Είναι το τέλος μιας κουραστικής μέρας και είστε έτοιμοι για ύπνο. Το κεφάλι σας ακουμπά στο μαξιλάρι και ξαφνικά, δεν μπορείτε να πάρετε βαθιά αναπνοή. Η αίσθηση ότι δεν παίρνετε αρκετό αέρα κάθε φορά που ξαπλώνετε είναι άβολη και μπορεί να είναι ανησυχητική ή και εντελώς τρομακτική -ειδικά αν δεν το έχετε νιώσει ποτέ πριν.
Εάν αυτό το σενάριο περιγράφει τη νυχτερινή σας ρουτίνα, μπορεί να έχετε να κάνετε με κάτι που ονομάζεται ορθόπνοια. Τα άτομα με ορθόπνοια δυσκολεύονται να αναπνεύσουν όταν ξαπλώνουν ανάσκελα, αλλά αναπνέουν εύκολα μόλις καθίσουν ή σηκωθούν. Αυτό καθιστά την κατάσταση διαφορετική από άλλες που περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή όπως:
- Δύσπνοια (δύσπνοια, ανεξαρτήτως θέσης)
- Πλατύπνοια (δύσπνοια σε όρθια θέση)
- Τρεπόπνοια (δύσπνοια όταν ξαπλώνετε στο πλάι)
Σφύριγμα αναπνοής: 5 ασθένειες με τις οποίες μπορεί να συνδέεται – Μέτρα πρόληψης
Αλλά δεν είναι μόνο η δύσπνοια που συνοδεύει την ορθόπνοια. Μπορεί να έχετε άλλα συμπτώματα όπως σφίξιμο ή πόνο στο στήθος όταν ξαπλώνετε, συριγμό ή βήχα ή ταχυπαλμία, σύμφωνα με την κλινική του Κλίβελαντ. Και ενώ αυτό μπορεί να ακούγεται σαν κατάσταση άγχους (ποιος δεν κάνει αγχωτικές σκέψεις τη νύχτα;), η ορθόπνοια είναι συχνά ένα ξεχωριστό ζήτημα που υποδεικνύει μια υποκείμενη κατάσταση υγείας.
Είναι σημαντικό να δείτε το γιατρό σας εάν σας κόβεται η αναπνοή ενώ είστε ξαπλωμένοι, λέει ο Παναγής Γαλιατσάτος, πνευμονολόγος και διευθυντής της Κλινικής Tobacco Treatment στο Johns Hopkins Bayview Medical Center. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα που εκδηλώνονται διαφορετικά από μια περίοδο άγχους.
9 αιτίες της ορθόπνοιας
Η ορθόπνοια συνήθως προκαλείται από ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας που είτε δημιουργεί συσσώρευση υγρού γύρω από τους πνεύμονες είτε εμποδίζει τους πνεύμονες να διαστέλλονται πλήρως και να λαμβάνουν αέρα. Μερικές από αυτές τις ιατρικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τις ακόλουθες, σύμφωνα με τον Δρ. Γαλιατσάτο και την Κλινική του Κλίβελαντ:
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
- Υπέρταση
- ΧΑΠ
- Πλεονάζον βάρος
- Πνευμονικό οίδημα
- Πνευμονία
- Αδύναμο διάφραγμα
- Υπνική άπνοια
- Βρογχοκήλη
5 λόγοι που σας κόβεται η ανάσα όταν ανεβαίνετε τις σκάλες – Αν και είστε σε καλή φυσική κατάσταση
Πώς γίνεται η διάγνωση της ορθόπνοιας
Η διάγνωση ξεκινά συχνά με τον γιατρό να επανεξετάζει τα συμπτώματά σας. Εάν πιστεύει ότι η ορθόπνοια είναι ο ένοχος για αυτά, θα θέλει να ρίξει μια καλύτερη ματιά στην καρδιά και τους πνεύμονές σας για να δει ποια υποκείμενη πάθηση την προκαλεί. Μπορεί να συστήσει εξετάσεις όπως οι ακόλουθες, σύμφωνα με την κλινική του Κλίβελαντ:
- Ακτινογραφία θώρακος: Μια γρήγορη, μη επεμβατική εξέταση που χρησιμοποιεί ακτινοβολία για να δημιουργήσει μια εικόνα της καρδιάς ή/και των πνευμόνων.
