Μία ορμόνη που βρίσκεται στο έντερο και ελέγχει την όρεξη φάνηκε ότι ρυθμίζει το ανοσοποιητικό στο μυκητιακό μικροβίωμα, το μικροβίωμα δηλαδή των μυκήτων και μπορεί να καταστείλει τις μυκητιάσεις.
Οι μυκητιάσεις προκαλούνται από μύκητες, μικροοργανισμούς, οι οποίοι βρίσκονται φυσιολογικά σε διάφορα μέρη του σώματός μας και κάτω από κάποιες συνθήκες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρήση αντιβιοτικών, τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων (ωορρηξία, εγκυμοσύνη, αντισυλληπτικά χάπια), η ανοσοκαταστολή, τα υψηλά επίπεδα στρες, η διατροφή πλούσια σε άμυλο, η λήψη αλκοολούχων ποτών, μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη.
Τώρα, νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο ανακάλυψε τη δράση μιας ορμόνης και πώς αυτή μπορεί να καταστείλει τις μυκητιάσεις. Το πεπτίδιο YY (PYY), μια ορμόνη που παράγεται από τα ενδοκρινικά κύτταρα του εντέρου που ήταν ήδη γνωστό ότι ελέγχει την όρεξη, παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας των μυκήτων στο πεπτικό σύστημα των θηλαστικών, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα εξειδικευμένα ανοσοκύτταρα στο λεπτό έντερο, που ονομάζονται κύτταρα Paneth, εκφράζουν μια μορφή PYY που εμποδίζει τον μύκητα Candida albicans να μετατρέπεται στην πιο λοιμώδη μορφή του.
Το PYY ήταν ήδη γνωστό ότι παράγεται από τα ενδοκρινικά κύτταρα του εντέρου ως ορμόνη που σηματοδοτεί τον κορεσμό ή όταν ένα ζώο έχει φάει αρκετά. Η νέα έρευνα δείχνει ότι λειτουργεί επίσης ως ένα αντιμικροβιακό πεπτίδιο που επιτρέπει επιλεκτικά τις κοινές μορφές ζυμομύκητα του Cantinta albicans να αναπτυχθούν, διατηρώντας παράλληλα τις πιο επικίνδυνες μορφές του υπό έλεγχο.
«Τόσο λίγα είναι γνωστά για το τι ρυθμίζει αυτούς τους μύκητες στο μικροβίωμα μας. Γνωρίζουμε ότι είναι εκεί, αλλά δεν έχουμε ιδέα τι τους κρατά σε μια κατάσταση που παρέχει οφέλη για την υγεία μας», δήλωσε ο Eugene B. Chang, MD, Martin Boyer Καθηγητής Ιατρικής στο UChicago και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης. «Πλέον πιστεύουμε ότι αυτό το πεπτίδιο που ανακαλύψαμε είναι πραγματικά σημαντικό για τη διατήρηση του «μυκοβιώματος» στο έντερο».
Ρύθμιση του «μυκοβιώματος»
Ο Chang και η ομάδα του δεν ξεκίνησαν να εξερευνήσουν τη μυκητιακή πλευρά του μικροβιώματος του εντέρου, ή το «mycobiome» όπως το αποκαλεί. Ο Joseph Pierre, Ph.D., πρώην μεταδιδακτορικός υπότροφος στο εργαστήριο του Chang, ο οποίος τώρα είναι Επίκουρος Καθηγητής Διατροφικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison, μελετούσε τα εντεροενδοκρινικά κύτταρα σε ποντίκια που παράγουν PYY όταν παρατήρησε ότι υπήρχε επίσης στα κύτταρα Paneth. Αυτοί είναι σημαντικοί υπερασπιστές του ανοσοποιητικού συστήματος στο έντερο των θηλαστικών, εκκρίνοντας αρκετές αντιμικροβιακές ενώσεις για να αποτρέψουν την ανάπτυξη επικίνδυνων βακτηρίων.
Στην αρχή αυτό δεν είχε νόημα, γιατί μέχρι τότε η PYY αναγνωριζόταν μόνο ως ορμόνη της όρεξης. Όταν το δοκίμασαν ενάντια σε μια ποικιλία βακτηρίων, δεν κατάφερε να τα σκοτώσει.ω Αλλά όταν έκαναν μια έρευνα για άλλες κατηγορίες πεπτιδίων με παρόμοια δομή, ανακάλυψαν ένα παρόμοιο με το PYY που ονομάζεται magainin 2, το οποίο βρίσκεται στο δέρμα του αφρικανικού βατράχου. Αυτό το πεπτίδιο προστατεύει τους βατράχους να μολυνθούν από βακτήρια και μύκητες. Έέσι η ομάδα του Chang σκέφτηκε να δοκιμάσει και τις αντιμυκητιακές ιδιότητες του PYY. Αποδείχτηκε ότι δεν ήταν μόνο ένας αποτελεσματικός αντιμυκητιακός παράγοντας, αλλά και πολύ συγκεκριμένος.
Ο Candida albicans είναι ένας ζυμομύκητας που συνήθως αναπτύσσεται στο στόμα, στο δέρμα και στο έντερο. Η βασική μορφή του ζυμομύκητα συνυπάρχει στο σώμα, αλλά ανάλογα με τις συνθήκες (στρες, πτώση του ανοσοποιητικού κ.λπ.), προκαλεί λοίμωξη στο στόμα και το λαιμό, κολπικές μυκητιάσεις ή πιο σοβαρές λοιμώξεις στο σώμα. Όταν η ομάδα του Chang δοκίμασε το PYY και στις δύο μορφές του μύκητα, μειώσε τον κίνδυνο για μυκητιάση.
Ενώ το PYY θα μπορούσε να είναι χρήσιμο ως εργαλείο για την καταπολέμηση των μυκητιασικών λοιμώξεων, η λειτουργία του που ανακαλύφθηκε πρόσφατα μπορεί να παίξει ρόλο και σε πεπτικές παθήσεις. Οι ασθενείς με νόσο του Crohn του ειλεού, του τελευταίου τμήματος του λεπτού εντέρου, έχουν συχνά δυσλειτουργικά κύτταρα Paneth. Ο Τσανγκ είπε ότι είναι πιθανό αυτή η δυσλειτουργία και η έλλειψη PYY να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον για την υπερανάπτυξη των μυκήτων και την έναρξη της νόσου.