Τα ποσοστά καρκίνου, και ειδικά ο καρκίνος του εντέρου, αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό, αφήνοντας τους ειδικούς να αναρωτιούνται για την αιτία αυτής της έξαρσης. Ποια ηλικιακή ομάδα είναι πλέον πιο πιθανό να έρθει αντιμέτωπη με αυτή τη θανατηφόρα νόσο;
Τα ποσοστά καρκίνου του εντέρου αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς στους ανθρώπους ηλικιών 40-44 ετών, σύμφωνα με ανάλυση της Daily Mail. Οι ειδικοί παραδέχονται ότι τους μπερδεύει το τι κρύβεται πίσω από την αύξηση των ποσοστών της νόσου στους νέους ενήλικες, καθώς πίστευαν μέχρι πρότεινος ότι η ασθένεια πλήττει κυρίως τους ηλικιωμένους.
Η πρόληψη και ο προσυμπτωματικός έλεγχος σώζουν 8 στους 10 ασθενείς με καρκίνο
Παρόλο που οι διαγνώσεις αυξάνονται συνολικά σε όσους δεν έχουν κλείσει ακόμα τα 50 τους χρόνια, η ανησυχητική αυτή τάση δεν είναι καθολική για όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Δεδομένα και στατιστικά για τον καρκίνο του εντέρου στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), το 2022, στην Ελλάδα καταγράφηκαν περίπου 7.859 νέα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου, με τον αριθμό των ανδρών να ανέρχεται στα 4.346, δηλαδή στο 55% των περιπτώσεων. Πρόκειται για την τρίτη πιο συχνή μορφή καρκίνου στη χώρα μας.
Αν και τα εθνικά δεδομένα σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου σε Έλληνες άνδρες στα 40 τους είναι περιορισμένα, μια ελληνική μελέτη που περιλάμβανε 716 ασυμπτωματικά άτομα που υποβλήθηκαν σε κολονοσκόπηση ανίχνευσης αποκάλυψε ποσοστό εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου 2,1% σε συμμετέχοντες ηλικίας 30 έως 49 ετών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2019, η επίπτωση του καρκίνου του παχέος εντέρου αρχικού σταδίου (EO-CRC) ήταν 11,48 ανά 100.000 άτομα για ηλικίες 40–44 και 19,63 ανά 100.000 για ηλικίες 45–49. Επιπλέον, οι ηλικιακά προσαρμοσμένοι δείκτες επίπτωσης και θνησιμότητας ήταν σταθερά υψηλότεροι στους άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της 40ετούς μελέτης.
Η ανάλυση για τον καρκίνο του εντέρου στο Ηνωμένο Βασίλειο
Τα στοιχεία του NHS για την Αγγλία δείχνουν ότι τα ποσοστά καρκίνου του εντέρου έχουν αυξηθεί ταχύτερα στους άνδρες ηλικίας 40-44 ετών από την εποχή της Covid-19. Το 2019, 283 άνδρες σε αυτή την ηλικιακή ομάδα διαγνώστηκαν με τη νόσο. Αυτό αντιστοιχούσε σε 16,6 περιπτώσεις ανά 100.000 ανθρώπους, δηλαδή ένας στους 6.000.
Ωστόσο, μέχρι το 2022, το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, αυτό το ποσοστό αυξήθηκε κατά 57%, φτάνοντας τις 26,1 διαγνώσεις ανά 100.000 άνδρες ηλικίας 40-44 ετών. Αυτό ισοδυναμεί με έναν στους 3.800 άνδρες στις αρχές των 40 να διαγιγνώσκεται κάθε χρόνο με τη νόσο.
Οι γυναίκες στην ίδια ηλικιακή κατηγορία παρουσίασαν τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση, με ποσοστό 50% μέσα σε τέσσερα χρόνια. Συγκεκριμένα, 447 γυναίκες ηλικίας 40-44 ετών διαγνώστηκαν με τη νόσο το 2022 – δηλαδή μία στις 4.200.
Συνολικά, ο καρκίνος του εντέρου παρέμενε πιο διαδεδομένος στις ηλικίες 45-49, επιβεβαιώνοντας ότι η ηλικία είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου. Οι ερευνητές που εξετάζουν την τάση αυτή αναφέρουν ότι η επιδημία στην Αγγλία αυξάνεται με έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς παγκοσμίως.
Μπροστά στην εκρηκτική αύξηση, οι επικεφαλής του NHS ανακοίνωσαν ότι θα μειώσουν την ηλικία έναρξης του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του εντέρου στα 50. Πρόκειται για μια μεγάλη νίκη για τη βρετανή δημοσιογράφο Dame Deborah James, η οποία ηγήθηκε της καμπάνιας για τον προληπτικό έλεγχο σε νεότερους. Η ίδια απεβίωσε από τη νόσο το 2022 σε ηλικία 40 ετών.
Βασικός παράγοντας ο τρόπος ζωής για τον καρκίνο
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η κακή διατροφή, γεμάτη με υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, η παχυσαρκία και η έλλειψη άσκησης μπορεί να ευθύνονται για αυτή την ανησυχητική τάση. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτοί οι παράγοντες ίσως προκαλούν «επιτάχυνση στη γήρανση», όπου η βιολογική γήρανση ξεπερνά την πραγματική ηλικία των ανθρώπων.
