Η αύξηση των περιπτώσεων με καρκίνο του πνεύμονα σε μη καπνιστές έχει προκαλέσει ανησυχία στους ειδικούς, οι οποίοι προσπαθούν να μάθουν ποια είναι η νέα αιτία. Γιατί υπάρχει αυτή η ανεξήγητη αυξανόμενη τάση για καρκίνο και τι την έχει προκαλέσει;
«Διαγνώστηκα με καρκίνο του πνεύμονα στα 29 μου» – Το ένα σύμπτωμα ήταν τόσο κοινό που το αγνόησε
Καρκίνος του πνεύμονα: Συμπτώματα
Ο καρκίνος του πνεύμονα, μια νόσος που χαρακτηρίζεται από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη κυττάρων στους πνεύμονες, συχνά δεν εμφανίζει συμπτώματα στα αρχικά στάδια, σύμφωνα με το Mayo Clinic. Επειδή οι πνεύμονες είναι όργανα απαραίτητα για την αναπνοή, αυτή η απουσία έγκαιρων ενδείξεων μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνη. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται καθώς η νόσος εξελίσσεται και εκδηλώνονται εντός και γύρω από τους πνεύμονες.
Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Επίμονο βήχας που δεν υποχωρεί
- Πόνο στο στήθος
- Αιμόπτυση (βήχας με αίμα), ακόμη και σε μικρή ποσότητα
- Βραχνάδα στη φωνή
- Δύσπνοια
- Συριγμό
Όταν ο καρκίνος του πνεύμονα κάνει μετάσταση, δηλαδή εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος, ενδέχεται να εμφανιστούν επιπλέον συμπτώματα, όπως πόνοι στα οστά, πονοκέφαλος, ανεξήγητη απώλεια βάρους, ανορεξία και οίδημα στο πρόσωπο ή τον λαιμό.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, αν και το κάπνισμα αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα, με τον κίνδυνο να αυξάνεται ανάλογα με τη διάρκεια και την ποσότητα του καπνίσματος, η νόσος μπορεί να εμφανιστεί και σε μη καπνιστές.
Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα
Η μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα προϋποθέτει βασικές επιλογές στον τρόπο ζωής και προληπτικά μέτρα, σύμφωνα με το Αμερικανικό CDC. Πάνω από όλα είναι τοα να αποφύγετε το κάπνισμα, καθώς αποτελεί την κύρια αιτία καρκίνου του πνεύμονα και υπεύθυνο για τη συντριπτική πλειοψηφία των θανάτων από τη νόσο. Για τους καπνιστές, η διακοπή σε οποιαδήποτε στιγμή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Εξίσου σημαντικό είναι να αποφύγετε και το παθητικό κάπνισμα με το να διατηρείτε το σπίτι και το αυτοκίνητο χώρους χωρίς καπνό. Η έκθεση σε ραδόνιο αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου. Συνεπώς, συνιστάται ο έλεγχος για ραδόνιο στα σπίτια και η λήψη μέτρων για τη μείωση των υψηλών επιπέδων. Τέλος, σκόπιμο είναι να τηρείτε τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας για να ελαχιστοποιήσετε την έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες.
Τα ποσοστά των μη καπνιστών με καρκίνο του πνεύμονα αυξάνονται σημαντικά
Ασθενείς που δεν έχουν καπνίσει ποτέ αποτελούν πλέον την πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα, σύμφωνα με μια νέα παγκόσμια μελέτη. Διεθνείς επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η πιο συχνή μορφή της νόσου είναι πλέον το αδενοκαρκίνωμα – ένας τύπος καρκίνου του πνεύμονα που αναπτύσσεται στην επένδυση των οργάνων και εμφανίζεται συχνότερα σε μη καπνιστές.
Έχει πλέον ξεπεράσει άλλους τύπους καρκίνου του πνεύμονα, όπως το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μικροκυτταρικό καρκίνωμα, που συνήθως προκαλούνται από τις καρκινογόνες χημικές ουσίες που περιέχονται στα τσιγάρα, όπως η πίσσα.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μια πιθανή αιτία
Οι ειδικοί που διεξήγαγαν την έρευνα, από την Κίνα και τη Γαλλία, πιστεύουν ότι η αυξανόμενη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση θα μπορούσε να είναι η βασική αιτία. Υπολόγισαν ότι περίπου το ένα τρίτο των 600.000 περιπτώσεων αδενοκαρκινώματος που διαγιγνώσκονται ετησίως παγκοσμίως θα μπορούσαν να αποδοθούν στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι ακόμη και η ελάχιστη έκθεση στη ρύπανση από την κυκλοφορία και την καύση ορυκτών καυσίμων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αδενοκαρκινώματος κατά περισσότερο από 50%. Οι ειδικοί επίσης σημείωσαν ότι, σύμφωνα με τις εκθέσεις του 2019, το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου η ποιότητα του αέρα δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Εξετάζοντας τις παγκόσμιες τάσεις του καρκίνου του πνεύμονα, διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος αδενοκαρκινώματος που συνδέεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ιδιαίτερα υψηλός στην Κίνα, γνωστή για τις πόλεις της που καλύπτονται από νέφος. Ενώ οι άνδρες εξακολουθούν να αποτελούν την πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το αδενοκαρκίνωμα είναι πιο διαδεδομένο στις γυναίκες.
