Μπορεί ένα τσιπ εγκεφάλου να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου; Ο Noland Arbaugh, ο πρώτος άνθρωπος που έλαβε το εμφύτευμα Neuralink του Elon Musk, ελέγχει πλέον έναν υπολογιστή μόνο με τη σκέψη του—μια τεχνολογία που μοιάζει βγαλμένη από επιστημονική φαντασία. Πλέον, όμως, είναι πραγματικότητα.
Η εταιρία του Elon Musk εμφύτευσε τσιπ σε παράλυτο που συνδέει εγκέφαλο και υπολογιστή
Η ζωή του Αμερικανού Noland Arbaugh άλλαξε σε μια στιγμή το 2016. Ένα ατύχημα στην κολύμβηση τον άφησε παράλυτο. Χρόνια αργότερα, αυτός ο ήρεμος και ανθεκτικός άνθρωπος συμφώνησε να είναι ο πρώτος που θα λάβει το εγκεφαλικό εμφύτευμα Neuralink του Elon Musk.
Τον Ιανουάριο του 2024, ο Noland έλαβε το τσιπ N1, σχεδιασμένο για να του επιτρέπει να ελέγχει έναν υπολογιστή με τη σκέψη του. Μόλις τέσσερις μήνες μετά την ενημέρωσή του για τη Neuralink, βρισκόταν στο χειρουργείο. Οι κίνδυνοι ήταν υψηλοί: μόλυνση, αιμορραγία, εγκεφαλική βλάβη.
«Ο εγκέφαλός μου είναι το τελευταίο κομμάτι του εαυτού μου που πραγματικά νιώθω ότι έχω τον έλεγχο», εξηγεί, σύμφωνα με το Guardian. Αλλά το διακύβευμα ήταν μεγάλο και για την ανθρωπότητα. Η επιτυχία της Neuralink θα σήμαινε ότι το όραμα του Musk για συγχώνευση μυαλών και μηχανών είχε γίνει πραγματικότητα. Τι είδους άνθρωπος προσφέρεται για ένα τέτοιο πείραμα; Και τι θα συμβεί μετά, για τον Noland και όλους εμάς;
Τι είναι το τσιπ Ν1 της Neuralink και πώς δουλεύει
Το εμφύτευμα της Neuralink είναι μια συσκευή διασύνδεσης εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI) που αναπτύχθηκε από την εταιρεία Neuralink του Elon Musk. Είναι ένα μικρό τσιπ, σε μέγεθος κέρματος, σχεδιασμένο να εμφυτευτεί χειρουργικά στον εγκέφαλο, συγκεκριμένα στον εγκεφαλικό φλοιό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως η μάθηση και το συναίσθημα.
Το εμφύτευμα χρησιμοποιεί λεπτές, εύκαμπτες ίνες, εξοπλισμένες με ηλεκτρόδια που καταγράφουν τη δραστηριότητα των νευρώνων, των νευρικών κυττάρων που επικοινωνούν σε όλο το σώμα. Όπως εξηγεί το Capitol Technology University, ενώ ορισμένες από τις υποκείμενες τεχνολογίες βρίσκονται υπό ανάπτυξη εδώ και αρκετό καιρό, η καινοτομία της Neuralink έγκειται στον συνδυασμό τους σε ένα ενιαίο, ολοκληρωμένο σύστημα και στην εστίαση στη σύνδεση ηλεκτροδίων με μεμονωμένους νευρώνες.
Αυτό επιτρέπει στη συσκευή να επεξεργάζεται και να μεταδίδει εγκεφαλικά σήματα ασύρματα, μέσω Bluetooth, σε μια ψηφιακή συσκευή, δίνοντας δυνητικά τη δυνατότητα στους χρήστες να ελέγχουν εξωτερικές συσκευές ή προσθετικά μέλη με τη σκέψη τους.
Η ιστορία του Noland
Ο Noland, τώρα 30 ετών, ζει στο παιδικό του σπίτι στη Yuma της Αριζόνα. Επέστρεψε εκεί μετά το ατύχημά του για να τον φροντίζει η οικογένειά του. Πριν το ατύχημα, ήταν αθλητικός τύπος και μουσικός, απολαμβάνοντας υπαίθριες δραστηριότητες, αθλήματα και έπαιζε μπάσο. Δεν τον ενδιέφερε ιδιαίτερα η τεχνολογία, καθώς προτιμούσε να παίζει επιτραπέζια παιχνίδια.
