Δεν υπάρχει μια ενιαία απάντηση για το πόσο συχνά πρέπει να έχετε κενώσεις, αλλά όσον αφορά το χρώμα στα κόπρανα, οι ειδικοί είναι κατηγορηματικοί: είναι αιτία ανησυχίας.
Το πιο κοινό χρώμα στα κόπρανα είναι το καφέ οι αποχρώσεις του καφέ. Αυτό προέρχεται από τη διάσπαση της χολερυθρίνης, μιας χρωστικής που δημιουργείται όταν τα παλιά αιμοσφαίρια διασπώνται στο συκώτι και στη χολή, η οποία είναι συνήθως σκούρο καφέ ή πράσινη, και παράγεται από το συκώτι για να βοηθήσει στην πέψη του λίπους. Όταν η χολερυθρίνη και η χολή εκκρίνονται στο λεπτό έντερο κατά τη διάρκεια της πέψης, τελικά γίνονται καφέ.
Αν αυτό που καταναλώσατε σε φαγητό ή ρόφημα πιθανότατα δεν είναι η αιτία που τα κόπρανα σας έχουν ένα συγκεκριμένο χρώμα, ορίστε τι πρέπει να γνωρίζετε και πότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό. Ο γαστρεντερολόγος Αλέξανδρος Φραγκουλίδης, μας εξηγεί.
Αν τα κόπρανα σας είναι πράσινα
Μετά το καφέ, το δεύτερο πιο συχνό χρώμα των κοπράνων είναι το πράσινο. Τα πράσινα κόπρανα δηλώνουν ότι η τροφή μετακινείται γρήγορα μέσω του εντέρου, επομένως η πράσινη χολή στα κόπρανα είναι ακόμα στην αρχική της μορφή και δεν έχει διασπαστεί σε καφέ.
«Το βλέπουμε μερικές φορές σε διάρροια ή λοιμώξεις», λέει ο γαστρεντερολόγος. «Αλλά αν τα κόπρανα είναι ογκώδη και πράσινα, γενικά αποδίδεται σε περισσότερους διατροφικούς παράγοντες ή ίσως στη λήψη κάποιου σιδήρου (συμπληρώματα).» εξηγεί ο ειδικός.
Δεδομένου ότι το χρώμα των κοπράνων επηρεάζεται επίσης από το τι τρώτε και πίνετε, ένας καλός εμπειρικός κανόνας για τον προσδιορισμό της αιτίας οποιουδήποτε ασυνήθιστου χρώματος στα κόπρανα είναι να θυμάστε τι φάγατε ή ήπιατε τις τελευταίες 24 ώρες προτού πανικοβληθείτε και καλέσετε το γιατρό σας. Επίσης, ορισμένα φάρμακα και συμπληρώματα μπορεί να επηρεάσουν το χρώμα των κοπράνων σας.
Αν τα κόπρανα σας είναι πορτοκαλί ή κίτρινα
Τα κίτρινα ή πορτοκαλί κόπρανα σημαίνουν υπερβολικό λίπος. «Μερικοί άνθρωποι θα παρατηρήσουν ότι σχετίζονται με μια άσχημη μυρωδιά», προσθέτει ο ειδικός. Το χρώμα «θα μπορούσε να υποδεικνύει ότι υπάρχει κακή απορρόφηση λιπών και αυτό μπορεί να οφείλεται σε κοιλιοκάκη, παγκρεατικές παθήσεις ή ορισμένες λοιμώξεις».
Τα μικρά παιδιά τείνουν να προτιμούν τα πορτοκαλί και τα κίτρινα λαχανικά – όπως τα καρότα – από άλλα, οπότε τα κόπρανα τους μπορεί να έχουν αυτά τα χρώματα για αυτόν τον λόγο. Δεν είναι επικίνδυνο. Η βήτα καροτίνη είναι η κίτρινη-πορτοκαλί χρωστική ουσία που δίνει αυτό το χρώμα και είναι μια θρεπτική ουσία για τον οργανισμό.
