Η ουρολοίμωξη είναι μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη του ουροποιητικού, που απαιτεί γρήγορη θεραπεία για αποφυγή επιπλοκών. Ποια είναι τα συμπτώματα, τι να κάνετε και τι να μην κάνετε εάν έχετε ουρολοίμωξη.
Η ουρολοίμωξη (UTI) είναι μία από τις πιο συχνές λοιμώξεις που επηρεάζουν το ουροποιητικό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα και τα νεφρά. Σύμφωνα με το CDC, η ουρολοίμωξη προκαλείται όταν βακτήρια, που προέρχονται συνήθως από το δέρμα ή το ορθό, εισέρχονται στην ουρήθρα και μολύνουν το ουροποιητικό σύστημα.
Ουρολοίμωξη: Ποια τρόφιμα στο ψυγείο σας μπορούν να την προκαλέσουν; Πώς να προστατευθείτε
Όπως αναφέρει η Mayo Clinic, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση ουρολοίμωξης σε σχέση με τους άνδρες. Αν και η λοίμωξη στην ουροδόχο κύστη μπορεί να είναι επώδυνη και ενοχλητική, συνήθως δεν είναι σοβαρή. Μπορεί, όμως, να οδηγήσει σε επιπλοκές αν επεκταθεί στα νεφρά. Η έγκαιρη θεραπεία και η λήψη προληπτικών μέτρων είναι σημαντικές για την αντιμετώπισή της.
Τι είναι η ουρολοίμωξη;
Η ουρολοίμωξη είναι μια λοίμωξη που επηρεάζει το ουροποιητικό σύστημα. Μπορεί να εμφανιστεί:
- Στην ουρήθρα (ουρηθρίτιδα),
- στα νεφρά (πυελονεφρίτιδα), και
- στην ουροδόχο κύστη (κυστίτιδα).
Τα νεφρά μας φιλτράρουν το αίμα, απομακρύνοντας περιττές ουσίες και περίσσεια νερού, παράγοντας ούρα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα ούρα μετακινούνται μέσω του ουροποιητικού συστήματος χωρίς να μολύνονται. Όμως, όταν εισέρχονται βακτήρια, μπορεί να προκαλέσουν λοίμωξη.
Η ουρολοίμωξη είναι ιδιαίτερα συχνή, κυρίως στις γυναίκες. Περίπου το 50% των γυναικών θα εμφανίσει τουλάχιστον μία φορά ουρολοίμωξη κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι πιθανότητες εμφάνισης ουρολοίμωξης σε παιδιά υπολογίζονται στο 1-2%. Η ουρολοίμωξη εμφανίζεται λιγότερο συχνά σε άνδρες και παιδιά, σύμφωνα με την Cleveland Clinic.
Ουρηθρίτιδα
Η ουρηθρίτιδα είναι μια φλεγμονή της ουρήθρας, του σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη προς τα έξω. Συνήθως προκαλείται από σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (STIs) και είναι πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα για να αποφευχθεί η μετάδοσή της σε άλλους, σύμφωνα με το NHS.
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι ουρηθρίτιδας: η γονοκοκκική, η οποία προκαλείται από το βακτήριο της γονόρροιας, και η μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα (NGU), που είναι πιο συχνή και προκαλείται από άλλους μικροοργανισμούς, όπως τα χλαμύδια.
Πυελονεφρίτιδα
Η πυελονεφρίτιδα είναι ένας τύπος ουρολοίμωξη που επηρεάζει τα νεφρά και συνήθως προκαλείται από βακτήρια που μετακινούνται από άλλα μέρη του σώματος, πχ από την ουροδόχο κύστη, σύμφωνα με την Cleveland Clinic. Μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο νεφρά.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πόνο στη μέση, δυσκολία στην ούρηση και πόνο κατά την ούρηση. Η πυελονεφρίτιδα είναι πιο σοβαρή από τις λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού και απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Η θεραπεία αποτελείται συνήθως από αντιβιοτικά.
Κυστίτιδα
Η κυστίτιδα είναι ο ιατρικός όρος για τη φλεγμονή της ουροδόχου κύστης. Τις περισσότερες φορές προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη, γνωστή και ως ουρολοίμωξη. Η λοίμωξη της ουροδόχου κύστης μπορεί να είναι επώδυνη και ενοχλητική, ενώ μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα υγείας αν εξαπλωθεί στα νεφρά, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Εκτός από βακτηριακές λοιμώξεις, η κυστίτιδα μπορεί να οφείλεται σε αντίδραση σε φάρμακα, ακτινοθεραπεία ή ερεθιστικούς παράγοντες, όπως προϊόντα υγιεινής, σπερματοκτόνα τζελ ή μακροχρόνια χρήση καθετήρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί ως επιπλοκή άλλης πάθησης.