- Ηχοκαρδιογράφημα: Ένας μη επεμβατικός υπέρηχος που χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας για να δημιουργήσει εικόνες της καρδιά.
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα (EKG): Μια γρήγορη, μη επεμβατική εξέταση που χρησιμοποιεί ηλεκτρόδια στο στήθος και στα άκρα για να παρακολουθεί την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς.
- Εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας: Διαφορετικά είδη μη επεμβατικών τεστ αναπνοής που μπορούν να μετρήσουν πόσο καλά ανταλλάσσουν αέρα οι πνεύμονές σας, πόσο καλά απορροφού οξυγόνο στο αίμα και πώς η άσκηση επηρεάζει τους πνεύμονες (όπως εάν έχετε δύσπνοια μετά την άσκηση).
Όπως γίνεται αντιληπτό, η ορθόπνοια είναι συνήθως σύμπτωμα άλλης ιατρικής πάθησης. Επομένως, το κλειδί για να αναπνέετε καλύτερα όταν βρίσκεστε ανάσκελα είναι η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας, λέει ο Δρ. Γαλιατσάτος. Ανάλογα με το ριζικό πρόβλημα, οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να απαιτούν πράγματα όπως:
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής (όπως η διαχείριση του βάρους, η υγιεινή διατροφή και η καθημερινή άσκηση)
φαρμακευτική αγωγή - Συμπληρωματικό οξυγόνο
- Χειρουργική επέμβαση (σε σοβαρές περιπτώσεις)
Καθώς αντιμετωπίζετε το πρωτογενές πρόβλημα υγείας, μπορείτε επίσης να κάνετε μερικά πράγματα για να ελαχιστοποιήσετε τα συμπτώματα της ορθόπνοιας. Μερικές φορές μια απλή αλλαγή στη θέση ύπνου είναι το μόνο που χρειάζεστε για μια καλύτερη νυχτερινή ξεκούραση. Για παράδειγμα, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε ένα ρυθμιζόμενο στρώμα ή μαξιλάρι αφρού για να στηρίξετε το κεφάλι σας, σύμφωνα με την κλινική του Κλίβελαντ. Το να είστε σε πιο όρθια στάση θα σας βοηθήσει να αναπνέετε καλύτερα, λέει ο Δρ. Γαλιατσάτος.
Πότε να δείτε γιατρό όταν δυσκολεύεστε στην αναπνοή
Εάν έχετε δύσπνοια ενώ είστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι που υποχωρεί μόλις σηκωθείτε, πιθανότατα αντιμετωπίζετε μια περίοδο άγχους ή στρες. Αλλά εάν η δύσπνοια σας συμβαίνει μόνο όταν είστε ξαπλωμένοι, θα πρέπει να λάβετε βοήθεια αμέσως, λέει ο Δρ. Γαλιατσάτος. «Η ορθόπνοια είναι ένα επείγον ζήτημα», προσθέτει.
Και πάλι, το να αισθάνεστε δύσπνοια ανάσκελα είναι συνήθως προειδοποιητικό σημάδι για ένα άλλο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα, ειδικά ένα καρδιαγγειακό. «Ποτέ μην απορρίπτετε αυτό το σύμπτωμα καθώς συχνά είναι ενδεικτικό μιας εξασθενημένης καρδιάς», λέει. Επισκεφθείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό εάν έχετε:
- Δύσπνοια όταν ξαπλώνετε ανάσκελα
- Σφίξιμο ή πόνο στο στήθος σας
- Συριγμό ή βήχα
- Αίσθημα παλμών της καρδιάς