Η παγκρεατίτιδα είναι η φλεγμονή του παγκρέατος, που μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την υγεία.Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να γνωρίζουμε πώς μπορούμε να την προλάβουμε.
Θα πρέπει να είμαστε καταρχάς ευαισθητοποιημένοι στα συμπτώματα που περιλαμβάνουν μέτριο έως σοβαρό κοιλιακό άλγος που επιδεινώνεται όταν βήχει ο ασθενής, ξαπλώνει, κινείτε ή τρώει, καθώς και δυσπεψία και απώλεια όρεξης.
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε για την παγκρεατίτιδα είναι ότι υπάρχουν περισσότεροι από ένας τύποι», εξηγεί στο Parade ο Δρ. Toufic Kachaamy, γαστρεντερολόγος στο City of Hope Comprehensive Care and Research Center στο Phoenix της Αριζόνα.
Οι δύο τύποι είναι η οξεία και η χρόνια. Στην οξεία παγκρεατίτιδα, συνήθως το πάγκρεας που λειτουργεί κανονικά ξαφνικά φλεγμονώνεται, προκαλώντας μέτριο έως σοβαρό κοιλιακό άλγος και συνήθως αναρρώνει μετά την κρίση, εξηγεί ο Δρ. Kachaamy.
Αντίθετα, η χρόνια παγκρεατίτιδα είναι αποτέλεσμα χρόνιας φλεγμονής και ουλών που μπορεί να προκαλέσουν χρόνιο πόνο και απώλεια της λειτουργίας του παγκρέατος. «Η χρόνια μορφή συνήθως δεν είναι αναστρέψιμη», σημειώνει ο ειδικός.
Τα συμπτώματα οξείας και χρόνιας παγκρεατίτιδας
Τα συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας, σύμφωνα με την Κλινική του Κλίβελαντ, περιλαμβάνουν πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα που μπορεί να ακτινοβολεί προς την πλάτη, μερικές φορές συνοδεύεται από ναυτία, έμετο, πυρετό, αυξημένο καρδιακό ρυθμό και γρήγορη, ρηχή αναπνοή ή αναπνευστική ανεπάρκεια.
Με τη χρόνια μορφή της νόσου, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν διάρροια, αραιά και λιπαρά κόπρανα (στεατόρροια), απώλεια όρεξης, ακούσια απώλεια βάρους και ζαλάδα. Οι περισσότεροι ασθενείς θα βιώσουν συνήθως και κοιλιακό άλγος.
Πώς μπορείτε λοιπόν να αποτρέψετε το πρόβλημα; Υπάρχει ένα πράγμα συγκεκριμένα που πρέπει να αποφύγετε για να μειώσετε κατά πολύ τις πιθανότητες.
Τι πρέπει να αποφεύγετε για να αποτρέψετε την παγκρεατίτιδα
Εάν δεν θέλετε να θέσετε τον εαυτό σας σε κίνδυνο για τη νόσο, πρέπει να ξεχάσετε το αλκοόλ. Οι γιατροί συμφωνούν ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει παγκρεατίτιδα, καθώς και ακόμη χειρότερα ιατρικά προβλήματα για το πάγκρεας.
«Η βαριά χρήση αλκοόλ μπορεί συχνά να οδηγήσει σε κρίση παγκρεατίτιδας», προειδοποιεί ο Δρ. Babak Firoozi, γαστρεντερολόγος στο MemorialCare Orange Coast Medical Center στο Fountain Valley της Καλιφόρνια. «Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος».
Το κάπνισμα μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο, καθώς και καρκίνο του πνεύμονα, εμφύσημα, ΧΑΠ και μια σειρά άλλων προβλημάτων. Το κάπνισμα σχετίζεται περισσότερο με τη χρόνια παγκρεατίτιδα, ενώ η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει τόσο οξεία όσο και χρόνια μορφή της πάθησης.
Άλλες αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν χολόλιθους, διαβήτη, λοιμώξεις, παχυσαρκία, υψηλά τριγλυκερίδια, ορισμένα φάρμακα και σωματικό τραύμα από ατύχημα ή τραυματισμό, σημειώνει ο Δρ. Sunaha Sohi, γαστρεντερολόγος στο Gastroenterology Health Partners στο Λούισβιλ του Κεντάκι.
Προϋπάρχουσες παθήσεις όπως η κυστική ίνωση, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό παγκρεατικής νόσου, μπορεί επίσης να θέτουν αυξημένο κίνδυνο παγκρεατίτιδας. Μια άλλη λιγότερο συχνή αιτία είναι τα τσιμπήματα του σκορπιού.
Άλλοι τρόποι πρόληψης
Γνωρίζετε ήδη ότι δεν πρέπει να καπνίζετε ή να πίνετε υπερβολικά. Εκτός όμως από τη διακοπή του καπνίσματος και τη μείωση της πρόσληψης αλκοόλ, πώς αλλιώς μπορείτε να αποφύγετε τη χρόνια ή οξεία παγκρεατίτιδα; Ένας τρόπος είναι να αξιολογηθείτε και να λάβετε θεραπεία για πέτρες στη χολή, εάν έχετε, επειδή οι πέτρες στη χολή είναι η κύρια αιτία της νόσου.
Είναι επίσης σημαντικό να προσέχετε τι τρώτε. «Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται παγκοσμίως λόγω των αυξημένων ποσοστών παχυσαρκίας και πέτρας στη χολή», σημειώνει ο Δρ. Sohi.
Ως εκ τούτου, η υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει πολύ στην πρόληψη της παγκρεατίτιδας με πολλούς τρόπους: Θα έχετε λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσετε πέτρες στη χολή ή να έχετε υψηλά τριγλυκερίδια εάν η διατροφή σας είναι υγιεινή για την καρδιά.
Πώς να αντιμετωπίσετε την παγκρεατίτιδα
Εάν πάσχετε όντως παγκρεατίτιδα (ή υποψιάζεστε ότι έχετε), μην πανικοβληθείτε. Αλλά ζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα.
«Η παγκρεατίτιδα πρέπει να αντιμετωπίζεται στο νοσοκομείο. Η βάση της θεραπείας είναι η ενδοφλέβια ενυδάτωση, η ανάπαυση του εντέρου και η διαχείριση του πόνου», λέει ο Δρ. Firoozi, αν και οι ατομικές θεραπείες και οι ανάγκες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον ασθενή.
«Οι τρέχουσες συστάσεις υποστηρίζουν την πρώιμη σίτιση από το στόμα και όχι την πλήρη ανάπαυση του εντέρου, ανάλογα με το πόσο πόνο αισθάνεται ο ασθενής και αν μπορεί να ανεχθεί το φαγητό», εξηγεί ο ειδικός και καταλήγει:
«Αν η παγκρεατίτιδα οφείλεται σε χολόλιθους, πρέπει να γίνει και χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης. Εάν η ασθένεια είναι σοβαρή και υπάρχει μόνιμη βλάβη στον αδένα, χρειάζονται αντιβιοτικά και μερικές φορές χειρουργική επέμβαση. Έγκαιρη παρέμβαση, σε συνδυασμό με έγκαιρη αναγνώριση σοβαρών επιπλοκών μπορεί να σώσει ζωές».