Οι ουρολοιμώξεις κάνουν τη ζωή δύσκολη για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Μία στις δύο γυναίκες στο επηρεάζεται κάποια στιγμή στη ζωή της. Σχεδόν το ένα τρίτο υποφέρει από επαναλαμβανόμενα επεισόδια ουρολοιμώξεων.
Ούτε οι άντρες όμως ξεφεύγουν από το πρόβλημα. Μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 12% αντιμετωπίζουν ουρολοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, με τον κίνδυνο να διπλασιάζεται μόλις περάσουν τα 70 τους χρόνια.
Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να εμφανιστούν όταν δυνητικά επιβλαβή βακτήρια -όπως το E. coli- καταφέρνουν να εισχωρήσουν από το εξωτερικό του σώματος στην ουρήθρα, τον σωλήνα που αποβάλλει τα ούρα. Μπορούν να επηρεάσουν την ουρήθρα, την ουροδόχο κύστη και τα νεφρά –όργανα που αποτελούν το ουροποιητικό σύστημα.
Από εκεί, τα βακτήρια μπορεί είτε να προκαλέσουν μόλυνση στην ίδια την ουρήθρα είτε να ταξιδέψουν μέχρι την ουροδόχο κύστη και τα νεφρά, προκαλώντας φλεγμονή που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, όπως σοβαρή νεφρική βλάβη.
Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης
Οι λοιμώξεις κάνουν τους ασθενείς να ουρούν πολύ πιο συχνά και με μεγαλύτερη αίσθηση επείγοντος από ό,τι συνήθως. Πολλοί ασθενείς ανησυχούν επίσης όταν διαπιστώνουν ότι έχουν αίμα στα ούρα τους και πόνο στην κοιλιά ή στο κάτω μέρος της πλάτης τους.
Πόσο μεγάλο είναι λοιπόν το πρόβλημα; Τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου αποκάλυψε ότι οι ουρολοιμώξεις ήταν υπεύθυνες για 800.000 εισαγωγές στο νοσοκομείο NHS τα τελευταία πέντε χρόνια, κυρίως σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών και κυρίως γυναίκες. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι ο ετήσιος λογαριασμός του NHS για την αντιμετώπιση ασθενών με ουρολοίμωξη που χρειάζονται επείγουσα νοσοκομειακή περίθαλψη ανέρχεται στα 386 εκατομμύρια λίρες.
Εάν είστε πραγματικά τυχεροί, μπορεί να περάσετε στη ζωή σας χωρίς να αντιμετωπίσετε τίποτα περισσότερο από μία μόνο ουρολοίμωξη. Αλλά ειδικά για πολλές γυναίκες, οι λοιμώξεις έρχονται και παρέρχονται τόσο συχνά που βλάπτει την ικανότητά τους να εργαστούν, να κοινωνικοποιηθούν ή να ζήσουν μια φυσιολογική οικογενειακή ζωή.
Σε κάποιες δύσκολες περιπτώσεις, μάλιστα, αυτό εξελίσσεται σε μια χρόνια λοίμωξη που δεν υποχωρεί ποτέ και προκαλεί τακτικά οδυνηρές εξάρσεις, παρά τη μακροχρόνια θεραπεία με αντιβιοτικά. Επιπλέον, υπάρχει συχνά μια κουλτούρα ευθυνών που συνδέεται με τις γυναίκες που παθαίνουν ουρολοίμωξη –σαν να φταίνε κατά κάποιο τρόπο επειδή δεν συμπεριφέρονται κατάλληλα ή υγιεινάς.
Το γεγονός είναι ότι εξακολουθούμε να έχουμε ελάχιστη ή καθόλου ιδέα γιατί μερικοί άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς σε αυτά από άλλους. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν ζωτικής σημασίας βήματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τουλάχιστον τις πιθανότητες να προσβληθείτε από ουρολοίμωξη -ή τη συχνότητά τους εάν πάσχετε τακτικά.