Ο βρετανός καθηγητής Karol Sikora, παγκοσμίου φήμης ογκολόγος με εμπειρία πάνω από 40 χρόνια, δήλωσε σύμφωνα με τη Daily Mail ότι δεν είναι νέο φαινόμενο το να προβληματίζονται οι γιατροί από την αύξηση του καρκίνου στους νέους.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία, πρόκειται για μια πραγματική και βαθιά αλλαγή που συμβαίνει παγκοσμίως. Είναι μια τάση που διαρκεί εδώ και περίπου 30 χρόνια και φαίνεται να σχετίζεται με τις επιλογές τρόπου ζωής όσον αφορά τη διατροφή και την άσκηση. Ορισμένοι τύποι καρκίνου αυξάνονται δραματικά και δεν έχουμε ιδέα γιατί – αλλά είναι σαφές ότι κάτι έχει αλλάξει στις πρώιμες περιπτώσεις στους νέους», ανέφερε σύμφωνα με τον βρετανικό ιστότοπο.
«Είμαι διατροφολόγος – Απαγορεύω στους ασθενείς μου αυτά τα τρόφιμα γιατί προκαλούν καρκίνο»
Η ανάλυση εξέτασε και τις 14 κατηγορίες καρκίνου, όπως τις νόσους στο πάγκρεας, τους πνεύμονες και τον μαστό. Τύποι που σπάνια επηρεάζουν τους νέους ενήλικες, όπως ο καρκίνος τους προστάτη και ο καρκίνος στα νεφρά, αποκλείστηκαν λόγω πολύ μικρών αριθμών.
Ορισμένοι τύποι – όπως ο καρκίνος των ματιών σε μικρά κορίτσια – παρουσίασαν ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις από τον καρκίνο του εντέρου. Ωστόσο, οι αριθμοί ήταν τόσο χαμηλοί που οι ειδικοί δυσκολεύτηκαν να εξαγάγουν συμπεράσματα.
Η Βρετανή καθηγήτρια Pat Price, ογκολόγος και πρόεδρος του Radiotherapy UK, προειδοποίησε ότι η αύξηση του καρκίνου του εντέρου στους νέους αποτελεί «σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία». «Αυτή η τάση μπορεί να χρειαστεί χρόνια για να αντιστραφεί και το βρετανικό Υπουργείο Υγείας και το NHS έχουν άμεση ευθύνη να διασφαλίσουν ότι τα αυξημένα ποσοστά καρκίνου θα αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη επένδυση στη διάγνωση και τη θεραπεία», δήλωσε.
«Χωρίς άμεση δράση για την επέκταση της ικανότητας θεραπείας, περισσότεροι άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν μια πιθανώς θανατηφόρα διάγνωση χωρίς επαρκή πρόσβαση σε σωτήριες θεραπείες».
Τέλος, ανέφερε: «Είναι επίσης κρίσιμο να καταρριφθεί η παραπληροφόρηση. Τα εμβόλια κατά της Covid δεν προκαλούν καρκίνο και, για να παραμείνουν ασφαλείς, οι άνθρωποι θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στις προληπτικές εξετάσεις καρκίνου και να επιλέγουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής».
Ραγδαία αύξηση των ποσοστών καρκίνου του εντέρου στους κάτω των 50
Το παρακάτω γράφημα απεικονίζει την ετήσια ποσοστιαία αύξηση των κρουσμάτων σε Βρετανούς ενήλικες 25 έως 49 ετών.
Οι κορυφαίοι γιατροί ανησύχησαν επίσης από την αύξηση των περιστατικών καρκίνου του παγκρέατος σε νεαρές γυναίκες. Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι από τους πιο θανατηφόρους τύπους λόγω των ήπιων συμπτωμάτων του, τα οποία είναι δύσκολο να εντοπιστούν μέχρι τα προχωρημένα στάδια, όπου η θεραπεία γίνεται πιο δύσκολη.
Μόνο ένας στους 20 ασθενείς αναμένεται να επιβιώσει για μία δεκαετία μετά τη διάγνωσή του. Ο καρκίνος του θυρεοειδούς επίσης παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση σε νεαρές γυναίκες, ιδιαίτερα σε εκείνες ηλικίας 20 έως 24 ετών.
Ο υπότυπος που σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση, ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας, ήταν το λέμφωμα του Χότζκιν (Hodgkin’s lymphoma), το οποίο κατέγραψε αύξηση σε δέκα από τις 22 διαφορετικές ηλικιακές υποκατηγορίες ανδρών και γυναικών. Η ασθένεια επηρεάζει το λεμφικό σύστημα του σώματος, το οποίο αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και είναι υπεύθυνο για την καταπολέμηση των μικροβίων και των ασθενειών.
Ωστόσο, η πάθηση έχει σχετικά υψηλό ποσοστό επιβίωσης, με τις οδηγίες του NHS να αναφέρουν ότι οκτώ στους δέκα ανθρώπους με τη νόσο ζουν για τουλάχιστον πέντε χρόνια και οι περισσότεροι από αυτούς θεραπεύονται.
Καρκίνος του Παχέος Εντέρου: 10 μήνες, 11 στάσεις-σταθμοί για την ενημέρωση και πρόληψη
Στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο πιθανό να διαγνωστεί κάποιος με καρκίνο. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 66 έτη. Το Cancer Research UK διαπίστωσε ότι σχεδόν 35.000 άτομα ηλικίας 25-49 διαγνώστηκαν με καρκίνο το 2019, περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χρονολογία.
Πηγές: Daily Mail, NIH, Cancer Research UK