Καρκίνος του πνεύμονα: Πρωτοποριακή εξέταση ούρων τον εντοπίζει σε αρχικό στάδιο
Οι ειδικοί πρότειναν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στην αυξημένη έκθεση στη ρύπανση που προκαλείται από το μαγείρεμα σε εσωτερικούς χώρους. Σε χώρες όπως η Κίνα, οι γυναίκες εκτίθενται συχνά στις επιπτώσεις των στερεών καυσίμων μαγειρέματος, όπως ο άνθρακας.
Οι καπνιστές είναι πια λιγότεροι
Συμπέραναν ότι, καθώς τα ποσοστά καπνίσματος μειώνονται, η διερεύνηση του τρόπου εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία. Μόνο περίπου το 20% των ενηλίκων παγκοσμίως χρησιμοποιούν σήμερα προϊόντα καπνού, όπως τα τσιγάρα, σε σύγκριση με το ένα τρίτο το 2020, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΠΟΥ.
Οι ερευνητές κάλεσαν σε περαιτέρω έρευνα για να εξεταστεί με ακρίβεια πώς η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να πυροδοτήσει αλλαγές στα πνευμονικά κύτταρα που οδηγούν στον καρκίνο. Ορισμένοι ειδικοί υποθέτουν ότι μικροσκοπικά σωματίδια ρύπανσης εισέρχονται στους πνεύμονες όπου βλάπτουν το DNA των κυττάρων, οδηγώντας στην ταχεία κυτταρική διαίρεση που προκαλεί τον σχηματισμό καρκινικών όγκων.
Άλλοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να οφείλεται στην αντίδραση του οργανισμού στα σωματίδια ρύπανσης, όπως η φλεγμονή, η οποία ενεργοποιεί λανθάνουσες μεταλλάξεις εντός των κυττάρων που στη συνέχεια προκαλούν τη νόσο. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Respiratory Medicine, έχει ορισμένους περιορισμούς τους οποίους οι συγγραφείς αναγνώρισαν.
Πρώτον, τα δεδομένα τους συλλέχθηκαν από εθνικά μητρώα καρκίνου, γεγονός που σημαίνει ότι ενδέχεται να υπάρχουν κάποιες διαφορές στις διαγνώσεις καρκίνου του πνεύμονα μεταξύ διαφορετικών χωρών. Τα ευρήματά τους έρχονται σε μια περίοδο όπου το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης δει αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα σε νεαρές γυναίκες και κορίτσια.
Η ανοδική τάση για καρκίνο του πνεύμονα σε γυναίκες
Στοιχεία από την Cancer Research UK (CRUK) δείχνουν ότι οι περιπτώσεις της νόσου έχουν αυξηθεί κατά 130% σε γυναίκες κάτω των 24 ετών τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό τις καθιστά την ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα κινδύνου για τη νόσο, αν και οι άνω των 70 ετών εξακολουθούν να είναι οι πιο πιθανό να διαγνωστούν.
Αντίθετα, τα ποσοστά στους άνδρες της ίδιας ηλικίας έχουν παραμείνει σχεδόν αμετάβλητα από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, για λόγους που οι γιατροί δηλώνουν άγνωστους. Οι ειδικοί για τον καρκίνο έχουν προειδοποιήσει ενάντια στην αντίληψη του καρκίνου του πνεύμονα ως «ασθένεια των ηλικιωμένων», όπως θεωρείτο παλαιότερα.
Οι νεαρές γυναίκες επίσης παροτρύνθηκαν να μην αγνοούν έναν επίμονο βήχα – το κύριο σύμπτωμα της νόσου – αυτή την εποχή του χρόνου, όταν τα κρυολογήματα είναι συχνά. Ειδικοί δήλωσαν σύμφωνα με τη Daily Mail ότι ένας από τους λόγους ανησυχίας, όπως επισημάνθηκε στην πρόσφατη μελέτη, είναι ότι πολλές από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν γυναίκες που δεν έχουν καπνίσει ποτέ.
Το τεστ του δευτερολέπτου που δείχνει αν έχετε κάποιο πρόβλημα στην καρδιά ή τους πνεύμονες
Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατο για τους γιατρούς να παρέχουν οποιαδήποτε συμβουλή για το πώς οι νεότερες γυναίκες μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο τους.
Πηγές: Daily Mail, The Lancet, CDC, Mayo Clinic