Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η κούραση είναι ένα φυσιολογικό μέρος της γήρανσης. Αλλά μπορεί να μην εξέτασαν έναν σχετικό -και θεραπεύσιμο- λόγο για αυτή την κούραση: την αναιμία από έλλειψη σιδήρου.
Ένας στους 6 ενήλικες άνω των 65 ετών έχει αναιμία, μια κατάσταση που προκαλείται από την έλλειψη αρκετών υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων για τη μεταφορά επαρκούς οξυγόνου σε όλο το σώμα. Τις περισσότερες φορές, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο σίδηρος που απαιτείται για τη δημιουργία αυτών των κυττάρων λείπει, οδηγώντας σε σιδηροπενική αναιμία.
Υπάρχουν μερικοί λόγοι που μπορεί να συμβεί αυτό.
Αιτίες αναιμίας
Τα γαστρεντερικά προβλήματα μπορούν να εμποδίσουν το σώμα σας να πάρει σίδηρο από τις τροφές που τρώτε. «Καθώς μεγαλώνετε, τα κύτταρα στην επένδυση του στομάχου σας μπορεί να πεθάνουν, με αποτέλεσμα να μην απορροφάτε σωστά τον σίδηρο», λέει στην Washington Post ο Michael Auerbach, καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Georgetown.
Ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, μπορεί επίσης να επηρεάσουν το μεταβολισμό του σιδήρου. Η καθημερινή λήψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης αύξησε τον κίνδυνο αναιμίας κατά 20% στους ηλικιωμένους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύτηκε στο Annals of Internal Medicine. Η ασπιρίνη μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερική αιμορραγία και να μειώσει τα επίπεδα σιδήρου μέσω της απώλειας αίματος.
Ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας μπορεί επίσης να προκαλέσει ανεπάρκεια σιδήρου, λέει η Caroline Cromwell, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Icahn School of Medicine στο Mount Sinai. Ορισμένες παθήσεις που είναι κοινές σε μεγαλύτερους ενήλικες – όπως τα έλκη, οι πολύποδες του παχέος εντέρου και ο καρκίνος- μπορεί να προκαλέσουν εσωτερική αιμορραγία.
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε χαμηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο ή ότι έχετε σημάδια αναιμίας, όπως κόπωση, ζάλη, δύσπνοια και κρύα χέρια ή πόδια, επισκεφτείτε τον γιατρό σας πριν προβείτε σε οποιαδήποτε ενέργεια.
Ικανοποίηση των αναγκών σας σε σίδηρο
Άνδρες και γυναίκες άνω των 50 ετών χρειάζονται 8 χιλιοστόγραμμα σιδήρου την ημέρα. «Οι περισσότεροι ενήλικες λαμβάνουν αρκετό σίδηρο μέσω της διατροφής», λέει ο Vijaya Surampudi, επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο Κέντρο Διατροφής του Ανθρώπου του UCLA.
Αλλά οι vegan και οι χορτοφάγοι μπορεί να χρειαστεί να πάρουν έως και 15 mg. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα απορροφά μόλις το 11-10% του σιδήρου στα φυτά και στις τροφές εμπλουτισμένες με σίδηρο, σε σύγκριση με το 25-30% του σιδήρου που βρίσκεται στο κρέας, τα ψάρια και τα πουλερικά.
Για να βοηθήσετε την απορρόφηση του σιδήρου από φυτικές τροφές, καταναλώστε στο ίδιο γεύμα εκείνα με βιταμίνη C (όπως εσπεριδοειδή, ντομάτες, πιπεριές και μπρόκολο). Η έρευνα δείχνει ότι αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε έως και επτά φορές περισσότερο σίδηρο από φυτικές πηγές.
Σκεφτείτε επίσης τι πίνετε. Ο καφές και το τσάι μειώνουν την απορρόφηση του σιδήρου. Τα αντιοξειδωτικά σε αυτά τα ποτά που ονομάζονται πολυφαινόλες μπορούν να συνδεθούν με τον σίδηρο, εμποδίζοντάς τον να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος. Σταματήστε να πίνετε αυτά τα ποτά μια ώρα ή περισσότερο πριν από το γεύμα σας.
Τροφές πλούσιες σε σίδηρο
Ο σίδηρος βρίσκεται τόσο σε ζωικές όσο και σε φυτικές τροφές. Εδώ είναι μερικές κορυφαίες πηγές σιδήρου:
- Εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού, 1 μερίδα: 18 mg.
- Στρείδια, μαγειρεμένα, 85 γραμμάρια: 8 mg.
- Λευκά φασόλια, σε κονσέρβα, 1 φλιτζάνι: 8 mg.
- Φακές, μαγειρεμένες, 1 φλιτζάνι: 6 mg.
- Τόφου, 1 φλιτζάνι: 6 mg.
- Μοσχάρι, μαγειρεμένο, 113 γραμμάτια: 4 mg.
- Πατάτα, ψητή, μέτρια με φλούδα: 2 mg.
- Σπόροι κολοκύθας, 28 γραμμάρια: 2 mg.
- Ντομάτες βραστές, σε κονσέρβα, ½ φλιτζάνι: 2 mg.
- Ψωμί, λευκό ή ολικής αλέσεως, 1 φέτα: 1 mg.
- Κοτόπουλο, ψητό, 113 γραμμάρια: 1 mg.
Πρέπει να πάρετε συμπλήρωμα σιδήρου;
Δεδομένων αυτών των πληροφοριών, μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να πάρετε χάπια σιδήρου. Μην το κάνετε χωρίς να μιλήσετε με το γιατρό σας. Υπάρχουν και άλλοι τύποι αναιμίας και τα συμπληρώματα μπορούν να καλύψουν τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας. Αυτό μπορεί να καθυστερήσει τη διάγνωση οποιουδήποτε ιατρικού προβλήματος που προκαλεί την έλλειψη σιδήρου.
Επιπλέον, το σώμα σας κρατάει σίδηρο, ώστε να μπορείτε να πάρετε πάρα πολύ. Μια μελέτη του 2001 στο American Journal of Clinical Nutrition διαπίστωσε ότι το 13% των Λευκών Αμερικανών ηλικίας 67 έως 96 ετών είχαν πολύ υψηλά επίπεδα σιδήρου, εν μέρει λόγω της λήψης συμπληρωμάτων. Η περίσσεια του μετάλλου μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα, όπως κράμπες και ναυτία.
Και μακροπρόθεσμα, ο σίδηρος μπορεί να συσσωρευτεί και να βλάψει τα όργανα όπου αποθηκεύεται, όπως το συκώτι ή την καρδιά. Η έρευνα έχει επίσης συνδέσει την υπερφόρτωση σιδήρου με υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, ορισμένες καρδιακές παθήσεις και καρκίνο.