Ο καρκίνος του πνεύμονα σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από οποιονδήποτε άλλο καρκίνο και εκτιμάται ότι ένα τέταρτο εκατομμυρίων ανθρώπων αναμένεται να διαγνωστούν με αυτόν φέτος.
Τα ποσοστά επιβίωσης ποικίλλουν δραματικά ανάλογα με το αν η νόσος έχει εξαπλωθεί, γι’ αυτό την περασμένη εβδομάδα η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου άλλαξε τις οδηγίες της για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα.
Πλέον, προτρέπει τους περισσότερους νυν και πρώην καπνιστές ηλικίας 50 έως 80 ετών να κάνουν προληπτικό τεστ κάθε χρόνο, ανεξάρτητα από το αν έχουν σταματήσει το κάπνισμα εδώ και καιρό. Εάν υιοθετηθούν ευρέως, αυτές οι επιπλέον οδηγίες θα σώσουν χιλιάδες ζωές.
«Η παλαιότερη καθοδήγηση ήταν πιο περιοριστική και μας έλειπαν πολλοί τύποι καρκίνου, ειδικά εκείνοι στα πρώτα στάδια όταν είναι πιο ιάσιμος», λέει στο National Geographic η Christina Annunziata, αντιπρόεδρος στην Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία.
Πού βασίστηκαν οι νέες οδηγίες
Οι οδηγίες προσυμπτωματικού ελέγχου ενισχύθηκαν σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Radiology. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 1.200 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα που διαγνώστηκαν μετά από προληπτικό έλεγχο και διαπίστωσαν ότι το 80% ήταν ακόμη ζωντανοί 20 χρόνια αργότερα.
Ωστόσο, το τρέχον ποσοστό πενταετούς επιβίωσης στις ΗΠΑ είναι 25%, σύμφωνα με μια έκθεση του 2022 από τη μη κερδοσκοπική American Lung Association, κυρίως επειδή πολλοί λαμβάνουν καθυστερημένες διαγνώσεις μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων. Παρά το γεγονός αυτό, μόνο το 6% των προηγουμένως επιλέξιμων ασθενών έκαναν προληπτικούς ελέγχους για τον καρκίνο του πνεύμονα, διαπίστωσε η ένωση.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές θα περιλαμβάνουν εκατομμύρια ακόμη άτομα. Θα καλύπτουν άτομα ηλικίας 50 έως 80 ετών που κάπνιζαν για «πακέτο 20 ετών», που σημαίνει είτε δύο πακέτα την ημέρα για 10 χρόνια είτε ένα πακέτο ημερησίως για 20 χρόνια. Η προηγούμενη καθοδήγηση της Αντικαρκινικής Εταιρείας απαιτούσε να ελέγχονται άτομα ηλικίας 55 έως 74 ετών που κάπνιζαν για «πακέτο 30 ετών».
Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι το νέο πρωτόκολλο προσυμπτωματικού ελέγχου συνιστά προληπτικούς ελέγχους ανεξάρτητα από το πότε ή εάν ένα άτομο διέκοψε το κάπνισμα -μια αλλαγή από την προηγούμενη καθοδήγηση που θεωρούσε ότι τα άτομα που το έκοψαν πριν από περισσότερα από 15 χρόνια δεν διατρέχουν πλέον αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα.
Ενημερώνοντας τις οδηγίες προσυμπτωματικού ελέγχου, η Cancer Society ανέλαβε μια ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας και διαπίστωσε ότι, ειδικά για τις γυναίκες, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου μετά τη διακοπή του καπνίσματος εξακολουθεί να παραμένει υψηλός δύο ή και τρεις δεκαετίες αργότερα.
«Μόλις σταματήσετε το κάπνισμα, τα επίπεδα κινδύνου μειώνονται αντί να συνεχίζουν να αυξάνονται εκθετικά όπως όταν δεν το έχετε κόψει, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει», λέει η Claudia Henschke, διευθύντρια του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου του πνεύμονα στο Mt. Sinai Health Systems στο Νέα Υόρκη και μία εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Μερικοί άνθρωποι ανησυχούν για την έκθεση στην ακτινοβολία από έναν ετήσιο έλεγχο, αλλά η εξέταση χρησιμοποιεί υπολογιστική τομογραφία χαμηλής δόσης, η οποία έχει το ένα πέμπτο της δόσης μιας συμβατικής αξονικής τομογραφίας, λέει ο Daniel Boffa, επικεφαλής του τμήματος θωρακικής χειρουργικής στο Κέντρο Καρκίνου του Yale.
Η έγκαιρη διάγνωση, οι νέες θεραπείες σώζουν ζωές
Η έγκαιρη διάγνωση οποιουδήποτε καρκίνου είναι σημαντική, αλλά αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον καρκίνο του πνεύμονα, ο οποίος είναι εξαιρετικά επιθετικός και θανατηφόρος μόλις εξαπλωθεί, λέει ο Δρ. Boffa.
Μερικοί άνθρωποι αποφεύγουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο επειδή φοβούνται ένα τυχόν θετικό αποτέλεσμα, το οποίο συνδέουν με «θανατική ποινή», σημειώνει ο ειδικός. Αλλά η πρόοδος της θεραπείας, συμπεριλαμβανομένων των στοχευμένων θεραπειών, ανοσοθεραπειών και της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, καθιστούν την επιβίωση πολύ πιο πιθανή.
Για έναν όγκο μικρότερο από δύο εκατοστά, οι χειρουργοί μπορούν να αφαιρέσουν λιγότερο πνευμονικό ιστό από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως με τα ίδια αποτελέσματα επιβίωσης, ανέφεραν οι επιστήμονες νωρίτερα φέτος.
Τα άτομα που έχουν ισχυρό εθισμό στον καπνό μπορεί να ανησυχούν ότι θα πρέπει να το σταματήσουν πριν ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου. «Υπάρχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία και την ποιότητα ζωής από τη διακοπή του καπνίσματος, αλλά δεν είναι απαίτηση για προληπτικό έλεγχο», λέει ο Δρ. Boffa.
Οι νέες οδηγίες δεν περιλαμβάνουν τον αυξανόμενο αριθμό ατόμων -περίπου 10 – 20% σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ που αναπτύσσουν καρκίνο του πνεύμονα χωρίς ποτέ να καπνίζουν. Η Δρ. Henschke τονίζει ότι θα ήθελε να βλέπει όλους τους ανθρώπους ηλικίας 50 ετών και άνω να ελέγχονται ετησίως, όπως οι γυναίκες άνω των 40 ετών κάνουν τακτικές μαστογραφίες.
Αλλά η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου και η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, η οποία έχει ελαφρώς διαφορετικές συστάσεις, δεν πιστεύει ότι τα στοιχεία για αυτό είναι αρκετά ισχυρά. Προς το παρόν, όλοι οι άνθρωποι 50 ετών και άνω με ιστορικό καπνίσματος θα πρέπει να μιλήσουν με τον γιατρό τους για τη διευθέτηση μιας ετήσιας εξέτασης.
«Η πραγματικότητα του ελέγχου είναι ότι λειτουργεί πραγματικά. Είναι το πιο σημαντικό εργαλείο που έχουμε για να μειώσουμε την πιθανότητα ενός ατόμου να πεθάνει από καρκίνο του πνεύμονα», καταλήγει ο Δρ. Boffa.