Ελπιδοφόρα νέα για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που πάσχουν από καταρράκτη φέρνει μία νέα θεραπεία που δεν αντιμετωπίζει την πάθηση χειρουργικά.
Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκριτο περιοδικό Investigative Ophthalmology and Visual Science.
Με περίπου 65,2 εκατομμύρια άτομα να παλεύουν με τον καταρράκτη, παραμένει η κύρια αιτία τύφλωσης και όρασης σε όλο τον κόσμο. Αυτή η επαναστατική θεραπεία ανοίγει τη δυνατότητα καταπολέμησης του καταρράκτη με φαρμακευτικές παρεμβάσεις, προσφέροντας μια αχτίδα ελπίδας σε αμέτρητα άτομα που πλήττονται από αυτή την εξουθενωτική κατάσταση.
Τί είναι ο καταρράκτης
Ο καταρράκτης χαρακτηρίζεται από τη θόλωση του φυσικού φακού του ματιού, που προκαλείται από την αποδιοργάνωση των πρωτεϊνών μέσα στη δομή του φακού. Αυτή η αταξία οδηγεί στο σχηματισμό πρωτεϊνικών συστάδων, οι οποίες διασκορπίζουν το φως και βλάπτουν σοβαρά τη μετάδοσή του στον αμφιβληστροειδή.
Ενώ ο καταρράκτης συνδέεται συχνά με τη διαδικασία της γήρανσης, μπορεί επίσης να οφείλεται σε παράγοντες όπως η υπερβολική έκθεση στο ηλιακό φως, οι τραυματισμοί των ματιών, το κάπνισμα, ιατρικές παθήσεις όπως ο διαβήτης και ορισμένα φάρμακα. Παραδοσιακά, η μόνη αποτελεσματική θεραπεία για τον καταρράκτη ήταν η χειρουργική αντικατάσταση του θολωμένου φακού με έναν τεχνητό.
Η ένωση που μπορεί να χρησιμεύσει ως φάρμακο για τον καταρράκτη
Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής την καθηγήτρια Barbara Pierscionek, Αναπληρώτρια Κοσμήτορα στη Σχολή Υγείας, Εκπαίδευσης, Ιατρικής και Κοινωνικής Φροντίδας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin (ARU), ξεκίνησε ένα ταξίδι για να εξερευνήσει μια μη χειρουργική αντιμετώπιση του καταρράκτη.
Η εστίασή τους επικεντρώθηκε σε μια ένωση οξυστερόλης που έχει τη δυνατότητα να χρησιμεύσει ως φάρμακο κατά του καταρράκτη. Οι οξυστερόλες είναι οξυγονωμένα παράγωγα της χοληστερόλης, γνωστά για το ρόλο τους στη ρύθμιση και τη μεταφορά της χοληστερόλης μέσα στο σώμα.
Ο στόχος των ερευνητών ήταν να αποκαταστήσουν την οργάνωση των πρωτεϊνών εντός του φακού, ενισχύοντας έτσι την ικανότητά του να εστιάσει. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι προσπάθειές τους ανταμείφθηκαν με σημαντική μείωση της αδιαφάνειας του φακού, που παρατηρήθηκε στο 46% των περιπτώσεων που μελετήθηκαν.
Πώς διεξήχθη η έρευνα για τη νέα θεραπεία
Για να επικυρώσει την αποτελεσματικότητα της ένωσης οξυστερόλης, η ερευνητική ομάδα διεξήγαγε μια σειρά προηγμένων οπτικών δοκιμών σε μια ομάδα 35 ποντικών. Μεταξύ αυτών, ορισμένα ποντίκια τροποποιήθηκαν γενετικά για να αναπτύξουν θολότητα των φακών, μιμούμενη τον σχηματισμό καταρράκτη μέσω μιας αλλαγής των πρωτεϊνών τους αΒ-κρυσταλλίνης ή αΑ-κρυσταλλίνης.
Σε ένα πρωτοποριακό πείραμα, οι ερευνητές χορήγησαν μία μόνο σταγόνα της ένωσης οξυστερόλης VP1-001 απευθείας στην οφθαλμική επιφάνεια του δεξιού ματιού σε 26 ποντίκια. Ταυτόχρονα, στο αριστερό μάτι έδωσαν μια ουδέτερη σταγόνα κυκλοδεξτρίνης. Εννέα ποντίκια αφέθηκαν χωρίς θεραπεία για να χρησιμεύσουν ως ομάδα ελέγχου.
Το επίκεντρο αυτής της θεραπείας ήταν οι μεταλλάξεις αΑ- και αΒ-κρυσταλλίνης που σχετίζονται συχνά με την ανάπτυξη καταρράκτη σε ηλικιωμένα άτομα.
Εκπληκτικά τα αποτελέσματα της μελέτης
Τα αποτελέσματα αυτής της πρωτοποριακής μελέτης ήταν εκπληκτικά. Η επεξεργασία με την ένωση οξυστερόλης VP1-001 έδειξε αξιοσημείωτη βελτίωση στα προφίλ του δείκτη διάθλασης, μια κρίσιμη οπτική παράμετρος απαραίτητη για τη διατήρηση υψηλής ικανότητας εστίασης, στο 61% των φακών που δοκιμάστηκαν. Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν μια σημαντική βελτίωση 1,0 βαθμού στην αδιαφάνεια στο 46% των ποντικών που έλαβαν θεραπεία.
Η Δρ. Pierscionek εξέφρασε τον ενθουσιασμό της για τα ευρήματα λέγοντας: «Αυτή η μελέτη έδειξε τα θετικά αποτελέσματα μιας ένωσης που είχε προταθεί ως φάρμακο κατά του καταρράκτη, αλλά ποτέ πριν δεν δοκιμάστηκε στην οπτική του φακού. Είναι η πρώτη έρευνα αυτού του είδους στον κόσμο».
«Έδειξε ότι υπάρχει μια αξιοσημείωτη διαφορά και βελτίωση στην οπτική μεταξύ των ματιών με τον ίδιο τύπο καταρράκτη που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με την ένωση σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν», πρόσθεσε η καθηγήτρια.
Βελτιώσεις σημειώθηκαν σε ορισμένους τύπους καταρράκτη αλλά όχι σε όλους, υποδεικνύοντας ότι αυτή μπορεί να είναι μια θεραπεία για συγκεκριμένους καταρράκτες. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να χρειαστεί να γίνουν διακρίσεις μεταξύ των τύπων καταρράκτη κατά την ανάπτυξη φαρμάκων. Πρόκειται λοιπόν για ένα σημαντικό βήμα για τη θεραπεία αυτής της εξαιρετικά συχνής πάθησης με φάρμακα και όχι με χειρουργική επέμβαση.
Αν και απαιτούνται περαιτέρω έρευνες και κλινικές δοκιμές για την επικύρωση αυτών των υποσχόμενων αποτελεσμάτων, οι προοπτικές είναι αναμφισβήτητα ενθαρρυντικές. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν τη σημασία των εξατομικευμένων προσεγγίσεων θεραπείας για συγκεκριμένους τύπους καταρράκτη, ανοίγοντας δρόμους για στοχευμένα φάρμακα προσαρμοσμένα στις ατομικές ανάγκες του ασθενούς.