Η συχνότητα και η ένταση της ακραίας ζέστης και των κυμάτων καύσωνα θα συνεχίσουν να αυξάνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής προειδοποιεί ο ΠΟΥ. Οδηγίες προς τους πολίτες.
Τους 40 βαθμούς Κελσίου ξεπερνάει ο υδράργυρος σε πολλές περιοχές της χώρας και το νέο κύμα καύσωνα θα έχει διάρκεια μέχρι τουλάχιστον το επόμενο Σαββατοκύριακο, 20-21 Ιουλίου προειδοποιεί το meteo.gr, προσθέτοντας ότι η επικράτηση πολύ υψηλών θερμοκρασιών συνεχόμενες ημέρες συμβάλλει στη διατήρηση της θερμής επιβάρυνσης και της σχετικής επικινδυνότητας για την ανθρώπινη υγεία σε υψηλά επίπεδα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποιεί ότι οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και τα στοιχεία για την ένταση και την διάρκεια τους είναι απαισιόδοξα.
«Η συχνότητα και η ένταση της ακραίας ζέστης και των κυμάτων καύσωνα θα συνεχίσουν να αυξάνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής», αναφέρει ο ΠΟΥ και καλεί τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα.
Προσθέτει ότι οι παρατεταμένες περίοδοι συνθηκών υψηλής θερμοκρασίας ημέρας και νύχτας δημιουργούν σωρευτικό στρες στο ανθρώπινο σώμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο ασθένειας και θανάτου από έκθεση στη ζέστη
Όπως αναφέρει ο ΠΟΥ, το θερμικό στρες είναι η κύρια αιτία θανάτου από τις καιρικές συνθήκες και μπορεί να επιδεινώσει τα προβλήματα υγείας, όπως είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης, οι ψυχικές νόσοι και το άσθμα. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος αύξησης ατυχημάτων και μετάδοση ορισμένων μολυσματικών ασθενειών.
Ο αριθμός των ανθρώπων που εκτίθενται σε υπερβολική ζέστη αυξάνεται εκθετικά λόγω της κλιματικής αλλαγής σε όλο τον πλανήτη. Η θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών αυξήθηκε κατά περίπου 85% μεταξύ 2000–2004 και 2017–2021.
Μεταξύ 2000-2019, μελέτες δείχνουν πως περίπου 489.000 θάνατοι ετησίως σχετίζονται με τη ζέστη, με το 45% αυτών να καταγράφονται στην Ασία και το 36% στην Ευρώπη. Μόνο στην Ευρώπη το καλοκαίρι του 2022, εκτιμάται ότι σημειώθηκαν 61.672 θάνατοι λόγω ζέστης.
Καύσωνες υψηλής έντασης
Το φαινόμενο του καύσωνα υψηλής έντασης μπορεί να επιφέρει οξεία θνησιμότητα σε υψηλά ποσοστά.
- Το 2003, 70.000 άνθρωποι στην Ευρώπη πέθαναν ως αποτέλεσμα του καύσωνα Ιουνίου – Αυγούστου.
- Το 2010, 56.000 θάνατοι σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του καύσωνα 44 ημερών στη Ρωσική Ομοσπονδία
Η ευπάθεια στη ζέστη επηρεάζεται τόσο από φυσιολογικούς παράγοντες, όπως η ηλικία και η κατάσταση της υγείας, όσο και από παράγοντες έκθεσης, όπως είναι το επάγγελμα και οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες.
Πώς επηρεάζουν την υγεία οι υψηλές θερμοκρασίες
Η ποσότητα της θερμότητας που αποθηκεύεται στο ανθρώπινο σώμα καθορίζεται από έναν συνδυασμό:
- αδυναμίας εξάλειψης της θερμότητας που παράγεται εσωτερικά από μεταβολικές διεργασίες, λόγω της θερμικής καταπόνησης του περιβάλλοντος (για παράδειγμα, υψηλή θερμοκρασία, υψηλή υγρασία, χαμηλός άνεμος, υψηλή θερμική ακτινοβολία)
- ρούχα που δημιουργούν φραγμό στην απώλεια θερμότητας
- εξωτερική αύξηση της θερμότητας από το περιβάλλον
Η αδυναμία του σώματος να ρυθμίσει την εσωτερική θερμοκρασία και να εξαλείψει την αύξηση της θερμότητας σε τέτοιες συνθήκες αυξάνει τον κίνδυνο θερμικής εξάντλησης και θερμοπληξίας. Η πίεση που ασκείται στο σώμα καθώς προσπαθεί να δροσίσει τον εαυτό του, καταπονεί επίσης την καρδιά και τα νεφρά. Ως αποτέλεσμα, οι ακραίες θερμοκρασίες μπορούν να επιδεινώσουν τους κινδύνους για την υγεία από χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές, ψυχικές, αναπνευστικές και τον διαβήτη) και να προκαλέσουν οξεία νεφρική βλάβη.