Αν τα κόπρανα σας είναι μαύρα
Όταν οι ασθενείς αναφέρουν ότι έχουν μαύρα κόπρανα, «αυτό είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι», λέει ο γαστρεντερολόγος. «Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι ένας ασθενής έχει μέλαινα κένωση, δηλαδή γαστρορραγία. Η μέλαινα κένωση σημαίνει ότι υπάρχει απώλεια αίματος στον πεπτικό σωλήνα και εντοπίζεται στο ανώτερο πεπτικό σωλήνα, δηλαδή τον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Ως εκ τούτου πολλές φορές αναφερόμαστε σε αυτές τις περιπτώσεις και με τον όρο «γαστρορραγία», δηλαδή κάτι αιμορραγεί στο στομάχι.»
«Όταν χάνετε αίμα από εκεί, καθώς το αίμα ταξιδεύει κατά μήκος της πεπτικής οδού, γίνεται μαύρο. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε πράγματα όπως έλκη (ή) φλεγμονή που οδηγεί σε αιμορραγικούς πολύποδες. Αυτό που δεν βλέπουμε αλλά αυτό για το οποίο ανησυχούμε είναι κάποιο είδος καρκίνου του στομάχου».
Συμπληρώματα όπως ο σίδηρος ή τα φάρμακα για τη διάρροια, μπορούν επίσης να κάνουν τα κόπρανα μαύρα.
Αν τα κόπρανα σας είναι λευκά ή δεν έχουν ευδιάκριτο χρώμα
Εάν είναι λευκά ή αποχρωματισμένα, μπορεί να μην υπάρχει αρκετή χολή που να φτάνει στο πεπτικό σας σύστημα. «Αυτό θα μπορούσε ίσως να υποδεικνύει μια πιο σοβαρή αιτία, όπως κάποιο είδος πάθησης στο ήπαρ, στους χοληφόρους πόρους ή στο πάγκρεας», προσθέτει ο ειδικός. “Ταυτόχρονα, ορισμένα φάρμακα όπως, για παράδειγμα, το βάριο – το οποίο είναι το υγρό σαν κιμωλία που πίνουν οι ασθενείς όταν κάνουν κάποιες ακτινογραφίες – μπορεί να αλλάξουν το χρώμα των κοπράνων σε ένα απαλό λευκό χρώμα.”
Αν τα κόπρανα σας είναι κόκκινα
Εάν φάγατε παντζάρια ή ζελέ κόκκινου χρώματος ή ήπιατε πολλά ενεργειακά ποτά με κόκκινες χρωστικές θα μπορούσε να κάνει τα κόπρανα σας κόκκινα. Αλλά εάν τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη, τα κόκκινα κόπρανα είναι σημάδι ανησυχίας. «Ίσως υπάρχει κάποια αιμορραγία στο κόλον ή τον ορθό», λέει ο γαστρεντερολόγος.
«Αυτό μπορεί να είναι με τη μορφή, μερικές φορές, αιμορροΐδων, που παρουσιάζονται με έντονο κόκκινο αίμα στο χαρτί τουαλέτας ή έντονο κόκκινο αίμα στη λεκάνη της τουαλέτας, αλλά όχι απαραίτητα αναμεμειγμένο με τα κόπρανα», προσθέτει.
Άλλες αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν έλκη στο γαστρεντερικό σωλήνα που παράγονται από φάρμακα ή καταστάσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα ή η νόσος του Crohn ή πολύποδες αρτηριοφλεβικής δυσπλασίας, που είναι μικρά αιμοφόρα αγγεία που τείνουν να αιμορραγούν. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια λιγότερο συχνή αιτία, αλλά εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία.
«Εάν έχετε κόκκινα κόπρανα λόγω αίματος αυτό συνήθως δεν είναι το μόνο σύμπτωμα», λέει ο ειδικός. Τα κόκκινα κόπρανα που δεν σχετίζονται με οτιδήποτε καταναλώσατε πρόσφατα μπορεί να συνοδεύονται από πόνο στο στομάχι ή κόπωση. «Αν είδατε κόκκινο χρώμα στα κόπρανα και δεν συνδέεται με κάτι που μόλις φάγατε ή με φάρμακα που πήρατε, είναι ένας λόγος να μιλήσετε με το γιατρό σας».