Πολλές είναι οι μελέτες που έχουν επικεντρωθεί στη σχέση μεταξύ της διάρκειας του ύπνου και αποτελεσμάτων υγείας, συμβουλεύοντας τους ανθρώπους να κοιμούνται από επτά έως εννέα ώρες κάθε νύχτα. Αυτή η συμβουλή εξακολουθεί να ισχύει, ωστόσο, μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Epidemiology and Community αναδεικνύει μία άλλη πτυχή του ύπνου στον κίνδυνο σοβαρών ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών συμβαμάτων.
Οι ερευνητές εστιάζουν ολοένα και περισσότερο στα πρότυπα ύπνου, και ειδικότερα στον αντίκτυπο του ακανόνιστου ύπνου – που ορίζεται ως διακυμάνσεις στο χρόνο που ένα άτομο πηγαίνει για ύπνο και ξυπνά.
Ύπνος: Ξυπνάτε συνεχώς κουρασμένοι; Ποια μπορεί να είναι η αιτία και τι να κάνετε
Ο ακανόνιστος ύπνος αυξάνει τον κίνδυνο για την καρδιά
Η νέα μελέτη, λοιπόν, διαπίστωσε ότι ο ακανόνιστος ύπνος -το να πηγαίνεις για ύπνο και να ξυπνάς σε διαφορετικές ώρες κάθε μέρα- συνδέεται έντονα με υψηλότερο κίνδυνο σοβαρών ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ακόμη και ο ύπνος για οκτώ ώρες ήταν ανεπαρκής για να αντισταθμίσει τις βλαβερές συνέπειες των διαρκώς διαφορετικών ωρών ύπνου και αφύπνισης.
Στην έρευνα συμμετείχαν 72.269 άτομα ηλικίας 40 έως 79 ετών από τη μελέτη UK Biobank. Δεν καθορίστηκε με ακρίβεια πόσο συνεπείς πρέπει να είμαστε στην ώρα ύπνου και αφύπνισης, αλλά μόνο ότι όσο πιο ασυνεπείς είμαστε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.
«Θα πρέπει να στοχεύουμε να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε την ίδια ώρα κάθε βράδυ και να ξυπνάμε την ίδια ώρα κάθε πρωί με απόκλιση 30 λεπτών, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα. Η απόκλιση μίας ώρας είναι καλή αλλά λιγότερο καλή από τα 30 λεπτά. Το ακόμα καλύτερο είναι η μηδενική διακύμανση», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας, Jean-Philippe Chaput, του Πανεπιστημίου της Οτάβα.
«Η διαφορά πέραν της μιας ώρας κάθε βράδυ και κάθε πρωί σημαίνει ακανόνιστος ύπνος. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Όσο πιο κοντά βρίσκεστε στη μηδενική διακύμανση τόσο το καλύτερο. Αν δεν έχετε ένα κανονικό μοτίβο ύπνου για μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα, δεν είναι πρόβλημα. Αλλά αν επανειλημμένα κάνετε ακανόνιστο ύπνο, πέντε ή έξι ημέρες την εβδομάδα, τότε γίνεται χρόνιος και αυτό είναι πρόβλημα», εξήγησε περαιτέρω ο ερευνητής.
Ο Δρ. Chaput τόνισε ότι το να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα είναι πιο σημαντικό από το να πηγαίνετε για ύπνο την ίδια ώρα. «Το να ξυπνάς σε διαφορετικές ώρες κάθε πρωί αναστατώνει το εσωτερικό ρολόι και αυτό μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες για την υγεία», υπογράμμισε και συνέχισε:
«Αν χρειάζεται να καλύψετε τον ύπνο που χάσατε κατά τη διάρκεια της εβδομάδας τα Σαββατοκύριακα, τότε το να πηγαίνετε για ύπνο νωρίτερα είναι καλύτερο από το κοιμάστε περισσότερο το πρωί. Θα πρέπει να προσπαθείτε να ξυπνάτε την ίδια ώρα, ακόμη και τα Σάββατα και τις Κυριακές».
