση που δείχνει αν έχετε συσσώρευση ασβεστίου στις αρτηρίες της καρδιάς σας, είναι ένας καλός τρόπος για τους κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους να προσδιορίσουν τον κίνδυνο για την υγεία της καρδιάς τους.
«Είναι πολύ σημαντικό τα άτομα με ασβεστοποιημένες πλάκες στις αρτηρίες τους να ελέγχουν τα επίπεδα της «κακής» χολιστερίνης LDL», λέει η Tracey.
«Θέλουμε να δούμε αν η βαθμολογία τους στο στεφανιαίο ασβέστιο είναι μηδέν. Αυτό θέλουμε», λέει η Tracy. «Οποιαδήποτε βαθμολογία πάνω από το μηδέν δείχνει αυξανόμενο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή».
Σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινήσω τις στατίνες;
«Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να παίρνουν στατίνες όταν διανύουν την τέταρτη και την πέμπτη δεκαετία της ζωής τους, αλλά εξαρτάται πραγματικά από τον ατομικό κίνδυνο ενός ατόμου», λέει η Tracy.
«Θα έλεγα ότι τη δεκαετία των 40 και των 50, αρχίζουμε να παίρνουμε στα σοβαρά την πιθανότητα θανάτου και θέλουμε να είμαστε πιο υγιείς», λέει η Δρ. Tracy. «Οι περισσότερες μελέτες για τις στατίνες είναι επίσης σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα».
Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να ξεκινήσετε νωρίτερα εάν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα.
Οι εξετάσεις για τον κίνδυνο για την υγεία της καρδιάς τους, όπως η σάρωση στεφανιαίου ασβεστίου, μπορούν να βοηθήσουν τους νεότερους να καταλάβουν εάν πρέπει να ξεκινήσουν τις στατίνες νωρίτερα στη ζωή τους.
Ποιες εξετάσεις θα κάνω πριν ξεκινήσω τις στατίνες;
Οι γιατροί συνταγογραφούν στατίνες με βάση τα αποτελέσματα των εξετάσεων, ξεκινώντας με μια εξέταση αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων χοληστερίνης.
Η εξέταση αίματος θα δείξει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερίνης LDL χοληστερόλης, της «καλής» HDL χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Τα τριγλυκερίδια είναι λίπη που προέρχονται από τα τρόφιμα που τρώτε και τα υψηλά επίπεδα μπορεί να σημαίνουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Θα πρέπει να μετρηθούν επίσης τα επίπεδα της κινάσης της κρεατίνης (CK) και να γίνει εξέταση ηπατικής λειτουργίας, καθώς οι στατίνες μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του ήπατος.
Οι ασθενείς πιθανότατα θα χρειαστεί να επαναλάβουν μερικές από αυτές τις εξετάσεις περίπου ένα μήνα μετά την έναρξη λήψης των στατινών, για να παρακολουθήσουν τυχόν αλλαγές. Θα χρειαστεί επίσης να κάνουν ξανά τις εξετάσεις εάν αλλάξει η δόση τους, καθώς και ετήσιες εξετάσεις.
Υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία για τις στατίνες;
Οι στατίνες είναι αρκετά αβλαβείς και χρήσιμες, αλλά δεν είναι κατάλληλες για όλους.
Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις και κόπωση. Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν ερεθισμό του ήπατος ή σπάνιες περιπτώσεις παθήσεων που προκαλούν «κατάρρευση» του μυϊκού συστήματος.
Ορισμένοι επιστήμονες ισχυρίστηκαν ότι οι στατίνες προκαλούν άνοια, αλλά η Δρ.Tracy λέει ότι αυτή η σύνδεση δεν έχει αποδειχθεί. Μελέτες δεν έχουν βρει σημαντική σχέση μεταξύ στατινών και άνοιας, παρά τις μεμονωμένες περιπτώσεις που αναφέρουν τέτοια συσχέτιση.
Τι σχέση έχουν οι στατίνες με τον διαβήτη;
Πιο ουσιαστική ανησυχία υπάρχει για τη σύνδεση μεταξύ στατινών και διαβήτη, τονίζει η Δρ. Tracy.
«Η σύνδεση των στατινών με τον διαβήτη είναι λίγο ισχυρότερη», λέει η Δρ. Tracy. «Αλλά για εκείνους τους ασθενείς που παίρνουν στατίνες, πρέπει να υπολογίσουμε τον κίνδυνο έναντι του οφέλους, δηλαδή την πολύ χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη και το σημαντικό όφελος για τη στεφανιαία ή την εγκεφαλική κυκλοφορία τους».