Εδώ και δεκαετίες, οι γιατροί ενθαρρύνουν τους ασθενείς να παρακολουθούν τα επίπεδα χοληστερόλης τους. Mελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος καρδιακής νόσου αυξάνεται με υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL)-«κακή χοληστερόλη» και ανεπαρκή λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητα (HDL)-«καλή χοληστερόλη».
Η διατροφή, η άσκηση και φάρμακα όπως οι στατίνες μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ρυθμίσουν τα επίπεδα καλής και κακής χοληστερόλης τους. Αλλά τώρα, οι γιατροί αναγνωρίζουν τη σημασία ενός τρίτου τύπου χοληστερόλης -της λιποπρωτεΐνης (α).
Αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως αυτόνομος προγνωστικός παράγοντας για καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω των φλεγμονωδών ιδιοτήτων της που επιταχύνουν τον σχηματισμό θρόμβων στα αιμοφόρα αγγεία.
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μαθαίνουν περισσότερα για τη λιποπρωτεΐνη (α). Διαγνωστική εξέταση είναι διαθέσιμη αλλά δεν συνιστάται παγκοσμίως. Προς το παρόν, φάρμακα για τη θεραπεία υψηλών επιπέδων δεν είναι διαθέσιμα, αλλά μπορεί σύντομα να είναι.
Ωστόσο, για όποιον οι γονείς, οι παππούδες ή οι συγγενείς του έχουν αναπτύξει καρδιακή νόσο σε νεαρή ηλικία, οι γιατροί λένε ότι είναι σημαντικό να ρωτούν τους γιατρούς τους για τη λιποπρωτεΐνη (α), η οποία μπορεί να είναι ο ένοχος.
Πρέπει να ζητήσω να ελεγχθούν τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης μου (α);
«Όποιος έχει ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου ή είχε ενδείξεις πρόωρης καρδιακής νόσου -δηλαδή πριν από την ηλικία των 55 ετών στους άνδρες και πριν από τα 65 έτη στις γυναίκες- θα πρέπει να σκεφτεί το ενδεχόμενο εξέτασης της λιποπρωτεΐνης (α)», λέει ο Πρόεδρος Προληπτικής Καρδιολογίας και Καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tulane, Δρ. Keith Ferdinand. «Μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος να προβλέψετε εάν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο πέρα από το συμβατικό πάνελ λιπιδίων».
Η λιποπρωτεΐνη (α) μπορεί επίσης να μετρηθεί σε εκείνους των οποίων τα επίπεδα χοληστερόλης δεν βελτιώνονται με τυπικά φάρμακα μείωσης της χοληστερόλης, λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, Δρ. Stephen Juraschek.
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία υποστηρίζει τη μέτρηση της λιποπρωτεΐνης (α) μία φορά σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, η οποία διαφέρει από τις πρακτικές οδηγίες σε όλη την Ευρώπη και τον Καναδά, που συνιστούν τη μέτρηση της λιποπρωτεΐνης (α) τουλάχιστον μία φορά σε όλους τους ενήλικες.
Τι μπορώ να κάνω εάν τα επίπεδα λιποπρωτεΐνης (α) μου είναι υψηλά;
«Δυστυχώς, δεν υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία», λέει ο Δρ. Ferdinand. Αλλά οι γιατροί λένε ότι η γνώση είναι δύναμη και τα άτομα με υψηλά επίπεδα μπορούν να λάβουν άλλα μέτρα για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Για παράδειγμα, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη μείωση της LDL με φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη, σύμφωνα με τον Δρ. Juraschek. Οι άνθρωποι θα πρέπει επίσης να επικεντρωθούν στη βελτίωση της αρτηριακής πίεσης, στην αποφυγή του καπνίσματος, στην απώλεια βάρους, στη σωματική δραστηριότητα και στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Ποιες θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν στον ορίζοντα για τη βελτίωση των επιπέδων λιποπρωτεΐνης (α);
«Υπάρχουν μελέτες τώρα που εξετάζουν δύο διαφορετικά φάρμακα που στοχεύουν συγκεκριμένα μία από τις πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην παραγωγή της λιποπρωτεΐνης (α). Αλλά πιθανότατα δεν θα έχουμε τα αποτελέσματα αυτών των κλινικών δοκιμών για άλλα 2-3 χρόνια», λέει ο καθηγητής καρδιολογίας και διευθυντής του Johns Hopkins Ciccarone Center for the Prevention of Cardiovascular Disease, Δρ. Roger Blumenthal.
Υπάρχουν οκτώ συνεχιζόμενες κλινικές δοκιμές που διερευνούν νέα φάρμακα που στοχεύουν άμεσα τον τρόπο με τον οποίο παράγεται η λιποπρωτεΐνη (α) σε μοριακό επίπεδο. Όλες εκτός από μία από τις εν εξελίξει δοκιμές χρησιμοποιούν μια ενέσιμη μορφή αυτών των νέων φαρμάκων που χορηγούνται υποδόρια ή κάτω από το δέρμα. «Ορισμένες από τις πιο προηγμένες από αυτές τις θεραπείες βρίσκονται σε δοκιμές σταδίου 3, οι οποίες θα χρειαστούν πριν από την έγκριση του FDA», λέει ο Δρ. Juraschek.
«Παρόλο που η λιποπρωτεΐνη (α) δεν μπορεί να μειωθεί μέσω τροποποιήσεων του τρόπου ζωής, αυτό δεν απορρίπτει τη σημασία της οικοδόμησης υγιεινών συνηθειών», λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας και Διευθυντής του Προγράμματος Προληπτικής Καρδιαγγειακής Υγείας, της Ιατρικής Σχολή του Yale, Δρ. Erica Spatz.
«Η δέσμευση σε μια τακτική ρουτίνα άσκησης και η κατανάλωση μιας διατροφής με μεγαλύτερη βάση τα φυτά μπορεί να μειώσει σημαντικά τον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο, ο οποίος είναι ακόμη πιο σημαντικός εάν η λιποπρωτεΐνη (α) είναι αυξημένη».