Η βακτηριακή κυστίτιδα αντιμετωπίζεται συνήθως με αντιβιοτικά, ενώ για άλλους τύπους κυστίτιδας η θεραπεία εξαρτάται από τα αίτια εμφάνισής της.
Πόσο κρατάει η ουρολοίμωξη;
Χωρίς θεραπεία με αντιβιοτικά, η ουρολοίμωξη μπορεί να διαρκέσει από μερικές ημέρες έως και μία εβδομάδα, σύμφωνα με την Healthcare Associates of Texas. Ωστόσο, εάν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερο από μία εβδομάδα, η χορήγηση αντιβιοτικών είναι συνήθως απαραίτητη. Η διάρκεια μπορεί να επηρεαστεί από το πόσο σοβαρή είναι η λοίμωξη καθώς και τυχόν υποκείμενα ιατρικά προβλήματα που μπορεί να καθυστερούν την ανάρρωση.
Όπως αναφέρει το NHS Inform, οι ουρολοιμώξεις αντιμετωπίζονται συνήθως με μια σύντομη αγωγή αντιβιοτικών. Οι περισσότερες γυναίκες λαμβάνουν αγωγή διάρκειας 3 ημερών, ενώ οι άνδρες, οι έγκυες γυναίκες και όσοι έχουν πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερη διάρκεια θεραπείας. Τα συμπτώματα υποχωρούν συνήθως μέσα σε 3 έως 5 ημέρες από την έναρξη της αγωγής. Είναι σημαντικό να ολοκληρώνετε την πλήρη αγωγή, ακόμη κι αν αισθανθείτε καλύτερα πριν την ολοκλήρωσή της.
Ουρολοίμωξη: Πώς αποτρέπεται η εξάπλωσή της στα νεφρά – Νέα έρευνα του Cambridge
Αίτια ουρολοίμωξης
Η ουρολοίμωξη προκαλείται κυρίως από βακτήρια που προέρχονται από τα κόπρανα και εισέρχονται στο ουροποιητικό σύστημα, σύμφωνα με το NHS. Τα βακτήρια αυτά εισχωρούν μέσω της ουρήθρας, του σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη προς τα έξω. Οι γυναίκες έχουν μικρότερη ουρήθρα σε μήκος από τους άνδρες, κάτι που διευκολύνει την πρόσβαση των βακτηρίων στην ουροδόχο κύστη και ενδεχομένως και στα νεφρά.
Όπως αναφέρει το WebMD, τα βακτήρια του εντέρου, όπως το E. coli, αποτελούν τη συνηθέστερη αιτία ουρολοίμωξης. Η λοίμωξη συνήθως ξεκινά από την ουρήθρα, μπορεί να επεκταθεί στην ουροδόχο κύστη και, αν δεν αντιμετωπιστεί, να φτάσει έως και τα νεφρά.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ουρολοίμωξης:
- Σεξουαλική δραστηριότητα.
- Εγκυμοσύνη.
- Παθήσεις που εμποδίζουν τη ροή των ούρων, όπως οι πέτρες στα νεφρά.
- Δυσκολία στην πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης, για παράδειγμα λόγω διογκωμένου προστάτη στους άνδρες ή δυσκοιλιότητας στα παιδιά.
- Χρήση ουροκαθετήρα.
- Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως σε άτομα με διαβήτη ή σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.
- Ανεπαρκής πρόσληψη υγρών.
- Κακή υγιεινή ή διατήρηση της περιοχής των γεννητικών οργάνων υγρής ή μη καθαρής.
Συμπτώματα Ουρολοίμωξης
Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το σημείο που έχει τη λοίμωξη. Σύμφωνα με το CDC, η λοίμωξη της ουροδόχου κύστης μπορεί να προκαλέσει:
- Πόνο ή κάψιμο κατά την ούρηση.
- Συχνοουρία ή αίσθηση ανάγκης για ούρηση, ακόμη και με άδεια κύστη.
- Αιματουρία (αίμα στα ούρα).
- Πίεση ή κράμπες στην κοιλιά.
Η λοίμωξη των νεφρών συνοδεύεται συχνά από πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως:
- Πυρετό και ρίγη.