6 τρόποι να προλάβετε τις ουρολοιμώξεις
- Πίνετε αρκετά υγρά αλλά μην το παρακάνετε
- Μειώστε τα γλυκαντικά
- Ποτέ μην αναβάλλετε την ούρηση – μπορεί να προκαλέσει προβλήματα
- Μην σπαταλάτε χρήματα σε χυμό κράνμπερι
- Ουρήστε αμέσως μετά το σεξ
- Επιλέγετε βαμβακερά εσώρουχα
1. Πίνετε αρκετά υγρά αλλά μην το παρακάνετε
Η σωστή ενυδάτωση είναι ένας βασικός παράγοντας για την αποφυγή των ουρολοιμώξεων. Με απλά λόγια, βοηθά στην απομάκρυνση των βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα προτού έχουν την ευκαιρία να προκαλέσουν λοίμωξη.
Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή του 2020 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Family Practice διαπίστωσε ότι γυναίκες που ήταν επιρρεπείς σε επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις αλλά έπιναν πολύ λίγα υγρά είχαν σχεδόν το μισό αριθμό λοιμώξεων όταν αύξησαν την πρόσληψη στο 1,5 λίτρο κάθε μέρα.
Ως αποτέλεσμα, η χρήση αντιβιοτικών μειώθηκε σχεδόν στο μισό. Αλλά ας είμαστε ξεκάθαροι: το περισσότερο σίγουρα δεν είναι καλύτερο. Η κατανάλωση τριών λίτρων νερό την ημέρα ή περισσότερο δεν είναι μόνο αδικαιολόγητη, αλλά και δυνητικά επικίνδυνη. Η υπερβολική κατανάλωση νερού ξεπλένει τυχόν «αμυντικά» κύτταρα που μπορεί να έχουν αποσταλεί στο ουροποιητικό σύστημα όταν το ανοσοποιητικό ανιχνεύσει ότι υπάρχει ένας εισβάλλων οργανισμός και ότι επίκειται μόλυνση.
Ουσιαστικά εμποδίζει το ανοσοποιητικό σύστημα να κάνει σωστά τη δουλειά του. Μείνετε στο μέγιστο 1,5 έως δύο λίτρα την ημέρα και μετρήστε άλλα ποτά (όπως χυμό ή καφέ) ως μέρος της πρόσληψής σας. Περιορίστε και με καφέ ή οποιοδήποτε άλλο ποτό περιέχει καφεΐνη -είναι διουρητικό (το οποίο αυξάνει την απέκκριση νερού από το σώμα) και έτσι μπορεί να αυξήσει την ενόχληση.
2. Μειώστε τα γλυκαντικά
Τα τεχνητά γλυκαντικά -όπως η σακχαρίνη και η ασπαρτάμη- δεν θα προκαλέσουν ουρολοίμωξη. Αλλά εάν είστε επιρρεπείς σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις, μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι χημικές ουσίες σε αυτά έχει αποδειχθεί ότι ερεθίζουν την επένδυση της ουροδόχου κύστης και του ουροποιητικού συστήματος. Εάν αυτά είναι ήδη φλεγμονώδη, λόγω της παρουσίας ξένων βακτηρίων, η πρόσθετη επίδραση των γλυκαντικών θα μπορούσε να επιδεινώσει τα συμπτώματά σας και να επιβραδύνει την ανάρρωση.
3. Ποτέ μην αναβάλλετε την ούρηση – μπορεί να προκαλέσει προβλήματα
Μερικές φορές απλά δεν μπορείτε να κρατηθείτε. Μπορεί να έχετε κολλήσει σε μια σημαντική συνάντηση ή να δυσκολεύεστε να βρείτε μια δημόσια τουαλέτα ενώ βρίσκεστε έξω. Αλλά σαν γενικό κανόνα, δεν είναι καλή ιδέα να συνηθίσετε να καθυστερείτε τις επισκέψεις στην τουαλέτα καθώς μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Όσο περισσότερο τα ούρα βρίσκονται στην ουροδόχο κύστη, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχουν τα ξένα βακτήρια που παραμένουν εκεί να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν μόλυνση. Και αν είστε αρκετά άτυχοι να αναπτύξετε ουρολοίμωξη, το άδειασμα μιας γεμάτης ουροδόχου κύστης μπορεί να είναι επώδυνο και δύσκολο -η φλεγμονή από τη μόλυνση στενεύει την ουρήθρα, μειώνοντας τη ροή των ούρων και δυσκολεύοντας την πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης.
