Μία κοινή εξέταση που οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν τακτικά για τον έλεγχο της υγείας τους θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόβλεψη της άνοιας έως και έξι χρόνια πριν από τη διάγνωση, ισχυρίζεται μια πολλά υποσχόμενη έρευνα, τα ευρήματα της οποίας θα παρουσιαστούν στις επιστημονικές συνεδρίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας 2024 στο Σικάγο.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), υπολογίζεται ότι περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας 65 ετών και άνω ζούσαν με άνοια το 2014 και ο πληθυσμός προβλέπεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2060.
Ποιες σοβαρές λοιμώξεις συνδέονται με τον κίνδυνο άνοιας – Πώς θα προστατευθείτε
Η κοινή εξέταση της χοληστερόλης που μπορεί να προβλέψει την άνοια
Προηγούμενες μελέτες έχουν από καιρό συσχετίσει την υψηλή χοληστερόλη στη μέση ηλικία με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης που «κλέβει» τη μνήμη. Τώρα επιστήμονες στην Αυστραλία, που παρακολούθησαν σχεδόν 10.000 ενήλικες στα 70 τους, διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν σταθερά επίπεδα χοληστερόλης είχαν σημαντικά μικρότερη πιθανότητα να διαγνωστούν ή να παρουσιάσουν γνωστική έκπτωση.
Οι ειδικοί ελπίζουν ότι ο τακτικός έλεγχος των τιμών της χοληστερόλης θα μπορούσε πλέον να χρησιμοποιηθεί για να καταδείξει άτομα με κυμαινόμενα επίπεδα της λιπαρής ουσίας στο αίμα τους, επιτρέποντας στους ασθενείς να λάβουν νωρίτερα θεραπεία για την αντιμετώπισή της.
Ωστόσο, παρόλο που οι ερευνητές χαρακτήρισαν τα ευρήματα σημαντικά, αναγνώρισαν ότι η εργασία τους ήταν απλώς παρατηρητική και δεν μπορούσαν να αποδείξουν γιατί οι κυμαινόμενες τιμές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας.
Ο Δρ. Zhen Zhou, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ειδικός σε θέματα χρόνιων παθήσεων και γήρανσης στο Πανεπιστήμιο Monash της Μελβούρνης, δήλωσε: «Οι ηλικιωμένοι με κυμαινόμενα επίπεδα χοληστερόλης, άσχετα με το αν έπαιρναν φάρμακα για τη μείωση των λιπιδίων, μπορεί να δικαιολογούν στενότερη παρακολούθηση και προληπτικές παρεμβάσεις».
Με τη σειρά του, ο καθηγητής Fernando Testai, ειδικός στη νευρολογία και την αποκατάσταση στο Πανεπιστήμιο του Illinois Chicago ανέφερε: «Αυτή η μελέτη προσθέτει ένα σημαντικό κομμάτι στο παζλ της διατήρησης της υγείας του εγκεφάλου, παρέχοντας στοιχεία που δείχνουν ότι η αυξανόμενη μεταβλητότητα στα επίπεδα χοληστερόλης σχετίζεται με τη γνωστική έκπτωση».
«Η μελέτη δεν συμπεριέλαβε άτομα που άρχισαν ή σταμάτησαν να παίρνουν φάρμακα για τη μείωση των λιπιδίων, όπως οι στατίνες, κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης», επεσήμανε ακόμη ο ειδικός. Έτσι, τα αποτελέσματα δεν δικαιολογούνται από την επίδραση των στατινών.
«Από πρακτική άποψη, η μη προσκόλληση σε στρατηγικές που βελτιώνουν το λιπιδικό προφίλ, όπως η υγιεινή διατροφή και η άσκηση, μπορεί να επιδεινώσει τον αρνητικό αντίκτυπο των επιβλαβών λιπιδίων στον εγκέφαλο», συμπλήρωσε.
Πώς διεξήχθη η μελέτη για τις τιμές της χοληστερόλης και την άνοια
Στη μελέτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν περίπου 10.000 ενήλικες ηλικίας 70 ετών, κανένας από τους οποίους δεν έκανε καμία αλλαγή στη λήψη φαρμάκων για τη μείωση της χοληστερόλης. Σε μια παρακολούθηση έξι ετών, βρήκαν ότι 509 συμμετέχοντες εμφάνισαν άνοια και άλλοι 1.760 εμφάνισαν γνωστική έκπτωση χωρίς άνοια.
Ο απλός τρόπος για να μειώσετε τη χοληστερίνη χωρίς φάρμακα – Πρωτοποριακή μελέτη
Εκείνοι με τις υψηλότερες διακυμάνσεις στη χοληστερόλη -που κατατάσσονταν στο κορυφαίο 25%- είχαν 60% περισσότερες πιθανότητες να έχουν διάγνωση άνοιας, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Είχαν επίσης 23% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν γνωστική εξασθένηση.
Εθελοντές με υψηλότερα επίπεδα λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας –LDL ή «κακή» χοληστερόλη– ήταν πιο πιθανό να δουν σημαντικά ταχύτερες μειώσεις στις βαθμολογίες των τεστ γνωστικής υγείας και των τεστ που αφορούσαν τη μνήμη και την ταχύτητα αντίδρασης.
Από την άλλη πλευρά, η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL) θεωρείται καλή λόγω στοιχείων που δείχνουν ότι προστατεύει την καρδιά. Αφαιρεί τη χοληστερόλη από τις αρτηρίες και τη μεταφέρει στο συκώτι για να διασπαστεί και να αφαιρεθεί από το σώμα, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών.
Ωστόσο, ορισμένες έρευνες έχουν αρχίσει από τότε να αμφισβητούν την παραδοσιακή άποψη ότι τα υψηλότερα επίπεδα HDL είναι καλύτερα. Στην παρούσα μελέτη, πάντως, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι υψηλές διακυμάνσεις της HDL δεν σχετίζονται με άνοια ή γνωστική έκπτωση.
Οι επιστήμονες, ωστόσο, αναγνώρισαν ότι η έρευνα είχε ορισμένους περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής κυρίως λευκών ενηλίκων (96%), πράγμα που σημαίνει ότι τα αποτελέσματα μπορεί να μην ισχύουν για άλλες ομάδες πληθυσμού.
Τι είναι η χοληστερόλη
Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή, κηρώδης ουσία που βρίσκεται στο αίμα και είναι ζωτικής σημασίας για τις σωματικές λειτουργίες, όπως η πέψη, η παραγωγή βιταμίνης D και ορμονών. Ωστόσο, μπορεί να συσσωρευτεί στο αίμα λόγω της κατανάλωσης λιπαρών τροφών, της μη αρκετής άσκησης, του υπερβολικού βάρους, του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ.
Η υψηλή LDL χοληστερόλη δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων και να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Άνοια: Η κακή συνήθεια όταν χρησιμοποιούμε κινητό ή laptop που αυξάνει τον κίνδυνο
Η HDL χοληστερόλη έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει από καρδιακές παθήσεις, με τον Εθνικό Οργανισμό Υγείας της Βρετανίας (NHS) να δηλώνει ότι τα επίπεδα πάνω από 18 mg/dL για τους άνδρες και 21,6 mg/dL για τις γυναίκες είναι υγιή.