- Πόνο στη μέση ή στο πλάι της πλάτης.
- Ναυτία ή εμετό.
Όπως αναφέρει το NHS, επιπλέον συμπτώματα περιλαμβάνουν θολά ή δύσοσμα ούρα, πόνο στην πλάτη κάτω από τα πλευρά και χαμηλή θερμοκρασία σώματος. Στα βρέφη, ο πυρετός είναι συχνά το μοναδικό σύμπτωμα ουρολοίμωξης.
Τι να κάνετε και τι να μην κάνετε αν έχετε ουρολοίμωξη
Κάποιες μικρές αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφύγετε την ουρολοίμωξη, ενώ κάποιες άλλες είναι απαγορευτικές, καθώς μπορεί να την προκαλέσουν ή ακόμα και να την επιδυνώσουν.
Τι να κάνετε:
- Σκουπιστείτε από μπροστά προς τα πίσω.
- Διατηρήστε την περιοχή των γεννητικών οργάνων καθαρή και στεγνή.
- Πιείτε αρκετά υγρά, και κυρίως νερό, ώστε να ουρείτε συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Πλύνετε την περιοχή γύρω από τον κόλπο με νερό πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή.
- Ουρήστε το συντομότερο δυνατό μετά τη σεξουαλική επαφή.
- Αλλάξτε αμέσως πάνες ή επιθέματα ακράτειας, εάν είναι λερωμένα.
Τι να μην κάνετε:
- Μην χρησιμοποιείτε αρωματικά σαπούνια για την υγιεινή της περιοχής.
- Μην κρατάτε τα ούρα σας όταν νιώθετε την ανάγκη για ούρηση.
- Μην βιάζεστε κατά την ούρηση – προσπαθήστε να αδειάζετε πλήρως την ουροδόχο κύστη σας.
- Μην φοράτε στενά συνθετικά εσώρουχα, πχ. από νάιλον.
- Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, καθώς μπορεί να ερεθίσει την ουροδόχο κύστη.
- Μην τρώτε ή πίνετε πολλά προϊόντα με ζάχαρη, καθώς διευκολύνουν την ανάπτυξη βακτηρίων.
- Μην χρησιμοποιείτε προφυλακτικά, διαφράγματα ή προϊόντα με σπερματοκτόνα – προτιμήστε ουδέτερα λιπαντικά χωρίς σπερματοκτόνα ή άλλες μεθόδους αντισύλληψης.
Θεραπεία για την ουρολοίμωξη
Το NHS και το CDC επισημαίνουν ότι η κύρια θεραπεία για την ουρολοίμωξη είναι τα αντιβιοτικά. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και μερικές απλές σπιτικές μέθοδοι μπορεί να βοηθήσουν για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν ξεκινήσετε κάποιο φάρμακο ή συμπλήρωμα διατροφής.
Θεραπεία με αντιβίωση
Η ουρολοίμωξη συνήθως αντιμετωπίζεται με συνταγογραφούμενα φάρμακα, και κυρίως αντιβιοτικά, καθώς δεν υπάρχουν μη συνταγογραφούμενες επιλογές για τη θεραπεία της, σύμφωνα με το WebMD. Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά και η διάρκεια της θεραπείας κυμαίνεται από τις 3 ημέρες έως τις 6 εβδομάδες, ανάλογα με τη σοβαρότητα και το σημείο της λοίμωξης. Είναι σημαντικό να ολοκληρώσετε όλη τη θεραπεία, ακόμη και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν νωρίτερα.
Κοινά αντιβιοτικά για ουρολοίμωξη:
- αμοξυκιλλίνη
- κεφαλοσπορίνες
- δοξυκυκλίνη
- φθοριοκινολόνες
- φωσφομυκίνη
- νιτροφουραντοΐνη
- σουλφαμεθοξαζόλη-τριμεθοπρίμη
Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως όταν η λοίμωξη φτάνει στα νεφρά, συνοδεύεται από υψηλό πυρετό, έντονο πόνο ή αδυναμία κατανάλωσης τροφής και υγρών, μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία για τη χορήγηση αντιβιοτικών ενδοφλέβια. Στη συνέχεια, η θεραπεία μπορεί να συνεχιστεί και από το σπίτι, με από του στόματος αντιβιοτικά.
Το CDC προειδοποιεί ότι τα αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως εξανθήματα, ζάλη, ναυτία, διάρροια ή μυκητιασικές λοιμώξεις. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε ανθεκτικές λοιμώξεις ή λοίμωξη από το βακτήριο C. diff, το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο παχύ έντερο.