Η πίστη ήταν σημαντική για εκείνον, αν και παραδέχεται ότι απομακρύνθηκε από αυτήν στο κολέγιο. Τώρα βλέπει το ατύχημά του ως μια μορφή θείας παρέμβασης. Το ατύχημα προκάλεσε εξάρθρωση του αυχένα, βλάπτοντας τον νωτιαίο μυελό του. Ενώ μπορεί να κινήσει το κεφάλι και τους ώμους του, εξαρτάται από την οικογένειά του σχεδόν για τα πάντα.
Θεωρεί τον εαυτό του τυχερό που οι τραυματισμοί του δεν ήταν χειρότεροι. Αρχικά, υπήρχε ελπίδα για βελτίωση, αλλά ποτέ δεν ανέκτησε πολλή κίνηση. Χρησιμοποιούσε ένα στυλό με το στόμα για να ελέγχει ένα iPad, αλλά ήταν απογοητευτικό και περιορισμένο. Τώρα, ο Noland χρησιμοποιεί έναν φορητό υπολογιστή μέσω του εμφυτεύματος Neuralink.
Δείχνει να παίζει σκάκι, να περιηγείται στο διαδίκτυο, ακόμη και να παίζει βιντεοπαιχνίδια, ελέγχοντας τον κέρσορα με τις σκέψεις του. «Μερικές φορές ξεχνάω πόσο εντυπωσιακό είναι, γιατί είναι τόσο φυσικό για μένα», λέει. Μάλιστα κέρδισε τους φίλους του σε ένα γρήγορο παιχνίδι με πολλούς παίκτες. «Μόνο αυτή η μικρή γεύση με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι αυτή η τεχνολογία θα αλλάξει τον κόσμο».
Η διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI) και το τσιπ του Musk
Οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή (BCIs) υπάρχουν από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, με το Utah Array να αποτελεί το χρυσό πρότυπο από το 1992. Ο Matthew Nagle ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έλαβε τσιπ εγκεφάλου το 2004. Ο Noland, όμως, είναι ο πρώτος που χρησιμοποιεί ένα τσιπ από έναν επιχειρηματία που στοχεύει τόσο στη λήψη όσο και στην αποστολή πληροφοριών προς τον εγκέφαλο.
Οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή λειτουργούν καταγράφοντας τα ηλεκτρικά σήματα των νευρώνων και μετατρέποντάς τα σε εντολές για τον υπολογιστή. Το τσιπ N1 της Neuralink είναι ασύρματο, μικρό και ισχυρό, με 1.024 ηλεκτρόδια σε 64 ίνες, που εισάγονται με ένα χειρουργικό ρομπότ.
Το ενδιαφέρον του Musk για τις διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή ξεκίνησε το 2016, εμπνευσμένο από το «νευρικό πλέγμα» του Iain M. Banks στα μυθιστορήματα του κύκλου Culture. Οραματίζεται τη χρήση ενισχυμένων εγκεφάλων για την αντιμετώπιση της απειλής της τεχνητής νοημοσύνης. Ο αρχικός του στόχος: οι άνθρωποι με κινητικές αναπηρίες.
Η Neuralink, που ιδρύθηκε το 2016, έχει αντιμετωπίσει κριτική για τον γρήγορο ρυθμό της και τις δοκιμές σε ζώα. Έχει παρουσιάσει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου της χοίρου Gertrude και ενός μακάκου που έπαιζε Pong με το μυαλό του. Ωστόσο, έχει επίσης αντιμετωπίσει κατηγορίες για κακοποίηση ζώων.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, ο FDA χορήγησε στη Neuralink άδεια για δοκιμές σε ανθρώπους. Η μελέτη Prime στοχεύει να αποδείξει την ασφάλεια και τη χρησιμότητα του εμφυτεύματος N1. Χρειάζονταν απλώς έναν κατάλληλο συμμετέχοντα.
Η Neuralink γίνεται μια ευκαιρία ζωής για τον Noland
Μετά το ατύχημά του, ο Noland δοκίμασε διάφορες μεθόδους για να ανακτήσει κίνηση, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε μελέτες για τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού, αλλά ποτέ δεν επιλέχθηκε. Τον Σεπτέμβριο του 2023, ένας φίλος τον ενημέρωσε για τις δοκιμές σε ανθρώπους της Neuralink. Ο Noland, εντυπωσιασμένος από τα επιτεύγματα του Musk, υπέβαλε αίτηση αμέσως. Παρά το γεγονός ότι πίστευε πως δεν ήταν αρκετά «εντυπωσιακός», τελικά επιλέχθηκε.
