Υπάρχει μια ιατρική εξέταση που λέγεται ότι εντοπίζει απειλητικά ανευρύσματα, καρκινικούς όγκους και άλλες σοβαρές ασθένειες πριν καν εμφανιστούν συμπτώματα. Η Kim Kardashian την έκανε πρώτη και ακολούθησε η Maria Menunos.
Αυτή η ιατρική εξέταση είναι ένα μηχάνημα μαγνητικής τομογραφίας που σκανάρει ολόκληρο το σώμα (full body scan).
Το post της Kim Kardashian στο Instagram που έγινε αμέσως viral έγραφε: «Πρόσφατα έκανα αυτή τη σάρωση και πρέπει να σας πω τα πάντα για αυτό το μηχάνημα που σώζει ζωές. Έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει τον καρκίνο και ασθένειες όπως τα ανευρύσματα στα πρώτα τους στάδια, πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Ήταν σαν να έκανα μια μαγνητική τομογραφία για μια ώρα χωρίς ακτινοβολία». Η αλήθεια είναι ότι για αυτήν την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση της Kardashian έχουν αρχίσει οι γιατροί να ανησυχούν. Τελικά τι είναι αυτές οι σαρώσεις και πόσο βοηθητικές μπορεί να είναι για την υγεία μας;
Η ανάρτησή της προκάλεσε διαμάχη μεταξύ των followers της και της ιατρικής κοινότητας
Η τιμή των 2.500 δολαρίων είναι δαπανηρή και οι μαγνητικές τομογραφίες full body δεν συνιστώνται γενικά από τους γιατρούς ως προληπτική εξέταση. Σύμφωνα με δήλωση της Αμερικανικής Ακαδημίας Οικογενειακών Ιατρών «Η σάρωση ολόκληρου του σώματος ενέχει τον κίνδυνο ψευδώς θετικών ευρημάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε περιττές εξετάσεις και επεμβάσεις με πρόσθετους κινδύνους, όπως η σημαντική έκθεσης σε ακτινοβολία με τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων και αξονική τομογραφία. Ενδέχεται να υπάρχει μια πολύ μικρή αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης καρκίνου αργότερα στη ζωή».
Γιατί οι γιατροί δεν συνιστούν σαρώσεις ολόκληρου του σώματος
«Επιφανειακά, οι σαρώσεις ολόκληρου του σώματος φαίνονται σαν μια υπέροχη ιδέα – γιατί να μη θέλουμε να κάνουμε τακτικές σαρώσεις και να αντιλαμβανόμαστε τα προβλήματα νωρίς;» δήλωσε στο Healthline η Δρ Ilana Richman, ερευνήτρια στο Κέντρο Καρκίνου του Yale και επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Yale School of Medicine.
«Το θέμα είναι ότι οι σαρώσεις συχνά εντοπίζουν μικρές ανωμαλίες και πρέπει να κάνουμε περισσότερες εξετάσεις για να καταλάβουμε ποιες είναι αυτές οι ανωμαλίες». Ο έλεγχος παρακολούθησης μπορεί να είναι επεμβατικός, να προκαλέσει άγχος και αγωνία και να χρειαστεί αρκετός χρόνος για τα αποτελέσματα.
Η Richman επεσήμανε ότι η παρακολούθηση μπορεί να περιλαμβάνει τη λήψη βιοψίας, η οποία πολλές φορές είναι επώδυνη και ενέχει κινδύνους. «Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι ανωμαλίες αποδεικνύονται ψευδείς συναγερμοί, αλλά μέχρι να το καταλάβουμε, οι ασθενείς έχουν υποβληθεί σε μια σειρά εξετάσεων που είναι αγχωτικές, κοστοβόρες, χρονοβόρες και επώδυνες», δήλωσε.
Ένα δεύτερο ζήτημα είναι ότι η πραγματοποίηση σαρώσεων όπως αυτή μπορεί να οδηγήσει σε υπερδιάγνωση. «Υπερδιάγνωση σημαίνει η εύρεση μιας ασθένειας (συνήθως σε εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου) που δεν θα είχε προκαλέσει συμπτώματα στη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου», είπε η ειδικός.
