Είναι πολλές φορές που είστε μόνοι σας στο σπίτι, ξαπλωμένοι στο κρεβάτι σας για ύπνο αλλά νιώθετε και την παρουσία κάποιου άλλου; Γιατί συμβαίνει αυτό; Μερικές φορές νιώθετε μία ακόμη παρουσία στο σπίτι σας αλλά δεν είναι ούτε κλέφτης ούτε κάποιο φάντασμα; Μήπως το μυαλό σας, σας παίζει παιχνίδια;
Έχετε νιώσει ποτέ ότι δεν είστε μόνοι στο σπίτι σας, παρόλο που ξέρετε ότι δεν υπάρχει κανείς άλλος εκεί; Γιατί συμβαίνει αυτό; Ίσως είναι απλώς ιδέα σας, αλλά ίσως να συμβαίνει και κάτι άλλο. Δείτε τι ακριβώς μπορεί να είναι και αν πρέπει να χάνετε τον πολύτιμο ύπνο σας.
Τι είναι η παραισθήσεις ύπνου και η υπνική παράλυση
Ο Shelby Harris, ψυχολόγος με ειδίκευση στην ιατρική του ύπνου και Διευθύντρια Υγείας του ύπνου στο Sleepopolis, αναφέρει πως συνήθως οι παραισθήσεις συμβαίνουν όταν πάτε να αποκοιμηθείτε ή όταν ξυπνάτε.
Αυτό συνήθως διαρκεί για πολύ λίγο και συμβαίνει καθώς ο εγκέφαλός σας μεταβαίνει μεταξύ ύπνου και εγρήγορσης (ή αντίστροφα), τείνουν να έχουν ένα οπτικό στοιχείο, όπως το να βλέπετε ένα άτομο ή ένα ζώο στο δωμάτιό σας, σύμφωνα με το βιβλίο Βασικές αρχές της Ιατρικής του ύπνου.
Είναι πολύ σύνηθες να νιώθετε οτι επιπλέετε ή πέφτετε από κάπου ή ακόμα και να ακούσετε φωνές κατά τη διάρκεια του ύπνου σας.
Η υπνική παράλυση είναι ένα παρόμοιο φαινόμενο όπου δεν μπορείτε να κινηθείτε ή να μιλήσετε σωστά καθώς ξυπνάτε. Μερικές φορές συνοδεύεται από παραισθήσεις, όπως το να βλέπεις, να ακούς ή να αισθάνεσαι την παρουσία κάποιου που στην πραγματικότητα δεν είναι εκεί, σημειώνει το National Library of Medicine των ΗΠΑ.
Η υπνική παράλυση συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια του REM, ένα στάδιο του ύπνου στο οποίο βλέπετε τα όνειρα.
«Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, το σώμα σας παραλύει για προστατευτικούς λόγους, επομένως δεν πραγματοποιείτε τα όνειρά σας», εξηγεί ο Harris. Η παράλυση μπορεί να παραμείνει για ένα ή δύο λεπτά καθώς ανακτάτε τις αισθήσεις σας, ώστε να αισθάνεστε ξύπνιοι αλλά να μην είστε ακόμη σε θέση να κινήσετε το σώμα σας.
Ο Harris προσθέτει πως η υπνική παράλυση και οι παραισθήσεις δεν είναι κάτι που συμβαίνει τακτικά , καθώς στους περισσότερους συμβαίνει σπάνια.
5 λόγοι που σας συμβαίνουν τέτοιου είδους παράξενα φαινόμενα
- Έλλειψη ύπνου
- Άγχος
- Καινούρια φαρμακευτική αγωγή
- Κάποια διαταραχή ύπνου
- Πάσχετε από κάποιο τραύμα ή διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
1.Έλλειψη ύπνου
Πολύ απλά αν δεν κοιμάστε αρκετά ή αν δεν έχετε καλή ύπνου μπορεί να δείτε παραισθήσεις ή να βιώσετε υπνική παράλυση.
