Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο σε γυναίκες παγκοσμίως και τη δεύτερη στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περίπου 265.000 πεθαίνουν παγκοσμίως από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, 30.000 γυναίκες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και 250 γυναίκες στην Ελλάδα. Εάν ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας διαγνωσθεί σε αρχικά στάδια και περιορίζεται στον τράχηλο ή στη μήτρα, η πενταετής επιβίωση φθάνει το 90%, ωστόσο η επιβίωση μειώνεται πολύ στα προχωρημένη στάδια. Οι σύγχρονες θεραπευτικές εξελίξεις οδήγησαν σε αύξηση της πενταετούς επιβίωσης κατά 30-35% ακόμη και στο στάδιο ΙΙΙ της νόσου όπου υπάρχει επέκταση στις γειτονικές δομές όπως το κατώτερο μέρος του κόλπου ή σε λεμφαδένες. Έως τώρα η καθιερωμένη θεραπεία του τοπικά προχωρημένου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι ο συνδυασμός χημειοθεραπείας με ακτινοθεραπεία με βάση την πλατίνα που επιτυγχάνει ποσοστά ίασης έως και 60%. Νέα δεδομένα ανακοινώθηκαν στο συνέδριο του ESMO 2023 που αναμένεται να αλλάξουν την πρόγνωση των ασθενών αυτών και την έως τώρα κλινική πρακτική δίνοντας πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Αγγελική Ανδρικοπούλου, Μαρία Καπαρέλου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής – Αιματολογίας – Ογκολογίας) αναφέρουν ότι η ανοσοθεραπεία εισέρχεται πλέον και στη θεραπευτική αντιμετώπιση του πρώιμου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης KEYNOTE-A18. Η προσθήκη της ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη στην συνδυασμένη χημειοακτινοθεραπεία σε ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο τραχήλου της μήτρας (στάδιο IB2–IIB με θετικούς λεμφαδένες ή στάδιο III–IVA) μείωσε την πιθανότητα υποτροπής κατά 30%. Στα δύο έτη, το 67.8% των ασθενών που έλαβαν ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη δεν παρουσιάζουν υποτροπή, έναντι μόνο το 57.3% των ασθενών που δεν έλαβαν ανοσοθεραπεία. Αν και τα δεδομένα της συνολικής επιβίωσης δεν είναι ακόμη ώριμα, υπάρχει μία τάση βελτίωσης και της συνολικής επιβίωσης από την ανοσοθεραπεία.
Μία άλλη μελέτη που ανακοινώθηκε στο ESMO 2023 ήταν η μελέτη GCIG INTERLACE που έδειξε ότι η εισαγωγική χημειοθεραπεία με καρβοπλατίνα και πακλιταξέλη για έξι εβδομάδες πριν την έναρξη της καθιερωμένης χημειοακτινοθεραπείας βελτιώνει το διάστημα ελεύθερου προόδου νόσου και την συνολική επιβίωση στον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα με την μελέτη η εισαγωγική χημειοθεραπεία με βάση την πλατίνα μειώνει τον κίνδυνο για υποτροπή κατά 35% και τον κίνδυνο θανάτου κατά 39%. Ειδικότερα, η επιβίωση στα 5 έτη ήταν 72% με την καθιερωμένη θεραπεία έναντι 80% με την προσθήκη εισαγωγικής χημειοθεραπείας. Με βάση την μελέτη αυτή η εισαγωγική χημειοθεραπεία με βάση την πλατίνα ακολουθούμενη από την συνδυασμένη χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η νέα καθιερωμένη πρακτική τοπικά προχωρημένο καρκίνο τραχήλου της μήτρας.