«Και αφού βρούμε αυτούς τους καρκίνους, οι άνθρωποι λαμβάνουν θεραπεία με εντατικές θεραπείες όπως χειρουργική επέμβαση και ακτινοβολία. Η υπερδιάγνωση ως συνέπεια του προσυμπτωματικού ελέγχου έχει τεκμηριωθεί σε πολλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού, του καρκίνου του θυρεοειδούς, του καρκίνου των νεφρών, του καρκίνου του δέρματος και άλλων, και σχεδόν σίγουρα θα συνέβαινε αν χρησιμοποιούσαμε τακτικά σαρώσεις ολόκληρου του σώματος».
Οι κίνδυνοι των σαρώσεων όλου του σώματος μπορεί να άξιζε τον κόπο, εάν αποδεικνυόταν ότι όντως σώζουν ζωές. Αλλά μέχρι στιγμής, αυτό δεν έχει αποδειχθεί.
Ακόμα κι αν η μαγνητική τομογραφία ολόκληρου του σώματος ήταν πολύ φθηνή, οι γιατροί δεν θα τη συνιστούσαν σε όλους, διότι δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να αποδεικνύουν το όφελος. Ενώ ορισμένοι τύποι σαρώσεων σώματος συνιστώνται ως εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου για ορισμένους ασθενείς, οι σαρώσεις ολόκληρου του σώματος δεν συνιστώνται ως προληπτικές εξετάσεις για κανέναν, πλούσιο και διάσημο ή άλλον.
Ποια είναι τα πιο αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα υγείας
«Η προληπτική φροντίδα είναι απολύτως σημαντική», δήλωσε η Richman. «Η καλή προληπτική φροντίδα ξεκινά από εσάς και τον γιατρό σας, ο οποίος θα δει το ιατρικό σας ιστορικό, την ηλικία και τυχόν παράγοντες κινδύνου και θα σας κάνει συστάσεις για εξετάσεις ή θεραπείες που μπορούν να αποτρέψουν κάποια». Αν κάτι που πρέπει να κάνετε για να διατηρήσετε την υγεία σας και να προλάβετε τις ασθένειες, είναι οι παρακάτω τρεις ερωτήσεις:
- «Ποια είναι τα συμπτώματα;»
- «Ποιος είναι ο κίνδυνος;»
- «Ποιο είναι το κόστος;»
Απαντώντας σε αυτές τις ερωτήσεις σας ένας γιατρός θα συστήσει ανάλογες εξετάσεις και αλλαγές στον τρόπο ζωής:
1. Προληπτικές εξέτασεις
- Υπάρχουν προσυμπτωματικοί έλεγχοι για τον καρκίνο: Τεστ Παπανικολάου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, κολονοσκόπηση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και μαστογραφία για τον καρκίνο του μαστού.
- Για τον καρκίνο του πνεύμονα: Οι καπνιστές ή όσοι κάπνιζαν στο παρελθόν κάνουν ετήσιες αξονικές τομογραφίες στον θώρακα.
- Υπερηχογράφημα για έλεγχο για ανευρύσματα αορτής και καρκίνο του ήπατος σε συγκεκριμένους πληθυσμούς.
- Ειδικά ερωτηματολόγια για κατάθλιψη, επικίνδυνη χρήση ουσιών και διατροφικές διαταραχές.
- Αιματολογικές εξετάσεις για υψηλή χοληστερόλη, αυξημένη αιμοσφαιρίνη A1c (δείκτης διαβήτη), ηπατίτιδα C, HIV και μια σειρά από άλλες καταστάσεις.
Όλα αυτά τα εργαλεία προσυμπτωματικού ελέγχου συνιστώνται επειδή βασίζονται σε στοιχεία και βοηθούν τους γιατρούς να διαχειριστούν καλύτερα την υγεία των ασθενών τους.
2. Αλλαγές στον τρόπο ζωής
- Ακολουθείτε μία ισορροπημένη διατροφή, με ποικιλία τροφών.
- Κάνετε τακτική σωματική δραστηριότητα, τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, και προπόνηση με αντιστάσεις.
- Φροντίστε να κοιμάστε αρκετά.
- Αντιμετωπίστε και διαχειριστείτε το άγχος, περιορίστε το αλκοόλ και το κάπνισμα.
- Φοράτε πάντα ζώνη ασφαλείας ή κράνος.
- Χρησιμοποιείτε αντηλιακό.
- Παραμένετε εμβολιασμένοι.
- Διατηρήστε τις κοινωνικές σας σχέσεις.