Εναλλακτικές χωρίς αντιβίωση για την ουρολοίμωξη
Πέρα από την αντιβίωση, υπάρχουν και άλλες φυσικές μέθοδοι και αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ουρολοίμωξης.
1. Συμπληρώματα με κράνμπερι
Τα κράνμπερι περιέχουν ουσίες που μπορεί να εμποδίζουν τα βακτήρια, όπως το E. coli, να προσκολλώνται στο ουροποιητικό σύστημα, μειώνοντας τον κίνδυνο λοίμωξης.
2. Πιείτε άφθονο νερό
Το να πίνετε άφθονο νερό βοηθά στην απομάκρυνση βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα μέσω της συχνής ούρησης.
3. Ουρείστε όταν νιώσετε την ανάγκη
Η αποφυγή κατακράτησης ούρων και η πλήρης κένωση της ουροδόχου κύστης συμβάλλουν στην πρόληψη της ανάπτυξης βακτηρίων.
4. Πάρετε προβιοτικά
Τα προβιοτικά μπορεί να ενισχύσουν τα καλά βακτήρια στο ουροποιητικό σύστημα και να βοηθήσουν στη μείωση της επανεμφάνισης της λοίμωξης, ειδικά όταν συνδυάζονται με αντιβιοτικά.
5. Πάρτε βιταμίνη C
Η βιταμίνη C ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, αν και τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητά της στις ουρολοιμώξεις είναι περιορισμένα.
6. Φορέστε άνετα ρούχα
Βαμβακερά και χαλαρά ρούχα κρατούν την περιοχή στεγνή και καθαρή, μειώνοντας την υγρασία που ευνοεί την ανάπτυξη βακτηρίων.
7. Χρησιμοποιήστε θερμοφόρα
Η χρήση θερμοφόρας στην κοιλιά σας μπορεί να σας ανακουφίσει από τον πόνο και τη δυσφορία που σχετίζονται με την ουρολοίμωξη.
Συχνές Ερωτήσεις
Ποιες είναι οι αιτίες ουρολοίμωξης στους άνδρες;
Η ουρολοίμωξη στους άνδρες είναι λιγότερο συχνή από ό,τι στις γυναίκες, κυρίως λόγω της μακρύτερης ουρήθρας τους. Σύμφωνα με το Urology Center of Florida, οι περισσότερες περιπτώσεις συνδέονται με ιατρικά προβλήματα που παγιδεύουν βακτήρια ή επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά λοιμώξεις, όπως η απόφραξη του ουροποιητικού ή η χρήση ουροκαθετήρα. Η κακή υγιεινή σπάνια αποτελεί κύριο παράγοντα. Εξωτερικά βακτήρια (πχ. από το δέρμα) μπορεί να προκαλέσουν λοίμωξη, αλλά είναι ασυνήθιστο.
Σύμφωνα με το Patient.info, η ουρολοίμωξη στους άνδρες προκαλείται συχνότερα από βακτήρια του εντέρου, τα οποία είναι ακίνδυνα στο πεπτικό σύστημα αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε λοίμωξη εάν εισέλθουν στο ουροποιητικό σύστημα. Η σεξουαλική δραστηριότητα, αν και συχνή αιτία στις γυναίκες, είναι σπάνιο αίτιο ουρολοίμωξης στους άνδρες λόγω της ανατομίας τους.
Ποια είναι τα συμπτώματα ουρολοίμωξης στα παιδιά;
Η ουρολοίμωξη στα παιδιά μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με την ηλικία. Τα μεγαλύτερα παιδιά συχνά παραπονιούνται για πόνο στην κοιλιά ή τη μέση, συχνουρία ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση. Ενδέχεται επίσης να αντιμετωπίσουν δυσκολία στον έλεγχο της ούρησης, να έχουν «ατυχήματα» και να βρέχουν το κρεβάτι.
Στα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά, τα συμπτώματα είναι συχνά πιο ασαφή. Μπορεί να εμφανίζουν υψηλό πυρετό, ευερεθιστότητα, μειωμένη όρεξη ή ούρα με δυσάρεστη οσμή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ιδιαίτερα αν η λοίμωξη επηρεάζει τα νεφρά, μπορεί να υπάρξει εξάπλωση της μόλυνσης στο αίμα, προκαλώντας επικίνδυνες επιπλοκές. Εάν το παιδί σας έχει πυρετό χωρίς εμφανή αιτία, επισκεφθείτε άμεσα τον παιδίατρό σας.
