Η νόσος Πάρκινσον είναι μια κοινή νευροεκφυλιστική νόσος που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους. Τώρα, μια πρωτοποριακή κλινική μελέτη απέδειξε τη δυνατότητα της μεταμόσχευσης μικροβίων κοπράνων να βελτιώσει τα συμπτώματα ασθενών.
Η έρευνα, που διεξήχθη από ερευνητές στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γάνδης, στο VIB και στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης και δημοσιεύτηκε στο eClinicalMedicine παρέχει πολλά υποσχόμενα στοιχεία ότι η μεταμόσχευση μικροβίων κοπράνων θα μπορούσε να είναι μια πολύτιμη νέα θεραπεία για αυτήν την εξουθενωτική διαταραχή.
Ο επιπολασμός της νόσου αυξάνεται ραγδαία λόγω παραγόντων όπως η χρήση φυτοφαρμάκων και η γήρανση του πληθυσμού. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τόσο κινητικά όσο και μη κινητικά συμπτώματα.
Τα κινητικά συμπτώματα, όπως προβλήματα ισορροπίας, δυσκαμψία και ο χαρακτηριστικός τρόμος, είναι τα πιο γνωστά και σχεδόν πάντα ο λόγος για την τελική διάγνωση. Ωστόσο, τα μη κινητικά συμπτώματα, όπως η απώλεια όσφρησης, η δυσκοιλιότητα και οι διαταραχές του ύπνου REM, συχνά αναπτύσσονται έως και 20 χρόνια πριν από τη διάγνωση σε μεγάλο αριθμό ατόμων με τη νόσο.
Ο ρόλος του μικροβιώματος
Στη νόσο Πάρκινσον, μια πρωτεΐνη που ονομάζεται α-συνουκλεΐνη αναδιπλώνεται λανθασμένα και συσσωρεύεται. Αυτές οι συστάδες καταστρέφουν τα νευρικά κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη στον εγκέφαλο, γεγονός που οδηγεί στα τυπικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον. Οι τρέχουσες θεραπείες, κυρίως φάρμακα που αντικαθιστούν την ντοπαμίνη, έχουν συχνά παρενέργειες και χάνουν την αποτελεσματικότητά τους με την πάροδο του χρόνου.
Οι συστάδες πρωτεΐνης πιστεύεται ότι σχηματίζονται στο τοίχωμα του εντέρου σε πολύ πρώιμο στάδιο της νόσου, από το οποίο φτάνουν στα εγκεφαλικά κύτταρα μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, το οποίο συνδέει το έντερο με τον εγκέφαλο. Αυτή η διαδικασία μπορεί να επηρεαστεί από βακτήρια του εντέρου.
Πράγματι, οι αναδυόμενες έρευνες υποδηλώνουν μια εκπληκτική σχέση μεταξύ της νόσου Πάρκινσον και του μικροβιώματος του εντέρου, των τρισεκατομμυρίων βακτηρίων που κατοικούν στα έντερα μας. Οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον έχουν συχνά αλλοιωμένο μικροβίωμα του εντέρου σε σύγκριση με υγιή άτομα και συχνά εμφανίζουν περισσότερη εντερική φλεγμονή και διαταραγμένο εντερικό φραγμό.
Γι’ αυτό, το νευρολογικό τμήμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Γάνδης, με επικεφαλής τον καθηγητή Patrick Santens, ένωσε τις δυνάμεις του με την καθηγήτρια Debby Laukens του Πανεπιστημίου της Γάνδης και την ομάδα του καθηγητή Roosmarijn Vandenbroucke στο VIB-UGent Center for Inflammation Research.
Η ομάδα ήθελε να διερευνήσει εάν μια μεταμόσχευση μικροβίων κοπράνων με υγιή βακτήρια του εντέρου από έναν δότη θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εξέλιξη των συμπτωμάτων της νόσου Πάρκινσον σε διάστημα ενός έτους. Η κλινική μελέτη έδειξε ότι μετά από 12 μήνες, η ομάδα που έλαβε θεραπεία παρουσίασε σημαντικά μεγαλύτερη βελτίωση στα κινητικά συμπτώματα σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Μέσω της μύτης στο λεπτό έντερο
Η κλινική μελέτη, που ονομάστηκε GUT-PARFECT, περιέλαβε συμμετέχοντες με νόσο Πάρκινσον σε πρώιμο στάδιο και υγιείς δότες που δώρησαν τα κόπρανα τους στην Gentse Stoelgangbank. Όλοι οι συμμετέχοντες με νόσο Πάρκινσον έλαβαν τα κόπρανα μέσω ενός σωλήνα που εισήχθη μέσω της μύτης και προωθήθηκε στο λεπτό έντερο για να παραδώσει το μείγμα απευθείας εκεί.
«Τα αποτελέσματά μας είναι πραγματικά ενθαρρυντικά!» λέει ο Δρ. Arnout Bruggeman, ερευνητής στο VIB-UGent-UZ Gent και πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Μετά από 12 μήνες, οι συμμετέχοντες που έλαβαν τη μεταμόσχευση κοπράνων από υγιή δότη εμφάνισαν σημαντική βελτίωση στην κινητική βαθμολογία τους, το πιο σημαντικό μέτρο για τα συμπτώματα του Πάρκινσον».
Η βελτίωση των κινητικών συμπτωμάτων έγινε ακόμη πιο έντονη μεταξύ του έκτου και του δωδέκατου μήνα μετά τη μεταμόσχευση, υποδηλώνοντας μια πιθανή μακροχρόνια επίδραση. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες είχαν λιγότερη δυσκοιλιότητα, ένα συχνό και ενοχλητικό σύμπτωμα για πολλά άτομα με νόσο Πάρκινσον. Απαιτείται όμως περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί εάν αυτή η θεραπεία επιβραδύνει επίσης την εξέλιξη της νόσου.
Με το βλέμμα στο μέλλον
Αυτή η μελέτη είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στην αναζήτηση νέων επιλογών θεραπείας για τη νόσο Πάρκινσον.
«Η μελέτη μας παρέχει ελπιδοφόρες υποδείξεις ότι η μεταμόσχευση μικροβίων κοπράνων μπορεί να είναι μια πολύτιμη νέα θεραπεία για τη νόσο Πάρκινσον. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα, αλλά προσφέρει έναν δυνητικά ασφαλή, αποτελεσματικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο βελτίωσης των συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως», λέει ο καθηγητής Vandenbroucke.
«Το επόμενο βήμα μας είναι να λάβουμε χρηματοδότηση για να προσδιορίσουμε ποια βακτήρια έχουν θετική επίδραση. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός “βακτηριακού χαπιού” ή άλλης στοχευμένης θεραπείας που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το FMT στο μέλλον», καταλήγει ο καθηγητής Laukens.