Πώς διεξήχθη η μελέτη για τον ύπνο και τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων
Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες φορούσαν έναν μετρητή δραστηριότητας για επτά ημέρες για να καταγράφουν τον ύπνο τους, με τους ειδικούς στη συνέχεια να υπολογίζουν έναν δείκτη κανονικότητας ύπνου (SRI) για κάθε άτομο.
Η βαθμολογία κατέγραψε την καθημερινή μεταβλητότητα στην ώρα του ύπνου, στην ώρα αφύπνισης, στη διάρκεια του ύπνου και στις αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας, με τους ανθρώπους να βαθμολογούνται από 0 (πολύ ακανόνιστο) έως 100 (τέλεια ρυθμισμένο μοτίβο ύπνου-αφύπνισης).
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν είτε σε ομάδα ακανόνιστου ύπνου (βαθμολογία SRI μικρότερη από 71,6), σε ομάδα μέτρια ακανόνιστου ύπνου (SRI μεταξύ 71,6 και 87,3), σε ομάδα κανονικού ύπνου (βαθμολογία SRI μεγαλύτερη από 87,3). Στη συνέχεια, παρακολουθήθηκαν για οκτώ χρόνια.
Ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, η ομάδα ακανόνιστου ύπνου είχε 26% περισσότερες πιθανότητες να υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια ή καρδιακή προσβολή από εκείνους με κανονικό ύπνο. Όσοι είχαν μέτρια ακανόνιστο ύπνο είχαν 8% περισσότερες πιθανότητες.
Αϋπνία: «Είμαι καρδιολόγος της Mayo Clinic – Αυτές είναι οι συμβουλές μου για καλύτερο ύπνο»
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η βαθμολογία SRI ήταν ένα σταθερό μέτρο, με τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου των ανθρώπων να αυξάνεται όσο πιο ακανόνιστα ήταν τα πρότυπα ύπνου τους.
Πώς οι ώρες ύπνου επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς
Η συνιστώμενη ποσότητα ύπνου για άτομα ηλικίας 18 έως 64 ετών είναι επτά έως εννέα ώρες τη νύχτα και επτά έως οκτώ ώρες για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Η μελέτη διαπίστωσε ότι ένα μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων που κοιμούνται τακτικά (61%) πληρούσαν το συνιστώμενο όριο ύπνου σε σχέση με όσους κοιμούνταν ακανόνιστα (48%).
Αλλά αυτό δεν έκανε καμία διαφορά στην υγεία της καρδιάς για όσους είχαν ακανόνιστο ύπνο, οι οποίοι είχαν τον ίδιο υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακής προσβολής ακόμα κι αν κοιμόντουσαν αρκετά. Αντίθετα, όσοι είχαν μέτρια ακανόνιστο ύπνο είδαν τους κινδύνους να μειώνονται εάν κοιμούνταν επαρκώς.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή ήταν μια μελέτη παρατήρησης, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να καθορίσει την αιτία και το αποτέλεσμα, με τους ερευνητές να αναγνωρίζουν διάφορους περιορισμούς στα ευρήματά τους.
Όμως, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο ακανόνιστος ύπνος συσχετίστηκε ισχυρά με τον κίνδυνο σοβαρών ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών συμβαμάτων στους ενήλικες, ανεξάρτητα από το εάν τηρούνταν ή όχι οι συνιστώμενες ποσοστώσεις ύπνου.
Πόσες ώρες ύπνου συνδέονται με πρόωρο θάνατο, σύμφωνα με ειδικό -Πόσες ώρες χρειάζεστε
«Το πιο σημαντικό είναι ότι τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι η κανονικότητα του ύπνου μπορεί να είναι πιο σχετική από την επαρκή διάρκεια ύπνου στη ρύθμιση του κινδύνου σοβαρών ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών συμβάντων», κατέληξαν οι ερευνητές.