Το ουρικό οξύ είναι μια ουσία που παράγεται κυρίως κατά τον μεταβολισμό των πουρινών. Οι πουρίνες αποτελούν μέρος του DNA και προσλαμβάνονται με την τροφή ή απελευθερώνονται κατά την καταστροφή (φυσιολογική ή μη) των κυττάρων του οργανισμού.
Τα άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στον μεταβολισμό των πουρινών, όπως τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με ουρική αρθρίτιδα, συνιστάται να περιορίζουν την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες.
Τι είναι οι πουρίνες
Οι πουρίνες είναι μόρια που αποτελούνται από άτομα άνθρακα και αζώτου και τα μόρια αυτά βρίσκονται στο DNA και το RNA των κυττάρων. Στο ανθρώπινο σώμα, οι πουρίνες μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες:
1.Ενδογενείς πουρίνες
Περίπου τα 2/3 των πουρινών στο σώμα είναι ενδογενείς. Αυτές οι πουρίνες παράγονται από το ανθρώπινο σώμα και βρίσκονται μέσα στα κύτταρά του. Τα κύτταρα ενός οργανισμού βρίσκονται σε μια συνεχή κατάσταση θανάτου και ανανέωσης και οι ενδογενείς πουρίνες από κατεστραμμένα, ετοιμοθάνατα ή νεκρά κύτταρα πρέπει να υποστούν επεξεργασία από τον οργανισμό.
2.Οι εξωγενείς πουρίνες
Οι πουρίνες που εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της τροφής ονομάζονται εξωγενείς πουρίνες. Αυτές οι πουρίνες μεταβολίζονται από τον οργανισμό ως μέρος της πεπτικής διαδικασίας.
Όταν οι ενδογενείς και οι εξωγενείς πουρίνες επεξεργάζονται στο σώμα, δημιουργούν ένα υποπροϊόν που ονομάζεται ουρικό οξύ. Κανονικά, περίπου το 90% του ουρικού οξέος επαναπορροφάται από το σώμα και το υπόλοιπο αποβάλλεται με τα ούρα και τα κόπρανα.
Ουρικό οξύ: 10 τρόποι για να το μειώσετε φυσικά και να αντιμετωπίσετε την ουρική αρθρίτιδα
Τι είναι η υπερουριχαιμία
Εάν η ποσότητα των πουρινών στο σώμα δεν βρίσκεται σε ισορροπία με την ικανότητα του οργανισμού να τις επεξεργάζεται, μπορεί να συσσωρευτεί υπερβολική ποσότητα ουρικού οξέος στην κυκλοφορία του αίματος του σώματος. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπερουριχαιμία.
Σε ορισμένους ανθρώπους, η υπερουριχαιμία μπορεί να προκαλέσει πέτρες στα νεφρά ή να οδηγήσει σε μια φλεγμονώδη πάθηση των αρθρώσεων που ονομάζεται ουρική αρθρίτιδα. Πολλοί άλλοι άνθρωποι με υπερουριχαιμία δεν έχουν σημεία ή συμπτώματα – οι γιατροί αποκαλούν αυτή την κατάσταση ασυμπτωματική υπερουριχαιμία.
Τα άτομα με υπερουριχαιμία (είτε συμπτωματική είτε ασυμπτωματική) συνιστάται να αποφεύγουν την κατανάλωση τροφίμων που έχουν υψηλές συγκεντρώσεις πουρινών και ενθαρρύνονται να τρώνε μια δίαιτα ολικής αλέσεως, με βάση τα φυτά.
Ενώ όλα τα φυτά και τα κρέατα περιέχουν πουρίνες, ορισμένα τρόφιμα περιέχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις. Επιπλέον, ορισμένα άλλα τρόφιμα μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή και τον μεταβολισμό των πουρινών από τον οργανισμό.
Τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται:
- Ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά
- Θαλασσινά, ιδιαίτερα χτένια, γαύρος και ρέγγα
- Κρέατα, ιδιαίτερα κρέας οργάνων, όπως το συκώτι, αλλά και το χοιρινό, το κοτόπουλο και κρέατα θηραμάτων
- Αλκοολούχα ποτά, ιδίως μπύρα.
Εκτός από την αύξηση των επιπέδων του ουρικού οξέος, το αλκοόλ μπορεί να αναστείλει την ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται και να αποβάλλει το ουρικό οξύ, οπότε τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα συνιστάται να αποφεύγουν το αλκοόλ ή να πίνουν με μέτρο.
Ο περιορισμός της κατανάλωσης αυτών των τροφίμων και ποτών μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υπερουριχαιμίας και να μειώσει τον κίνδυνο έξαρσης της ουρικής αρθρίτιδας.
Τι να τρώνε όσοι έχουν υπερουριχαιμία
Σχεδόν όλοι μπορούν να ωφεληθούν από την κατανάλωση μιας δίαιτας ολικής αλέσεως, με βάση τα φυτά, που δίνει έμφαση στα λαχανικά, τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με υπερουριχαιμία πρέπει να τρώνε μια υγιεινή διατροφή και να λαμβάνουν υπόψη τους τα ακόλουθα:
Η μέτρια κατανάλωση λαχανικών που είναι γνωστό ότι έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, όπως ο αρακάς, τα σπαράγγια και η βρώμη, δεν φαίνεται να αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες.
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά ή χωρίς λιπαρά είναι χαμηλά σε πουρίνες και έχουν αντίστροφη σχέση με την υπερουριχαιμία.
Η κατανάλωση άφθονου νερού μπορεί να βοηθήσει στην πέψη και να μειώσει τις συγκεντρώσεις ουρικού οξέος στο αίμα.
Ουρικό οξύ: Πώς θα το μειώσετε χωρίς φάρμακα- Τι να τρώτε και τι να αποφεύγετε
Ο καφές και το τσάι δεν θα αυξήσουν τα επίπεδα ουρικού οξέος -στην πραγματικότητα, ο καφές μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα μη ζαχαρούχα βύσσινα βοηθούν στην πρόληψη της υπερουριχαιμίας και των εξάρσεων της ουρικής αρθρίτιδας.
Επίσης, τα συμπληρώματα διατροφής βιταμίνης C και φυλλικού οξέος μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία ή την πρόληψη της υπερουριχαιμίας.
Εκτός από τη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος και τη μείωση του κινδύνου ουρικής αρθρίτιδας, μια δίαιτα ολικής αλέσεως, βασισμένη σε φυτά, μπορεί να μειώσει τα συνολικά επίπεδα φλεγμονής και να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης άλλων τύπων αρθρίτιδας. Οι υγιεινές διατροφικές επιλογές μπορούν επίσης να μειώσουν τα συμπτώματα που σχετίζονται με υπάρχουσες, χρόνιες παθήσεις αρθρίτιδας.