Μια κατηγορία ιατρικών καταστάσεων έχει ξεπεράσει πλέον τις καρδιακές παθήσεις και έχει γίνει η κύρια αιτία κακής υγείας παγκοσμίως, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Neurology.
Μέχρι πρότινος, οι παθήσεις που σχετίζονταν με την υγεία της καρδιάς διατηρούσαν την πρώτη θέση ως αιτίες θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό, ωστόσο, έχει πλέον αλλάξει, όπως έδειξε μια νέα σημαντική ανάλυση από εκατοντάδες ερευνητές με επικεφαλής το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας (IHME) των ΗΠΑ, το οποίο έχει γίνει παγκόσμια αναφορά για τις στατιστικές υγείας.
Πιο αναλυτικά, οι καταστάσεις που επηρεάζουν το νευρικό σύστημα -όπως τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι ημικρανίες και η άνοια– έχουν αναδειχθεί σε Νο1 αιτία κακής υγείας και ασθενείας. Περισσότεροι από 3,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι –το 43% του παγκόσμιου πληθυσμού– παρουσίασαν μια νευρολογική πάθηση το 2021, πολύ περισσότερο από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, σύμφωνα με την ανάλυση.
Η μελέτη, που διεξήχθη με επικεφαλής συγγραφέα τον Jaimie Steinmetz του IHME έδειξε ότι οι παθήσεις του νευρικού συστήματος είναι πλέον η κύρια αιτία του συνολικού φόρτου ασθενειών παγκοσμίως. Τα κρούσματα αυτών των καταστάσεων έχουν αυξηθεί κατά 59% τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, με την αύξηση να οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνά και μεγαλώνει γρήγορα.
Απώλεια 443 εκατομμυρίων χρόνων υγιούς ζωής εξαιτίας νευρολογικών προβλημάτων
Οι ερευνητές εξέτασαν πώς 37 διαφορετικές νευρολογικές καταστάσεις επηρέασαν την κακή υγεία, την αναπηρία και τον πρόωρο θάνατο σε 204 χώρες και περιοχές από το 1990 έως το 2021. Αυτά τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για να υπολογιστεί πόσα χρόνια υγιούς ζωής χάθηκαν εξαιτίας κάθε πάθησης, που ονομάζονται έτη ζωής προσαρμοσμένα με αναπηρία (DALYs).
Περισσότερα από 443 εκατομμύρια χρόνια υγιούς ζωής χάθηκαν από διαταραχές του νευρικού συστήματος παγκοσμίως το 2021, μια αύξηση που ανέρχεται στο 18% από το 1990, σύμφωνα με τη μελέτη. Ωστόσο, όταν προσαρμόστηκε η ηλικία του πληθυσμού και το αυξανόμενο μέγεθος, τα DALY και οι θάνατοι από αυτές τις συνθήκες μειώθηκαν κατά περίπου το ένα τρίτο, είπαν οι ερευνητές.
Οι χειρότερες νευρολογικές παθήσεις
Το εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο προηγουμένως θεωρούνταν καρδιοπάθεια, ήταν μακράν η χειρότερη νευρολογική πάθηση που αναλύθηκε, καθώς ευθύνεται για 160 εκατομμύρια χρόνια απώλειας υγιούς ζωής. Ακολούθησε μια μορφή εγκεφαλικής βλάβης που ονομάζεται νεογνική εγκεφαλοπάθεια, η ημικρανία, η άνοια συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ, η νευρική βλάβη από διαβήτη, η μηνιγγίτιδα και η επιληψία. Η γνωστική εξασθένηση από την Covid-19 κατατάχθηκε στην 20η θέση.
Ο κύριος λόγος που οι παθήσεις του νευρικού συστήματος ξεπέρασαν τις καρδιαγγειακές παθήσεις στην τελευταία ανάλυση ήταν μια πρόσφατη αλλαγή ταξινόμησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που μετέφερε το εγκεφαλικό στη νευρολογική κατηγορία, είπε ο Δρ. Steinmetz στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο τεράστιος αριθμός υγιών ετών που χάθηκαν από αυτές τις καταστάσεις οφείλεται εν μέρει στο ότι πολλές μπορούν να σκοτώσουν παιδιά κάτω των πέντε ετών, όπως τραύμα κατά τη γέννηση που οδηγεί σε νεογνική εγκεφαλοπάθεια, ασφυξία ή μηνιγγίτιδα.
«Επειδή οι θάνατοι συμβαίνουν σε νεαρή ηλικία, αυτό συνεισφέρει σημαντικά στα χαμένα χρόνια ζωής», σημείωσε ο ειδικός. Τα παιδιά αντιπροσώπευαν σχεδόν το ένα πέμπτο όλων των χαμένων ετών υγιούς, σύμφωνα με τη μελέτη.
Εξαιρετικά ταχεία αύξηση
Περισσότεροι από 11 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από τις 37 νευρολογικές παθήσεις το 2021, σύμφωνα με τη μελέτη. Ωστόσο, οι καρδιαγγειακές παθήσεις παρέμειναν η κύρια αιτία θανάτου, σκοτώνοντας 19,8 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως το 2022, όπως ανέφερε πέρυσι το IHME.
Οι πιο συχνές νευρολογικές διαταραχές ήταν οι πονοκέφαλοι τάσης και οι ημικρανίες. Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πάθηση ήταν η νευρική βλάβη που ονομαζόταν διαβητική νευροπάθεια από αυξανόμενες περιπτώσεις διαβήτη. Οι περισσότερες από αυτές τις καταστάσεις δεν επιδέχονται θεραπείας.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για να μειωθεί ο κίνδυνος, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των ποσοστών υψηλής αρτηριακής πίεσης, διαβήτη και κατανάλωσης αλκοόλ, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι οποίοι ζήτησαν να γίνουν πολύ περισσότερα για την πρόληψη, τη θεραπεία και την αποκατάσταση των διαταραχών, οι οποίες επηρεάζουν δυσανάλογα τις φτωχότερες χώρες.
«Το παγκόσμιο νευρολογικό βάρος αυξάνεται πολύ γρήγορα και θα ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα συστήματα υγείας τις επόμενες δεκαετίες», προειδοποίησε η μία εκ των συγγραφέων της μελέτης, Valery Feigin.