Η Towana Looney είναι η μοναδική άνθρωπος στον κόσμο που ζει με ένα λειτουργικό νεφρό από χοίρο έπειτα από μεταμόσχευση νεφρού. Ωστόσο, ο γιατρός της προβλέπει ότι σε λιγότερο από μία δεκαετία, οι μεταμοσχεύσεις οργάνων από χοίρους σε ανθρώπους, όπως η δική της, θα γίνουν ρουτίνα.
Η Looney, 53 ετών, από την Αλαμπάμα, υποβλήθηκε στη μεταμόσχευση στο Ινστιτούτο Μεταμοσχεύσεων NYU Langone στη Νέα Υόρκη στις 25 Νοεμβρίου όπως μεταδίδει το CNN. Έντεκα ημέρες αργότερα, κατάφερε να φύγει από το νοσοκομείο, ενώ το προσωπικό την επευφημούσε.
Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε κάθε μέρα – Προστατεύει από παχυσαρκία, ημικρανίες και πέτρες στα νεφρά
Ο Δρ. Sanjay Gupta είχε την ευκαιρία να δει από κοντά μια άκρως απόρρητη εγκατάσταση όπου τροποποιούνται γενετικά χοίροι για να χρησιμοποιηθούν ως δότες οργάνων για ανθρώπους. Οι γιατροί ανακοίνωσαν την Τρίτη ότι η Looney τα πάει καλά και ότι το νεφρό λειτουργεί όπως αναμενόταν.
«Είμαι πανευτυχής. Είμαι ευλογημένη που έλαβα αυτό το δώρο, μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή», δήλωσε η Looney σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη.
«Έχω γεμίσει ενέργεια. Έχω όρεξη για φαγητό όπως δεν είχα τα τελευταία οκτώ χρόνια. Και, φυσικά, μπορώ να πάω στην τουαλέτα. Δεν πήγαινα εδώ και οκτώ χρόνια. Δεν το έχω συνηθίσει ακόμα».
Όταν ρωτήθηκε τι θέλει να κάνει στη συνέχεια, απάντησε: «Θέλω να πάω στη Disney World».
Προς το παρόν, ζει σε ένα διαμέρισμα κοντά στο νοσοκομείο ώστε να μπορεί να πηγαίνει για καθημερινές εξετάσεις. Η ομάδα των γιατρών παρακολουθεί επίσης την υγεία της χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και φορητό εξοπλισμό που ελέγχει συνεχώς τα ζωτικά της σημεία και μπορεί να ανιχνεύσει πιθανά προβλήματα, όπως μια μόλυνση, πριν εμφανιστούν συμπτώματα.
Η Looney δεν θα επιστρέψει στην Αλαμπάμα για τις γιορτές, αλλά οι γιατροί της λένε ότι, αν όλα πάνε καλά, θα μπορέσει να επιστρέψει σε τρεις μήνες, όπου ανυπομονεί να επαναφέρει την καθημερινότητά της και να περάσει ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και τα εγγόνια της.
Η Looney δεν είχε φυσιολογική ζωή για αρκετό καιρό. Ήταν ανάμεσα στους περισσότερους από 90.000 ανθρώπους που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη λίστα αναμονής για μεταμόσχευση νεφρού στις ΗΠΑ.
«Αν άκουγα τις αρνητικές φωνές και δεν ακολουθούσα τις θετικές, δεν θα ήμουν εδώ», ανέφερε η Looney. «Πορεύομαι με πίστη. Ξέρω πού βρίσκεται η πίστη μου και τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν».
Ουρολοίμωξη: Πώς αποτρέπεται η εξάπλωσή της στα νεφρά – Νέα έρευνα του Cambridge
Η δωρήτρια νεφρού που έγινε ασθενής
Ακόμη και πριν από αυτή την επέμβαση, η Looney δεν ήταν άγνωστη στις μεταμοσχεύσεις. Το 1999, δώρισε ένα νεφρό στη μητέρα της για να της σώσει τη ζωή. Ωστόσο, κάποια στιγμή, έγινε μία από το λιγότερο από 1% των ζώντων δοτών νεφρού που εμφανίζουν νεφρική ανεπάρκεια, σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα Νεφρού.
Στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης της, η Looney εμφάνισε προεκλαμψία, μια σοβαρή κατάσταση που περιλαμβάνει υψηλή αρτηριακή πίεση, η οποία κατέστρεψε το εναπομείναν νεφρό της. Αναγκάστηκε επίσης να υποβληθεί σε μετάγγιση αίματος και οι δύο αυτοί παράγοντες δυσκόλεψαν την ανεύρεση κατάλληλου δότη για μεταμόσχευση νεφρού.
Το 2016, η Looney ξεκίνησε αιμοκάθαρση, μια διαδικασία που βοηθά στην απομάκρυνση των αποβλήτων και των υγρών από το αίμα. Αν και η αιμοκάθαρση μπορεί να είναι βοηθητική βραχυπρόθεσμα, καλύπτει μόνο το 10% με 15% της λειτουργίας ενός υγιούς νεφρού, και οι άνθρωποι που την ακολουθούν έχουν 50% πιθανότητα θανάτου μέσα σε πέντε χρόνια από την έναρξή της.
«Έχει αναπτύξει ευαισθησία σχεδόν σε κάθε τύπο ιστού στον πληθυσμό, κάνοντας σχεδόν αδύνατο να βρεθεί κατάλληλος δότης νεφρού», σημείωσε ο Δρ. Robert Montgomery, διευθυντής του Ινστιτούτου Μεταμοσχεύσεων NYU Langone.
«Περίμενε οκτώ χρόνια στην αιμοκάθαρση, αναμένοντας ένα δότη που θα ταίριαζε μία στο εκατομμύριο. Εν τω μεταξύ, άρχισε να εμφανίζει προβλήματα λόγω της χρόνιας εξάρτησης από την αιμοκάθαρση. Χωρίς ανθρώπινο δότη, αποφάσισε ότι το νεφρό από γενετικά τροποποιημένο χοίρο ήταν μια προσπάθεια που άξιζε να γίνει. Πολλοί τη στήριξαν σε αυτή την απόφαση, συμπεριλαμβανομένων του συζύγου και της οικογένειάς της».
Το «υπερφρούτο» που μπορεί να αποτρέψει πέτρες στα νεφρά, διαβήτη και υψηλή χοληστερίνη
Η μεταμόσχευση από χοίρο
Η Looney άκουσε για πρώτη φορά για τη δυνατότητα μεταμόσχευσης νεφρού από χοίρο από τη Δρ. Jayme Locke, τότε καθηγήτρια χειρουργικής και διευθύντρια του Τμήματος Μεταμοσχεύσεων στην Ιατρική Σχολή Heersink του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ. Η Locke πρόσφατα ανέλαβε ηγετική θέση στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας και Ανθρώπινων Πόρων των ΗΠΑ.
Η Locke εξήγησε στη Looney την εργασία της με τη ξενομεταμόσχευση, τον όρο που χρησιμοποιούν οι γιατροί για τη μεταμόσχευση οργάνων από ζώα σε ανθρώπους. Παρά τα χρόνια ερευνών, ο τομέας αυτός βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Η Looney είναι το τρίτο άτομο που λαμβάνει νεφρό από γενετικά τροποποιημένο χοίρο όσο είναι εν ζωή.
Όμως, η ίδια ενθουσιάστηκε από την ιδέα και δεν δίστασε να συμφωνήσει, λέγοντας ότι η Locke δεν είχε προλάβει καν να ολοκληρώσει την πρόταση πριν η Looney απαντήσει θετικά.
«Ήμουν στο δωμάτιό της αμέσως μετά τη μεταμόσχευση, και ο σύζυγός της την κοίταξε και είπε ότι είχε μια ζωντάνια που δεν είχε δει εδώ και καιρό, ένα ροδαλό χρώμα στα μάγουλά της», μετέφερε η Locke. «Το να τη βλέπεις να επικοινωνεί μέσω βιντεοκλήσεων με την οικογένειά της και να αλλάζει αμέσως, αυτό είναι το θαύμα της μεταμόσχευσης. Κυριολεκτικά επαναφέρει τους ανθρώπους στην κατάσταση που ήταν πριν χρειαστούν αιμοκάθαρση. Και το ένιωσε αμέσως. Το ένιωσε η οικογένειά της, το ένιωσε η κοινότητά της, και νομίζω ότι το είδατε όλοι σήμερα».
Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) επιτρέπει στους γιατρούς να μεταμοσχεύουν όργανα από χοίρους σε ανθρώπους υπό αυτό που είναι γνωστό ως «χρήση συμπόνιας», που επιτρέπει τη χρήση μιας πειραματικής θεραπείας ή διαδικασίας εάν δεν υπάρχουν «συγκρίσιμες ή ικανοποιητικές» επιλογές.
Πότε η μεταλλική γεύση στο στόμα μπορεί να είναι σύμπτωμα βλάβης στα νεφρά
Η εξέλιξη της θεραπείας
Τα όργανα των χοίρων μοιάζουν με εκείνα των ανθρώπων και η ταχύτητα αναπαραγωγής τους σημαίνει ότι μπορούν να προμηθεύονται γρήγορα. Οι επιστήμονες μπορούν να τροποποιούν τα γονίδια των χοίρων ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο απόρριψης του οργάνου από το ανθρώπινο σώμα.
Μεταξύ των τριών ατόμων που έλαβαν νεφρό από γενετικά τροποποιημένο χοίρο όσο ήταν ζωντανά, η Looney είναι η πρώτη που έλαβε νεφρό με 10 γονιδιακές τροποποιήσεις.
Η ιατρική ομάδα της Looney ελπίζει ότι το νεφρό θα συνεχίσει να λειτουργεί, ώστε να μπορέσει να ζήσει μια μακρά και υγιή ζωή. Στη συνέντευξη Τύπου, η Looney είχε έναν ορό που της παρείχε φάρμακα για να διασφαλιστεί ότι το σώμα της δεν θα απορρίψει το νεφρό από τον χοίρο.
«Ξέρω ότι τα πάντα μπορούν να συμβούν τώρα, όπως και στην αιμοκάθαρση, αλλά θέλω να ξέρω ότι προσπάθησα. Προσπάθησα να κάνω τη διαφορά», τόνισε η Looney σε ένα βίντεο που δημιουργήθηκε από το NYU.
Ο Montgomery δήλωσε συνολικά αισιόδοξος για τις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα. Οι επιστήμονες μελετούν τη ξενομεταμόσχευση εδώ και δεκαετίες, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει ταχύτερη πρόοδο, μαθαίνοντας πώς να αντιμετωπίζουν την απόρριψη των οργάνων και πιθανά προβλήματα.
«Έχουμε μάθει πάρα πολλά από κάθε μεταμόσχευση», σημείωσε ο Montgomery. «Δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις. Ο τομέας αυτός βρίσκεται ακόμα στα σπάργανά του, αλλά η καμπύλη μάθησης είναι απότομη και γρήγορη».
Παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τη ξενομεταμόσχευση. Μεταξύ αυτών: Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν για πόσο διάστημα μπορεί να λειτουργεί ένα όργανο από χοίρο. Ωστόσο, ο Montgomery κάνει την τολμηρή πρόβλεψη ότι η ξενομεταμόσχευση θα γίνει ρουτίνα σε λιγότερο από 10 χρόνια.
Ο Montgomery δήλωσε ότι η πρόκληση από εδώ και πέρα είναι να παραταθεί η διάρκεια λειτουργίας των νεφρών, ώστε να αποτελούν «μια λογική εναλλακτική λύση για την περιορισμένη και αυστηρά κατανεμημένη προμήθεια ανθρώπινων οργάνων».
Η Looney δήλωσε ότι είναι υπέροχο να ζει χωρίς την ανάγκη αιμοκάθαρσης κάθε μέρα.
«Είναι σαν να νιώθω το αίμα να ρέει στις φλέβες μου. Μπορείς να ακουμπήσεις το χέρι σου στη φιστούλα μου και να νιώσεις τον παλμό της. Μπορώ να ακουμπήσω το χέρι μου πάνω σε αυτό το νεφρό και να το νιώσω να πάλλεται. Είναι τόσο δυνατό», είπε η Looney. «Συναισθηματικά, είμαι πανευτυχής».