Μπορώ να κάνω μπάνιο όταν έχω ουρολοίμωξη;
Ναι, μπορείτε να κάνετε μπάνιο όταν έχετε ουρολοίμωξη. Το Mount Sinai Hospital προτείνει όμως να προτιμήσετε το ντους και όχι το μπάνιο στη μπανιέρα. Καλό είναι να αποφύγετε τη χρήση λαδιών μπάνιου, αρωματικών προϊόντων ή σπρέι υγιεινής στην ευαίσθηση περιοχή, καθώς μπορεί να ερεθίσουν το ουροποιητικό σύστημα.
Φροντίστε να διατηρείτε την περιοχή των γεννητικών οργάνων καθαρή, πλένοντάς την απαλά πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή, για να μειώσετε τον κίνδυνο επιδείνωσης της ουρολοίμωξης.
Μπορώ να κάνω σεξ όταν έχω ουρολοίμωξη;
Η ουρολοίμωξη δεν σας εμποδίζει να κάνετε σεξ, αλλά μπορεί να προκαλέσει πόνο και να επιδεινώσει τα συμπτώματα, σύμφωνα με το Healthline. Η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να ερεθίσει τους ιστούς του ουροποιητικού συστήματος που έχουν ήδη φλεγμονή, ενώ η εισχώρηση μπορεί να αυξήσει την πίεση και τη δυσφορία. Επιπλέον, το σεξ μπορεί να εισάγει νέα βακτήρια στο ουροποιητικό σύστημα, επιμηκύνοντας τον χρόνο ανάρρωσης ή προκαλώντας νέα λοίμωξη.
Παρόλο που η ουρολοίμωξη δεν είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, τα βακτήρια που την προκαλούν, όπως το E. coli, μπορούν να μεταφερθούν στον σύντροφό σας. Οι γιατροί συνιστούν να αποφεύγετε το σεξ μέχρι να ολοκληρώσετε τη θεραπεία σας και να μην έχετε πλέον συμπτώματα. Εάν αποφασίσετε να κάνετε σεξ, επιλέξτε στάσεις που δεν σας προκαλούν πίεση ή πόνο. Εάν ο πόνος συνεχίζεται, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.
Μπορώ να κολλήσω ουρολοίμωξη;
Η ουρολοίμωξη δεν είναι μεταδοτική ασθένεια, αλλά τα βακτήρια που την προκαλούν μπορούν να μεταφερθούν μεταξύ ατόμων, σύμφωνα με το Medical News Today. Βακτήρια όπως το E. coli, που ζουν φυσιολογικά στο έντερο, μπορεί να μετακινηθούν και να αναπτυχθούν στο ουροποιητικό σύστημα, οδηγώντας σε λοίμωξη.
Το σεξ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ουρολοίμωξης. Κατά τη διάρκεια της επαφής, βακτήρια από τον πρωκτό ή την επιφάνεια του δέρματος μπορεί να εισέλθουν στην ουρήθρα, είτε μέσω κολπικής είτε πρωκτικής επαφής, αυξάνοντας την πιθανότητα ουρολοίμωξης.
Πώς μπορώ να αποφύγω την ουρολοίμωξη;
Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε την ουρολοίμωξη, είναι να πίνετε άφθονο νερό, καθώς βοηθά στην αποβολή των βακτηρίων μέσω της συχνής ούρησης. Ο χυμός κράνμπερι μπορεί να έχει κάποια οφέλη, αν και η έρευνα δεν έχει καθοριστικά αποτελέσματα. Προτιμήστε να σκουπίζεστε από μπροστά προς τα πίσω και να ουρείτε μετά από τη σεξουαλική επαφή για να απομακρύνετε τα βακτήρια.
Γιατί παθαίνουμε ουρολοιμώξεις μετά το σεξ – Πώς να τις προλάβουμε
Αποφύγετε προϊόντα γυναικείας υγιεινής, όπως αποσμητικά και πλύσεις, καθώς μπορεί να ερεθίσουν το ουροποιητικό. Επίσης, κάποιες μέθοδοι αντισύλληψης, όπως τα προφυλακτικά με σπερματοκτόνα, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. Αν έχετε σύχνά ουρολοιμώξεις, η καθημερινή χρήση D-μαννόζης ή προϊόντων με κράνμπερι μπορεί να βοηθήσουν. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.
Πηγές: CDC, NHS, Cleveland Clinic, Mayo Clinic, WebMD, Urology Center of Florida, Mount Sinai Hospital