Η ιστορία επαναλαμβάνεται αλλά και το παρελθόν αποτελεί αφορμή για μάθημα. Έτσι λοιπόν, ερευνητές μελέτησαν σκελετούς ανθρώπων που έζησαν στην πανδημία της γρίπης του 1918 και βρήκαν ποιοι ήταν πιο πιθανό να πεθάνουν από τον ιό.
Γνωστή ως η πιο θανατηφόρα στην ιστορία, η πανδημία της γρίπης του 1918 —που αναφέρεται και ως ισπανική γρίπη— σκότωσε περίπου 50 εκατομμύρια ανθρώπους. Υποτίθεται ότι η γρίπη του 1918 έπληξε κυρίως νέους, υγιείς ενήλικες αλλά παρά τις πολυάριθμες ιστορικές αναφορές, ωστόσο, αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτή την πεποίθηση.
Τώρα, νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με αυτό, υποδηλώνοντας ότι τα αδύναμα άτομα ήταν τα πιο ευάλωτα, κάτι που είναι πιο λογικό.
Η μελέτη και η πανδημία της γρίπης του 1918
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο McMaster στον Καναδά και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Μπόλντερ εξέτασαν τα σκελετικά υπολείμματα 369 ατόμων που φιλοξενούνται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Κλίβελαντ.
Όλα αυτά τα άτομα πέθαναν είτε λίγο πριν είτε κατά τη διάρκεια της πανδημίας του 1918. Τα δείγματα χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: μια ομάδα ελέγχου που είχε πεθάνει πριν από την πανδημία. και μια άλλη ομάδα που πέθανε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι ερευνητές ανέλυσαν την ηλικία θανάτου των θυμάτων και μελέτησαν βλάβες στα οστά τους, αναφέρουν ότι οι πιο ευάλωτοι στο θάνατο από τη γρίπη είχαν δείξει σημάδια προηγούμενου περιβαλλοντικού, κοινωνικού και διατροφικού στρες.
«Οι συνθήκες – κοινωνικές, πολιτιστικές και ανοσολογικές – είναι όλες αλληλένδετες και πάντα διαμόρφωναν τη ζωή και τον θάνατο των ανθρώπων, ακόμη και στο μακρινό παρελθόν», εξηγεί η Amanda Wissler, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο McMaster και επικεφαλής συγγραφέας στο μελέτη, που δημοσιεύτηκε σήμερα στο περιοδικό PNAS.
«Το είδαμε αυτό κατά τη διάρκεια του COVID-19, όπου το κοινωνικό μας υπόβαθρο και το πολιτισμικό μας υπόβαθρο επηρέασαν ποιος ήταν πιο πιθανό να πεθάνει και ποιος ήταν πιθανό να επιζήσει», λέει η Amanda Wissler.
Ο σκελετός ενός ζωντανού ατόμου μπορεί να υποστεί μόνιμες αλλαγές λόγω κακής υγείας, με αποτέλεσμα μειωμένο ύψος, ακανόνιστη ανάπτυξη, αναπτυξιακά ελαττώματα των δοντιών και άλλους δείκτες.
Η ομάδα αναζήτησε βλάβες, ή δείκτες στρες, στις κνήμες των θυμάτων της πανδημίας. Ο σχηματισμός νέου οστού συμβαίνει ως απόκριση στη φλεγμονή που προκαλείται από σωματικό τραύμα ή μόλυνση, για παράδειγμα. Οι ερευνητές μπορούν να προσδιορίσουν εάν μια βλάβη ήταν ενεργή, στη μέση της επούλωσης ή είχε επουλωθεί πλήρως, όλα αυτά παρέχουν στοιχεία για υποκείμενες παθήσεις.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι οι άνθρωποι με αυτές τις ενεργές βλάβες είναι οι πιο αδύναμοι», λέει η Sharon DeWitte, βιολογική ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Colorado Boulder και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις όπως το άσθμα ή η καρδιακή ανεπάρκεια είναι κοινοί παράγοντες κινδύνου που μπορούν να συμβάλουν σε κακή έκβαση από μολυσματικές ασθένειες όπως η γρίπη. Ο ρατσισμός και οι θεσμικές διακρίσεις μπορούν να ενισχύσουν αυτές τις επιπτώσεις, όπως αποδείχθηκε και στην πανδημία της COVID-19, λένε οι ερευνητές.
«Ακόμη και σε μια νέα πανδημία – σε μια πανδημία στην οποία κανείς δεν υποτίθεται ότι έχει προηγούμενη ανοσία – ορισμένοι άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αρρωστήσουν και να πεθάνουν, και αυτό συχνά διαμορφώνεται από τον πολιτισμό», ανάφερε σε συνέντευξή της στο Fox News Digital.
Η ερευνήτρια σημείωσε ότι το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε κατά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας COVID-19 στις ΗΠΑ.
Τα ευρήματα της μελέτης δεν αποτέλεσαν έκπληξη στους ερευνητές
«Οι ειδήσεις ήταν γεμάτες αναφορές για το ότι οι υγιείς άνθρωποι δεν πεθαίνουν. Έχουμε έναν όρο που ονομάζεται “επιλεκτική θνησιμότητα”, που αναφέρεται σε κάποιους ανθρώπους που είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από άλλους.»
«Πολλές μελέτες έχουν βρει ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να πεθάνουν σε πανδημίες, όπως ο Μαύρος Θάνατος, αλλά και σε φυσικές καταστροφές», ανάφεραν οι ερευνητές. «Πραγματικά θα ήμασταν κάπως έκπληκτοι, αν οι άνθρωποι που ήταν υγιείς είχαν αυξημένο κίνδυνο θανάτου το 1918».
«Η μελέτη των προηγούμενων πανδημιών και επιδημιών μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς αυτές οι ασθένειες επηρεάζουν τους ανθρώπους και πώς εμείς, με τη σειρά μας, επηρεάζουμε τις ασθένειες», δήλωσε ο Wissler στο Fox News Digital. «Πολλές φορές, διαπιστώνουμε ότι οι παράγοντες κινδύνου για κάποια ασθένεια που έχουμε σήμερα ήταν οι ίδιοι στο παρελθόν».