Οι θάνατοι και οι νοσηλείες που προκαλούνται από ακραία ζέστη συμβαίνουν αιφνιδίως (την ίδια ημέρα και τις επόμενες ημέρες), πράγμα που σημαίνει ότι οι παρεμβάσεις πρέπει επίσης να είναι γρήγορες όταν εκδίδεται προειδοποίηση αύξησης της θερμοκρασίας.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ οι επιπτώσεις του ακραίου καύσωνα στην υγεία εξαρτώνται από τη χρονική του διάρκεια και την ένταση του, αλλά και το επίπεδο εγκλιματισμού και προσαρμοστικότητας του τοπικού πληθυσμού, αλλά και από τις υποδομές της περιοχής.
Οδηγίες από τον ΠΟΥ προς τους πολίτες
- Μείνετε μακριά από τη ζέστη
- Αποφύγετε να βγαίνετε έξω και να κάνετε έντονη δραστηριότητα τις ζεστές ώρες της ημέρας
- Μείνε στη σκιά. Θυμηθείτε ότι οι θερμοκρασίες στον ήλιο μπορεί να είναι 10–15 ˚C υψηλότερες
- Προσέξτε τον κίνδυνο πνιγμού. Μην κολυμπάτε ποτέ μόνοι
- Μείνετε ενημερωμένοι για τις προειδοποιήσεις των υπηρεσιών
- Κρατήστε το σπίτι σας δροσερό
- Χρησιμοποιήστε τον νυχτερινό αέρα για να δροσίσετε το σπίτι σας ανοίγοντας τα παράθυρα
- Κατά τη διάρκεια της ημέρας που οι εξωτερικές θερμοκρασίες είναι υψηλότερες από τις εσωτερικές, κλείστε τα παράθυρα και καλύψτε τα με περσίδες ή παντζούρια για να εμποδίσετε το ηλιακό φως.
- Απενεργοποιήστε όσο το δυνατόν περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές.
Κρατήστε το σώμα σας δροσερό και ενυδατωμένο
- Χρησιμοποιήστε ελαφριά και φαρδιά ρούχα και κλινοσκεπάσματα
- Κάντε δροσερά ντους ή μπάνια
- Βρέξτε το δέρμα σας χρησιμοποιώντας ένα υγρό πανί, σπρέι ή βρεγμένο ελαφρύ ρουχισμό
- Πίνετε νερό τακτικά (1 ποτήρι νερό την ώρα και τουλάχιστον 2-3 λίτρα την ημέρα)
- Να είστε σε επικοινωνία με ευάλωτα άτομα της οικογένειά σας
Προστατέψτε τα βρέφη και τα παιδιά
- Ποτέ μην αφήνετε παιδιά ή ζώα σε σταθμευμένα οχήματα για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, καθώς οι θερμοκρασίες μπορεί γρήγορα να γίνουν επικίνδυνα υψηλές
- Αποφύγετε την άμεση έκθεση στον ήλιο κατά τις ώρες αιχμής, αναζητώντας σκιά ή παραμένοντας σε εσωτερικούς χώρους. Η σκιά μπορεί να μειώσει τη ζέστη που αισθάνεστε κατά περισσότερο από 10 °C
- Ποτέ μην καλύπτετε ένα παιδικό καρότσι / καροτσάκι με στεγνό ύφασμα – αυτό το κάνει πιο ζεστό μέσα στο καρότσι. Αντίθετα, χρησιμοποιήστε ένα υγρό, λεπτό πανί και βρέξτε ξανά όσο χρειάζεται για να μειώσετε τη θερμοκρασία. Συνδυάστε με φορητό ανεμιστήρα για ακόμα μεγαλύτερη ψύξη
- Ντύστε τα παιδιά με ελαφριά, φαρδιά ρούχα που καλύπτουν το δέρμα τους και χρησιμοποιήστε καπέλα με φαρδύ γείσο, γυαλιά ηλίου και αντηλιακό για να τα προστατέψετε από τις ακτίνες του ήλιου.