Υποβλήθηκε σε εκτενείς συνεντεύξεις και αξιολογήσεις, συμπεριλαμβανομένων οκτώ ωρών εξετάσεων στο Νευρολογικό Ινστιτούτο Barrow. Υπέγραψε μια φόρμα συγκατάθεσης 35 σελίδων που περιέγραφε τους κινδύνους. Στις αρχές Ιανουαρίου 2024, έλαβε το τηλεφώνημα: θα ήταν ο πρώτος ασθενής της Neuralink.
Παρά τη γρήγορη διαδικασία, ο Noland ένιωθε ήρεμος. Ο Musk, καθυστερημένος λόγω ενός προβλήματος με το αεροπλάνο του, του έκανε FaceTime πριν από τη χειρουργική επέμβαση. Η δίωρη χειρουργική επέμβαση θεωρήθηκε επιτυχημένη. Όταν το εμφύτευμα συνδέθηκε και άρχισε να μεταδίδει εγκεφαλική δραστηριότητα, η ομάδα της Neuralink συγκινήθηκε.
Ο Noland ξεκίνησε τότε «συνεδρίες», μαθαίνοντας να ελέγχει τον κέρσορα. Προχώρησε από «απόπειρες» σε «φανταστικές» κινήσεις. «Δεν σκέφτεσαι να το κάνεις – απλώς το θέλεις να πάει ο κέρσορας όπου θέλεις», εξηγεί. «Όταν το κίνησα για πρώτη φορά με φανταστική κίνηση, εντυπωσιάστηκα απίστευτα». Το αποκαλεί τηλεκίνηση, ενώ ο Musk το αποκαλεί τηλεπάθεια. Ο στόχος του Musk, άλλωστε, είναι η απρόσκοπτη διασύνδεση μυαλού-υπολογιστή.
Το τσιπάκι δεν είναι τέλειο
Η εμπειρία του Noland δεν ήταν εντελώς ομαλή. Αρχικά, αντιμετώπισε περιορισμούς στη φόρτιση, οι οποίοι αργότερα επιλύθηκαν. Ένα μήνα μετά τη χειρουργική επέμβαση, το εμφύτευμα άρχισε να δυσλειτουργεί. Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη Neuralink, έμαθε ότι το 85% των ινών είχε υποχωρήσει λόγω της κίνησης του εγκεφάλου. «Ήταν πραγματικά άσχημα. Ένιωθα να μου το παίρνουν πίσω», λέει.
Ήθελε μια άλλη χειρουργική επέμβαση, αλλά ο νευροχειρουργός δίσταζε. Αντ’ αυτού, η Neuralink προσάρμοσε το λογισμικό ώστε να διαβάζει ομαδοποιημένα σήματα νευρώνων από τις εναπομείνασες ίνες. Τώρα, η κύρια απογοήτευση του Noland είναι η μέθοδος πληκτρολόγησης – κάνοντας κλικ σε μεμονωμένα γράμματα. Ενώ έχουν φτάσει σχεδόν τις 25 λέξεις ανά λεπτό, η υπαγόρευση εξακολουθεί να είναι πιο γρήγορη.
Το τσιπ του Noland είναι πρώτης γενιάς και, επομένως, το λιγότερο προηγμένο. Άλλοι συμμετέχοντες έχουν λάβει έκτοτε εμφυτεύματα, συμπεριλαμβανομένου ενός που μπορεί να σχεδιάσει τρισδιάστατα αντικείμενα με το μυαλό του. Ενώ ο Noland παραδέχεται κάποιο φθόνο, είναι επίσης ενθουσιασμένος για την πρόοδό τους.
Με τη νέα τεχνολογία έρχονται και ηθικά διλήμματα
Παρά τον ενθουσιασμό του, ο Noland αναγνωρίζει τους κινδύνους που εγκυμονεί η Neuralink. Ενώ η εταιρεία ισχυρίζεται ότι δεν παρακολουθεί την εγκεφαλική του δραστηριότητα ή τη συμπεριφορά του στο διαδίκτυο, έχει προειδοποιηθεί ότι τα νευρικά του δεδομένα θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανακατασκευαστούν με αντίστροφη μηχανική. «Έχοντας αυτό υπόψη, προσπαθώ να είμαι πολύ προσεκτικός», λέει.