Προσπαθήστε λοιπόν να κάνετε πράγματα πριν κοιμηθείτε που σας χαλαρώνουν, μειώστε δηλαδή τις ώρες που περνάτε στο κινητό σας πριν κοιμηθείτε, ελλατώστε την καφείνη και το αλκοόλ και προσπαθήστε να εφαρμόσετε ένα σταθερό πρόγραμα ύπνου.
2. Άγχος
Οτιδήποτε μπορεί να σας αγχώσει καθημερινά, κάποια αρρώστια, η δουλειά σας ή ακόμα και τα προβλήματα στη σχέση σας μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για υπνική ή παραισθήσεις.
Μπορείτε σε περιόδους αυξημένου στρες να δοκιμάσετε τον διαλογισμό, να ασκείστε τακτικά, να μιλήσετε σε κάποιον φίλο ή στον ψυχολόγο σας.
3. Αλλαγή φαρμακευτικής αγωγής
Πολλά συνταογραφούμενα φάρμακα έχουν ως παρενέργεια τις παραισθήσεις είτε την ώρα που κοιμάστε ή μέσα στην ημέρα, σύμφωνα με την Αμερικανική Οφθαλμολογική Ακαδημία.
Αν υποπτευθείτε ότι το καινούριο σας φάρμακο σας προκαλεί παραισθήσεις επικοινωνήστε με τον γιατρό σας, είτε για να αλλάξετε την αγωγή είτε να μειώσετε την δοσολογία.
4.Κάποια διαταραχή ύπνου
Ορισμένες διαταραχές ύπνου μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για υπνική παράλυση ή παραισθήσεις ύπνου. Πολύ συνήθης διαταραχή του ύπνου που προκαλεί τέτοια συμπτώματα είναι η άπνοια ύπνου, λέει ο Harris, η οποία μπορεί να διαταράξει τον ύπνο σας και να σας στερήσει τον ύπνο.
Αν έχετε αλλάξει τον τρόπο που κοιμάστε για μερικές εβδομάδες και δεν βλέπετε μεγάλη πρόοδο, μιλήστε με το γιατρό σας. Μπορεί να σας συστήσουν να κάνετε μια μελέτη ύπνου για να ελέγξετε για υποκείμενες διαταραχές ύπνου.
5. Πάσχετε από κάποιο τραύμα ή διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
Η διαταραχή μετατραυματικού στρες ή PTSD συνήθως συμβαίνει μετά από κάποιο πολύ τραυματικό γεγονός, που πολύ συχνά μετά προκαλεί εφιάλτες. Αρκετές φορές το γεγονός αυτό δεν διαταρράσει τον ύπνο μόνο με εφιάλτες αλλά και με άλλους τρόπους όπως για παράδειγμα υπνική παράλυση και παραισθήσεις όπως δημοσιεύτηκε στο Frontiers of Phychiatry τον Νοέμβριο του 2021.
Το PTSD μπορεί να προκαλέσει άλλα συμπτώματα, όπως αναδρομές στο παρελθόν ή ανεπιθύμητες αναμνήσεις που σχετίζονται με το τραυματικό συμβάν, έντονο άγχος γύρω από πράγματα που σας θυμίζουν το συμβάν, αίσθημα μουδιάσματος ή απελπισίας και αίσθημα απομάκρυνσης από φίλους, οικογένεια ή δραστηριότητες που απολαμβάνατε, σύμφωνα με την Mayo Clinic .
Το PTSD συνήθως αντιμετωπίζεται με κάποια φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Πότε θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας
Ενημερώστε το γιατρό σας εάν αισθάνεστε ότι κάποιος βρίσκεται στο δωμάτιό σας τη νύχτα περισσότερες από μία φορές στο τόσο, ή εάν αυτό σας προκαλεί έντονο άγχος , λέει ο Harris.
Αν και περιστασιακά η αίσθηση κάποιου άλλου στο δωμάτιο πιθανότατα δεν είναι λόγος ανησυχίας, εάν είναι κάτι που συμβαίνει τακτικά, μπορεί να είναι ένα σημάδι τόσο για κάποια διαταραχή του ύπνου όσο και για κάποιο ζήτημα ψυχικής υγείας που πρέπει να αντιμετωπιστεί.