Παλιότερα η ψωρίαση χαρακτηριζόταν ως μια «χρόνια, φλεγμονώδης, υποτροπιάζουσα, δυσίατος δερματοπάθεια». Σήμερα, όμως, μετά από χρόνια μελετών έχει επιτευχθεί σημαντική διαλεύκανση της παθογένειας με επιβεβαίωση του ανοσολογικού μηχανισμού της νόσου, αναφέρει η ΕΔΑΕ, με αφορμή την 29η Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης.
Η ψωρίαση πλέον θεωρείται μία μη μεταδοτική, αυτοφλεγμονώδης νόσος που μπορεί να συνυπάρχει με πολλά συστηματικά νοσήματα και έχει σημαντικές επιπτώσεις, τόσο κοινωνικοοικονομικές όσο και στην καθημερινότητα και ψυχολογία των πασχόντων, εντέλει δηλαδή στην ποιότητα ζωής τους.
Νεότερα στοιχεία υποδηλώνουν μια γενετική βάση της νόσου, η οποία πιθανώς να ενεργοποιείται από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, το stress, το αλκοόλ, οι διατροφικές συνήθειες, οι λοιμώξεις, διάφορα φάρμακα, τραυματισμοί κ.ά.
Ο πιο συχνός τύπος ψωρίασης
Η ψωρίαση κατά πλάκας είναι ο πιο συχνός τύπος ψωρίασης, με σχεδόν το 80% των ατόμων που αναπτύσσουν ψωρίαση να πάσχουν από το συγκεκριμένο τύπο.
Η ψωρίαση κατά πλάκας εμφανίζεται με τη μορφή ερυθηματωδών πλακών που καλύπτονται από χαρακτηριστικά αργυρόχρωμα λέπια και οι συχνότερες θέσεις εντόπισης των ανωτέρω βλαβών είναι οι αγκώνες, τα γόνατα και το τριχωτό της κεφάλης. Οι χαρακτηριστικές αυτές βλάβες του δέρματος αποτελούν μια δυσάρεστη εικόνα και έχουν σημαντικά αρνητική επίδραση στην ψυχολογία των ασθενών.
Στατιστικά στοιχεία
Υπολογίζεται ότι η ψωρίαση αφορά το 2% έως 2,5% του Ελληνικού πληθυσμού, περισσότεροι δηλαδή από 200.000 συνάνθρωποι μας ζουν με αυτήν, ενώ παρουσιάζεται εξίσου και στα δυο φύλα. Μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες, αλλά είναι πιο σπάνια στην παιδική ηλικία και πιο συχνή στους ενηλίκους.
Η έναρξη της νόσου φαίνεται να έχει δύο κορυφώσεις, μεταξύ των ηλικιών 30 έως 39 και μεταξύ 50 έως 60 ετών. Η κληρονομικότητα παίζει ρόλο στην εμφάνιση της ψωρίασης, αν και τα παιδιά ενός γονιού με ψωρίαση μπορεί να μην την εμφανίσουν ποτέ.
Επιπρόσθετα, έως και το 30% των ασθενών με ψωρίαση μπορεί να αναπτύξουν ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία επίσης οφείλεται στη διαταραγμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού, χαρακτηρίζεται από διόγκωση και ευαισθησία των αρθρώσεων, καθώς και χαρακτηριστική πρωινή δυσκαμψία. Η ψωρίαση δεν είναι κάτι παροδικό, έχει χρόνια πορεία, με χαρακτηριστικές υφέσεις και εξάρσεις.
Μέχρι σήμερα η νόσος δεν θεωρείται ιάσιμη, αλλά με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές οι ασθενείς μπορούν να επιτύχουν μεγάλες περιόδους ύφεσης.
Επιπτώσεις της νόσου στην ποιότητα ζωής των ασθενών
Οι αντιδράσεις του κοινωνικού περιγύρου στην εικόνα του δέρματος με τις χαρακτηριστικές βλάβες οδηγούν πολλούς ασθενείς με ψωρίαση σε απομόνωση και σε αυξημένη συχνότητα εμφάνισης άγχους, ακόμη και κατάθλιψης.
Σε διάφορες μελέτες φαίνεται ότι σχεδόν έξι στους δέκα ασθενείς έχουν πρόβλημα με την ερωτική τους ζωή λόγω της ψωρίασης, ενώ ο ένας στους τρεις αισθάνεται ότι οι άλλοι τον αποφεύγουν στη διάρκεια περιόδων έξαρσης της νόσου. Σχεδόν όλοι, εξάλλου, έρχονται συστηματικά αντιμέτωποι με την άγνοια του κόσμου.
Είναι γνωστή η σύγχυση του κόσμου μεταξύ ψωρίασης και ψώρας. Είναι σημαντικό συνεπώς να τονίσουμε και να ενημερώσουμε/εκπαιδεύσουμε το κοινό ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική, ούτε οφείλεται σε κάποιον ιό ή σε κάποιο μικρόβιο, τονίζει η ΕΔΑΕ.
Οι άνθρωποι με ψωρίαση, όπως και με τα υπόλοιπα αυτοάνοσα – αυτοφλεγμονώδη δερματικά νοσήματα, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζουν το στίγμα που επιφέρουν οι παθήσεις αυτές.
Η ψωρίαση δεν τους ορίζει, δεν τους χαρακτηρίζει και κυρίως δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη ζωή τους. Θα πρέπει να αντιμετωπίζουν την ασθένειά τους σε συνεργασία με τον δερματολόγο τους. Να φροντίζουν τον δέρμα τους και να το αγαπούν.
Θεραπείες και νεότερα δεδομένα
Η ήπια ψωρίαση αντιμετωπίζεται κυρίως με τοπικά σκευάσματα (τοπικά ανάλογα Βιταμίνης D, κορτικοστεροειδή), ενώ για την μέτρια και σοβαρή ψωρίαση ενδείκνυνται οι συστηματικές θεραπείες. Η θεραπευτική φαρέτρα της ψωρίασης έχει εμπλουτιστεί τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση νέων στοχευμένων θεραπειών, των Βιολογικών παραγόντων καθώς και νέων μικρών μορίων.
Οι θεραπείες αυτές παρουσιάζουν μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και σταθερό προφίλ ασφάλειας, ενώ βασικό τους πλεονέκτημα είναι ο έλεγχος της ψωρίασης και των συννοσηροτήτων που σχετίζονται με αυτή. Πρέπει να τονιστεί ότι είναι σημαντικό ο ψωριασικός ασθενής να αντιμετωπίζεται ολιστικά από τον θεράποντα δερματολόγο του και οι διάφοροι παράγοντες κινδύνου να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως.