Όταν γνωρίζουμε τι προκαλεί το λιπώδες ήπαρ, μπορούμε να λάβουμε τα μέτρα μας για να αποφύγουμε τον κίνδυνο.
Ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν λιπώδες ήπαρ έχει αυξηθεί περισσότερο από 50% τα τελευταία 30 χρόνια και οι ειδικοί μιλούν για σύγχρονη επιδημία.
Πέντε αιτίες για το λιπώδες ύπαρ και πως θα το αποφύγουμε
Το συκώτι είναι το μεγαλύτερο εσωτερικό όργανο του οργανισμού και οι λειτουργίες του είναι εξαιρετικά σημαντικές.
Μερικές από τις κρίσιμες λειτουργίες του είναι η βελτιστοποίηση του μεταβολισμού, η αποβολή των τοξινών, η αποθήκευση θρεπτικών συστατικών και η ρύθμιση της πέψης.
Μια πάθηση που ονομάζεται λιπώδες ήπαρ εμφανίζεται όταν λίπος διεισδύει στο συκώτι και μπορεί να επιβραδύνει τη λειτουργία του.
Τι προκαλεί το λιπώδες ήπαρ;
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Hepatology, ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν λιπώδη νόσο του ήπατος έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 50% τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
«Ο όρος λιπώδες ήπαρ αναφέρεται στην ανάπτυξη εναποθέσεων λίπους στο συκώτι, οι οποίες μειώνουν την ικανότητα του οργάνου να εκτελεί βασικές διαδικασίες όπως το φιλτράρισμα των τοξινών, η καύση λίπους και η διατήρηση του σακχάρου στο αίμα σε ισορροπία», εξηγεί στη Miami Herald ο γιατρός Fred Pescatore.
Οι τύποι λιπώδους ήπατος περιλαμβάνουν την αλκοολική νόσο του ήπατος, η οποία προκαλείται από υπερκατανάλωση αλκοόλ και η στεατική νόσος του ήπατος με μεταβολική δυσλειτουργία που σχετίζεται με το μεταβολισμό και είναι ο πιο κοινός τύπος λιπώδους ηπατικής νόσου.
Παλαιότερα γνωστή ως μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος, μετονομάστηκε σε στεατική νόσος του ήπατος με μεταβολική δυσλειτουργία από διεθνή ομάδα εμπειρογνωμόνων στο Journal of Hepatology.
«Το νέο όνομα αντικατοπτρίζει τους στενούς δεσμούς του λιπώδους ήπατος με μεταβολικές διαταραχές όπως το μεταβολικό σύνδρομο», εξηγεί ο Δρ Pescatore. Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύμπλεγμα καταστάσεων που περιλαμβάνει κοιλιακή παχυσαρκία, υψηλό σάκχαρο στο αίμα, υψηλή αρτηριακή πίεση, αυξημένα τριγλυκερίδια και χαμηλή «καλή» χολιστερίνη HDL. Συχνά συνυπάρχει με το λιπώδες ήπαρ.
Στην πραγματικότητα, μια μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Cureus διαπίστωσε ότι το μεταβολικό σύνδρομο εμφανίστηκε στο 57% των ασθενών με λιπώδες ήπαρ. Αυτό προκαλεί ανησυχία, καθώς το υπερβολικό λίπος στο συκώτι πυροδοτεί καταστροφική φλεγμονή που προκαλεί ουλές στο όργανο και μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια με την πάροδο του χρόνου.
Διπλασιάζεται ο κίνδυνος λιπώδους ήπατος στην εμμηνόπαυση
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BMC Endocrinology αποκαλύπτοει ότι το λιπώδες ήπαρ μπορεί να έχει και γενετικά αίτια. Και όπως επισημαίνει ο Δρ Pescatore, «η πτώση στα οιστρογόνα που συμβαίνουν λόγω της εμμηνόπαυσης μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε λιπώδες ήπαρ, καθώς τα οιστρογόνα βοηθούν το όργανο να καίει λίπος».
Μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι η εμμηνόπαυση υπερδιπλασιάζει τις πιθανότητες των γυναικών για διάγνωση λιπώδους ήπατος.
Υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες όμως που παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην προβληματική ηπατική λειτουργία.
- Αντίσταση στην ινσουλίνη
- Κοιλιακό πάχος
- Χοληστερίνη και τριγλυκερίδια
- Έλλειψη άσκησης
- Τα επεξεργασμένα τρόφιμα
1. Αντίσταση στην ινσουλίνη
Η ινσουλίνη διοχετεύει τη γλυκόζη στα κύτταρα, ώστε με τις καύσεις ο οργανισμός να έχει ενέργεια. «Όταν όμως υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν λαμβάνουν υπόψη τα σήματα της ινσουλίνης», σημειώνει ο Δρ Pescatore.
Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα και να αποθηκεύεται στον οργανισμό, συμπεριλαμβανομένων των ηπατικών κυττάρων, ως λίπος.
Οι 7 στους 10 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν λιπώδες ήπαρ
Όταν η αντίσταση στην ινσουλίνη εξελίσσεται σε διαβήτη τύπου 2, ο κίνδυνος λιπώδους ήπατος αυξάνεται.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Diabetes Spectrum, η πάθηση διαγνώστηκε σε περισσότερο από το 70% των ασθενών με διαβήτη τύπου 2.
2. Το υπερβολικό κοιλιακό λίπος μπορεί να προκαλέσει λιπώδες ήπαρ
Τα λιπαρά οξέα που απελευθερώνονται από το υπερβολικό κοιλιακό λίπος μπορούν να πλημμυρίσουν το συκώτι για να αυξήσουν την εναπόθεση λίπους στο ήπαρ. Επιπλέον, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BMJ Open Diabetes and Research & Care διαπίστωσε ότι το επιπλέον λίπος γύρω από τη μέση αύξησε σημαντικά τον κίνδυνο αντίστασης στην ινσουλίνη.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο World Journal of Gastroeneterology έδειξε ότι η φλεγμονή που δημιουργείται από το βαθύ κοιλιακό λίπος μπορεί να προκαλέσει και να επιδεινώσει τη λιπώδη νόσο του ήπατος. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό αυτού του κινδύνου.
3. Χοληστερίνη και τριγλυκερίδια
«Το συκώτι αφαιρεί τα λίπη που ονομάζονται τριγλυκερίδια από την κυκλοφορία του αίματος, ενώ η «καλή» χοληστερίνη HDL βοηθά στην απομάκρυνση του λίπους από το ήπαρ», εξηγεί ο Δρ Pescatore. Έτσι, οι αυξημένες τιμές στα τριγλυκερίδια και μειωμένες της HDL μπορούν έχουν τελικά ως αποτέλεσμα να «φράξει» το συκώτι με λίπος.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Lipids in Health and Disease έδειξε ότι ο συνδυασμός υψηλών τριγλυκεριδίων και χαμηλής «καλής» χολιστερίνη HDL μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες λιπώδους ήπατος έως και 820%.
4. Έλλειψη άσκησης
Κατά τη διάρκεια της άσκησης, το σώμα σας καίει λίπος για ενέργεια, συμπεριλαμβανομένου του λίπους που αποθηκεύεται στο συκώτι. Όταν είστε δραστήριοι, προστατεύετε τον οργανισμό σας από άλλες αιτίες λιπώδους ήπατος, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, τα υψηλά τριγλυκερίδια και η παχυσαρκία.
«Αλλά αν δεν ασκείστε σε τακτική βάση, δεν θα έχετε αυτά τα οφέλη», προειδοποιεί ο Δρ Pescatore. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια μελέτη Journal of Hepatology διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που αμελούσαν την άσκηση είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να πάθουν λιπώδες ήπαρ σε σχέση με εκείνους που ασκούνταν για τουλάχιστον 10 λεπτά πέντε φορές την εβδομάδα.
Η άσκηση βοηθά στην απώλεια βάρους, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κοιλιακού λίπους.
5. Η σύγχρονη διατροφή με επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσει λιπώδες ήπαρ
Σίγουρα γνωρίζετε ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι ακρογωνιαίοι λίθοι μιας υγιεινής διατροφής. Αλλά τα επεξεργασμένα τρόφιμα που κυριαρχούν στη διατροφή των περισσότερων ανθρώπων στις δυτικές κοινωνίες είναι η βασική αιτία σχεδόν κάθε πάθησης που σχετίζεται με το λιπώδες ήπαρ, σύμφωνα με τον Δρ Pescatore.
«Έχει αποδειχθεί ξανά και ξανά ότι αυξάνουν τους κινδύνους προβλημάτων υγείας όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, τα υψηλά τριγλυκερίδια και η αύξηση βάρους. Αυτό οφείλεται στις υψηλές ποσότητες επεξεργασμένων υδατανθράκων, σακχάρων και ανθυγιεινών λιπαρών που περιέχουν», λέει.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrients έδειξε ότι η συχνή κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων αυξάνει τον κίνδυνο λιπώδους ήπατος κατά 42%.
Ανεξάρτητα από την αιτία, το λιπώδες ήπαρ μπορεί να αντιστραφεί
Εάν οι εξετάσεις αίματος επιβεβαιώσουν τη διάγνωση λιπώδους ήπατος, μην πανικοβληθείτε. Τα καλά νέα είναι ότι το λιπώδες ήπαρ μπορεί να αντιστραφεί, κάτι που θα βελτιώσει τη συνολική σας υγεία.
Συνήθως χρειάζεται περίπου ένας χρόνος για να αντιστραφεί η κατάσταση. Το καλύτερο στοίχημά σας είναι να καλύψετε τα βασικά: ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή, αρχίστε να ασκείστε περισσότερο και προσπαθήστε να χάσετε βάρος.