4. Μην σπαταλάτε χρήματα σε χυμό κράνμπερι
Πολλοί πιστεύουν ότι ο χυμός κράνμπερι καταπολεμά τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. Στην πραγματικότητα, μελέτες δείχνουν ότι περισσότερες από μία στις τέσσερις γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν βασιστεί σε αυτό κάποια στιγμή για να τις προστατεύσουν από τη μόλυνση.
Αλλά τα επιστημονικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι μάλλον σπαταλούν τα χρήματά τους. Τα βακκίνια (κράνμπερι) περιέχουν ένα είδος σακχάρου, που ονομάζονται προανθοκυανιδίνες, το οποίο έχει βρεθεί σε εργαστηριακές μελέτες ότι εμποδίζει το E.coli (το μικρόβιο που συνήθως προκαλεί ουρολοίμωξη) από τη σύνδεση με την επένδυση της ουροδόχου κύστης. Αυτό θα μπορούσε, θεωρητικά, να αποτρέψει την πρόκληση και τη διατήρηση μιας ουρολοίμωξης.
Αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν ισχυρές, πειστικές επιστημονικές αποδείξεις ότι η τακτική κατανάλωση μειώνει πραγματικά τα ποσοστά μόλυνσης στον πληθυσμό. Μελέτες που δείχνουν ότι βοηθά τείνουν να είναι μικρές και όχι αρκετά αυστηρές. Επιπλέον, πολλά είδη κράνμπερι είναι φορτωμένα με ζάχαρη, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην άνθηση των βακτηρίων.
Ακόμη και το Εθνικό Ινστιτούτο Αριστείας για την Υγεία και τη Φροντίδα (NICE) της Βρετανίας λέει τώρα ότι δεν υπάρχει προστατευτικό όφελος από την ουρολοίμωξη από τον χυμό κράνμπερι. Εξοικονομήστε λοιπόν χρήματα και πίνετε 1,5 με δύο λίτρα νερό την ημέρα.
5. Ουρήστε αμέσως μετά το σεξ
Μελέτες δείχνουν ότι η ούρηση αμέσως μετά το σεξ μειώνει τις πιθανότητες μιας γυναίκας να υποστεί επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις. Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι το σεξ επιτρέπει σε νέα βακτήρια να εισέλθουν στην ουροδόχο κύστη.
Ωστόσο, το γιατί το σεξ αυξάνει τον κίνδυνο είναι ένα μυστήριο. Η πιο πιθανή θεωρία είναι ότι η σεξουαλική επαφή απομακρύνει το μικροβίωμα του κόλπου και της ουρήθρας, διευκολύνοντας τα «κακά» βακτήρια να κατοικήσουν και να πολλαπλασιαστούν. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η προφύλαξη μετά την επαφή είναι αποτελεσματική στη μείωση του κινδύνου ουρολοίμωξης: απαλλάσσει το ουροποιητικό σύστημα από τυχόν βακτήρια που μπορεί να υπήρχαν ήδη στην ουρήθρα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Είναι λιγότερο σημαντικό για τους άνδρες, επειδή οι ουρήθρες τους έχουν περίπου πέντε φορές το μήκος αυτής μιας γυναίκας (περίπου 20 εκατοστά έναντι 4 εκατοστά), επομένως τα μολυσματικά βακτήρια χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να φτάσουν μέχρι την ουροδόχο κύστη ή τα νεφρά –πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να απομακρυνθούν μέσω της ούρησης αρκετές ώρες μετά το σεξ.
6. Επιλέγετε βαμβακερά εσώρουχα
Τα στενά κολάν ή τα εσώρουχα μπορούν να δημιουργήσουν μια ζώνη αναπαραγωγής για βακτήρια που προκαλούν ουρολοίμωξη ειδικά εάν είναι κατασκευασμένα από υλικά που δεν αναπνέουν, όπως το νάιλον ή το λίκρα. Η έλλειψη ροής αέρα δημιουργεί ένα ζεστό, υγρό περιβάλλον που μπορεί να διαταράξει τη φυσική βακτηριακή χλωρίδα του κόλπου και της ουρήθρας και να δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων.
Εάν πάσχετε από υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, επιλέξτε φαρδιά βαμβακερά ρούχα που θα δροσίσουν την περιοχή και θα δυσκολέψουν την ανάπτυξη των βακτηρίων.