Ο καρκίνος του ορθού μαζί με τον καρκίνο παχέος εντέρου αποτελούν τον 3ο σε συχνότητα καρκίνο. Μήπως η χημειοθεραπεία μόνο είναι εξίσου αποτελεσματική όπως η χημειοακτινοθεραπεία για την προεγχειρητική θεραπεία προχωρημένου καρκίνου του ορθού;
Η ακτινοβολία στην περιοχή της πυέλου μαζί με την ακτινοευαισθητοποιό χημειοθεραπεία με μια φλουοροπυριμιδίνη (χημειο-ακτινοθεραπεία) πριν από τη χειρουργική επέμβαση είναι η τυπική προσέγγιση για τον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του ορθού. Δεν είναι γνωστό αν έχει την ίδια ασφάλεια και αποτελεσματικότητα η νεο-επικουρική χημειοθεραπεία με φλουορουρακίλη, λευκοβορίνη και οξαλιπλατίνα (FOLFOX) αντί της χημειο-ακτινοθεραπείας.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Αιματολογίας Ογκολογίας, Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης των D. Schrag και συνεργατών στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The New England Journal of Medicine.
Πολυκεντρική κλινική δοκιμή
Πρόκειται για μια πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή της νεο-επικουρικής θεραπείας με FOLFOX σε σύγκριση με τη χημειοακτινοθεραπεία. Στους ασθενείς που έλαβαν το σχήμα FOLFOX χορηγήθηκε χημειοακτινοθεραπεία μόνο αν ο πρωτογενής όγκος μειώθηκε σε μέγεθος κατά λιγότερο 20% ή αν το FOLFOX διακόπηκε λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών.
Κατάλληλοι να συμμετάσχουν ήταν ενήλικες με καρκίνο του ορθού οι οποίοι είχαν κλινικά σταδιοποιηθεί ως Τ2 με θετικούς λεμφαδένες ή Τ3 (προχωρημένο αλλά όχι μεταστατικό καρκίνο του ορθού) και ήταν υποψήφιοι για χειρουργείο διατήρησης του σφιγκτήρα. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η επιβίωση ελεύθερης νόσου. Τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία περιελάμβαναν τη συνολική επιβίωση, την τοπική υποτροπή, την πλήρη παθολογοανατομική εκτομή, την πλήρη ανταπόκριση και τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
Από τον Ιούνιο του 2012 έως τον Δεκέμβριο του 2018, συνολικά 1194 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν και 1128 ξεκίνησαν θεραπεία. Μεταξύ αυτών που ξεκίνησαν θεραπεία, 585 ήταν στην ομάδα του FOLFOX και 543 στην ομάδα της χημειοακτινοθεραπείας. Μετά από μια μέση περίοδο παρακολούθησης των ασθενών 5 έτη περίπου, το FOLFOX ήταν αντίστοιχη της χημειο-ακτινοθεραπείας ως προς την επιβίωση ελεύθερη νόσου.
Η επιβίωση ελεύθερη νόσου στα 5 έτη ήταν 80,8% στην ομάδα του FOLFOX και 78,6% στην ομάδα της χημειοακτινοθεραπείας. Οι δύο ομάδες της μελέτης είχαν επίσης παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά στη συνολική επιβίωση και στην τοπική υποτροπή.
Συμπερασματικά, σε ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του ορθού, οι οποίοι ήταν κατάλληλοι για χειρουργική επέμβαση διατήρησης του σφιγκτήρα, η προεγχειρητική θεραπεία με FOLFOX έφερε τα ίδια αποτελέσματα συγκριτικά με την προεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία όσον αφορά στην επιβίωση ελεύθερης νόσου.