Λίγες μέρες αργότερα, ρώτησε τους followers του για ηθικές ανησυχίες. Οι απαντήσεις που έλαβε περιελάμβαναν χάκινγκ, έλεγχο μυαλού και γνωστική παρέμβαση. «Δεν έχω καλές απαντήσεις», παραδέχεται, αλλά το έχει σκεφτεί – επισημαίνοντας κινδύνους όπως ο έλεγχος του σώματος, οι παραισθήσεις και η συναισθηματική χειραγώγηση.
Ο Musk οραματίζεται τη Neuralink να ενισχύει τις ανθρώπινες αισθήσεις και να αποκαθιστά χαμένες λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της όρασης για τους τυφλούς και της κίνησης για όσους έχουν υποστεί τραυματισμούς στη σπονδυλική στήλη. Ο Noland ονειρεύεται να ελέγχει ένα αυτοκίνητο Tesla ή ένα ανθρωποειδές ρομπότ για να τον βοηθά.
Ωστόσο, η Neuralink έχει αποφύγει τον εξωτερικό έλεγχο, μη καταχωρώντας τις δοκιμές της δημόσια, γεγονός που έχει οδηγήσει τους κριτικούς να τη χαρακτηρίσουν «επιστήμη μέσω δελτίων τύπου». Οι φιλοδοξίες του Musk αντιμετωπίζουν αυξανόμενο ανταγωνισμό, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών στην Κίνα που εξερευνούν μη θεραπευτικές διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή για γνωστική ενίσχυση.
Ο Musk προβλέπει ότι εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν εμφυτεύματα Neuralink σε 20 χρόνια, τα οποία θα προσφέρουν μεταφορτώσεις μνήμης και υπεράνθρωπες ικανότητες. Κάποιοι το βλέπουν ως επαναστατικό, άλλοι ως δυστοπικό.
Ένα μέλλον με άμεση γνώση και έλεγχο συναισθημάτων θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστια ανισότητα μεταξύ εκείνων που έχουν διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή και εκείνων που δεν έχουν. Ο Noland αναγνωρίζει το ζήτημα, αλλά απαντά με μια χειρονομία αδιαφορίας: «Η ζωή δεν είναι δίκαιη».
Η μελέτη κάποια στιγμή θα φτάσει στο τέλος της
Λόγω των κανονισμών του FDA, η Neuralink δεν μπορεί να αποζημιώσει τον Noland. Το σπίτι του δεν είναι πλήρως προσβάσιμο. Κάνει ντους έξω εδώ και οκτώ χρόνια λόγω έλλειψης χρημάτων. Από τότε που έγινε το πρόσωπο της Neuralink, έχει αποκτήσει πολλούς followers στο X και έχει πραγματοποιήσει ένα livestream συγκέντρωσης χρημάτων, συγκεντρώνοντας 750.000 δολάρια, αν και ένα μεγάλο μέρος θα πάει σε φόρους. Εξακολουθεί να χρειάζεται περισσότερα χρήματα για να χτίσει ένα κατάλληλο σπίτι.
Ο Noland ονειρεύεται να ελέγχει ένα Tesla και το ρομπότ Optimus, οραματιζόμενος έναν 24/7 φροντιστή. Αστειεύεται ακόμη και για το ενδεχόμενο να αρχίσει ξανά το κάπνισμα και να διδάξει το ρομπότ να στρίβει τσιγάρα. Στην πραγματικότητα, μετά το τέλος της μελέτης, η Neuralink θα αφαιρέσει ή θα απενεργοποιήσει το εμφύτευμα.
Ο Noland ελπίζει να επιστρέψει στο πανεπιστήμιο, να γίνει υποστηρικτής της τεχνολογίας διεπαφής εγκεφάλου-υπολογιστή και αποδέχεται ότι η αποκατάσταση της κίνησης μπορεί να είναι πολύ αργά για αυτόν. «Είμαι ικανοποιημένος με τη θέση μου στη ζωή», λέει.
Το 78% των ατόμων με αναπηρία μειώνουν τρόφιμα και ρούχα για να καλύψουν τις ανάγκες υγείας
Αποκαλύπτει ότι αποκαλεί το τσιπ του Εύα. «Η Neuralink και εγώ, βρισκόμαστε στην παραμονή κάτι σπουδαίου», εξηγεί, αναφερόμενος στον Αδάμ και την Εύα. «Ίσως να κάνω το ίδιο με την Εύα». Χαμογελά, ευχαριστημένος με το αστείο του.