Είναι γνωστό πως η νόσος Αλτσχάιμερ επηρεάζει τους ηλικιωμένους. Έτσι, δεν θα περίμενε ποτέ κανείς ένας έφηβος να αναπτύξει τη νευροεκφυλιστική κατάσταση. Ωστόσο, αυτή η εξαιρετικά σπάνια περίπτωση συνέβη στην Κίνα και οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη κατανοήσει την υποκείμενη αιτία της. Σε ποια συμπεράσματα έχουν καταλήξει μέχρι στιγμής;
Αντιγήρανση και άνοια: Τι είναι το εμβόλιο «Benjamin Button» που ετοιμάζουν οι επιστήμονες
Πώς ξεκίνησε η μείωση της μνήμης του νεότερου ασθενή με Αλτσχάιμερ στον κόσμο
Το 2023, μια κινεζική κλινική μνήμης διέγνωσε έναν 19χρονο με νόσο Αλτσχάιμερ, καθιστώντας τον τον νεότερο ασθενή με Αλτσχάιμερ στον κόσμο. Ο έφηβος άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα μνήμης στα 17 του και με την πάροδο του χρόνου η γνωστική του υγεία επιδεινώθηκε τόσο πολύ που δεν μπορούσε να ολοκληρώσει ούτε το γυμνάσιο.
Διαπιστώθηκε, μάλιστα, ότι ο εγκέφαλος του νεαρού ασθενούς είχε συρρίκνωση στον ιππόκαμπο, περιοχή που εμπλέκεται με τη μνήμη, και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό του υποδείκνυε κοινά σημάδια άνοιας.
Αυτό που έκανε αυτό το περιστατικό αινιγματικό και μοναδικό για τους ερευνητές του Capital Medical University του Πεκίνου ήταν ότι ο ασθενής δεν είχε γονιδιακή μετάλλαξη που θα μπορούσε να τον θέσει στην περίπτωση της οικογενούς νόσου Αλτσχάιμερ (FAD), η οποία μπορεί να συμβεί σε περίπτωση πρώιμης έναρξης της νόσου.
Ο έφηβος επίσης δεν είχε άλλη ασθένεια, λοίμωξη ή τραύμα στο κεφάλι που θα μπορούσε να εξηγήσει την ξαφνική γνωστική του έκπτωση. Το περιστατικό περιγράφηκε λεπτομερώς στο Journal of Alzheimer’s Disease.
Ο έφηβος άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα συγκέντρωσης στο σχολείο δύο χρόνια πριν από τη διάγνωσή του:
- είχε δυσκολία στην ανάγνωση,
- αντιμετώπισε μείωση της βραχυπρόθεσμης μνήμης
- δεν μπορούσε να θυμηθεί γεγονότα από την προηγούμενη μέρα και
- συχνά τοποθετούσε τα πράγματά του σε λάθος σημεία.
Ο νεαρός, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το γυμνάσιο, αν και μπορούσε ακόμα να ζήσει ανεξάρτητος.
Άνοια: Ένα συνηθισμένο λάθος πριν τον ύπνο αυξάνει τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ
Η αιτία της πρώιμης έναρξης του Αλτσχάιμερ παραμένει μυστήριο
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας και μπορεί να συμβάλλει στο 60-70% των περιπτώσεων. Περίπου το 10% των περιπτώσεων της νόσου έχουν πρώιμη έναρξη, αλλά όλοι οι ασθενείς κάτω των 30 ετών μπορεί να νοσήσουν λόγω παθολογικών γονιδιακών μεταλλάξεων.
Αυτό τους τοποθετεί στην κατηγορία της οικογενούς νόσου Αλτσχάιμερ (FAD). Στην περίπτωση των νέων, η πιθανή αιτία είναι ένα ελαττωματικό γονίδιο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να βρουν καμία τέτοια μετάλλαξη ή γονίδιο.
«Ο ασθενής είχε πολύ πρώιμη έναρξη της νόσου χωρίς σαφείς παθογόνες μεταλλάξεις, κάτι που υποδηλώνει ότι η παθογένειά του πρέπει να διερευνηθεί», έγραψαν ο νευρολόγος Jianping Jia και οι συνεργάτες του στη μελέτη τους.
Αιτίες άνοιας νεαρής ηλικίας
Οι αιτίες της άνοιας σε νεαρή ηλικία είναι παρόμοιες με τις ασθένειες που οδηγούν σε άνοια στους ηλικιωμένους. Στην περίπτωση των νέων, σύμφωνα με την Εταιρεία Αλτσχάιμερ, η μετωποκροταφική άνοια, είναι πιο συχνή. Η άνοια σε νεότερους ανθρώπους έχει επίσης διαφορετικά συμπτώματα από αυτά που αναφέρονται σε ηλικιωμένους.
Οικογενής νόσος Αλτσχάιμερ
Η οικογενής νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια εξαιρετικά σπάνια μορφή που προκαλείται από κληρονομικές γενετικές μεταλλάξεις. Περιλαμβάνει αλλαγές σε τρία συγκεκριμένα γονίδια –PSEN1, PSEN2 και APP -και έχει 50% πιθανότητα να μεταδοθεί από γονέα σε παιδί.
Τα άτομα με αυτή την πάθηση έχουν συχνά ισχυρό οικογενειακό ιστορικό της νόσου, με συμπτώματα που εμφανίζονται συνήθως στην ηλικία των 30, 40 ή 50 ετών. Όσο πιο νωρίς συμβαίνει η έναρξη, τόσο πιο πιθανό είναι η ασθένεια να συνδέεται με τα γονίδια. Συνολικά, η οικογενής νόσος Αλτσχάιμερ αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% όλων των περιπτώσεων.
Άτυπη νόσος Αλτσχάιμερ
Τα νεότερα άτομα που έχουν διαγνωστεί με νόσο Αλτσχάιμερ είναι πιο πιθανό να έχουν μια άτυπη μορφή, όπου τα συμπτώματα διαφέρουν από την τυπική απώλεια μνήμης που παρατηρείται στους ηλικιωμένους.
Τεστ Άνοιας Florey: Νέο εργαλείο προβλέπει πότε θα εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα
- Στην οπίσθια φλοιϊκή ατροφία (PCA), τα πρώιμα σημεία περιλαμβάνουν προβλήματα επεξεργασίας οπτικών πληροφοριών, όπως δυσκολία στην ανάγνωση ή στην εκτίμηση αποστάσεων.
- Στη λογοπενική αφασία, οι γλωσσικές δυσκολίες εμφανίζονται πρώτα, με τα άτομα να δυσκολεύονται να βρουν τις σωστές λέξεις ή να κάνουν συχνά παύσεις κατά τη διάρκεια της ομιλίας.
- Η συμπεριφορική/δυσεκτελεστική νόσος Αλτσχάιμερ τείνει να ξεκινά με προβλήματα στον προγραμματισμό, τη λήψη αποφάσεων και την κοινωνικά ακατάλληλη συμπεριφορά.
Πηγές: Psychiatrist, NIH, Journal of Alzheimer’s Disease, World Health Organization, Alzheimer’s Society