Ο καρκίνος παχέος εντέρου είναι μια νόσος που, σύμφωνα με τους επιστημονικούς ισχυρισμούς, προκαλείται σε μεγάλο βαθμό από παράγοντες του τρόπου ζωής. Η κακή διατροφή και η αποχή από την άσκηση έχουν ευρέως αναδειχθεί σε σημεία-κλειδιά που ευνοούν την ανάπτυξή του, όμως τώρα νέες εργασίες έρχονται να αναδείξουν τρεις άλλες κρίσιμες πτυχές της καθημερινότητας που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εξέλιξη της ασθένειας.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου επιδεινώνεται από τη διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού, η οποία συμβάλλει σε αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου που μπορεί να αυξήσει τη διαπερατότητα του εντέρου. Με τη σειρά της, η διαπερατότητα του εντέρου αυξάνει τη φλεγμονή, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην εξέλιξη του καρκίνου.
Καρκίνος παχέος εντέρου: Τα 6 χαρακτηριστικά συμπτώματα που εμφανίζονται στους νέους
Αυτά ήταν τα ευρήματα μιας μελέτης σε μοντέλα ποντικών με καρκίνο του παχέος εντέρου, η οποία δημοσιεύθηκε στο Science Advances τον Σεπτέμβριο του 2024. Τα ευρήματα μιας άλλης μελέτης, που παρουσιάστηκε στην Εβδομάδα Ενωμένης Ευρωπαϊκής Γαστρεντερολογίας (UEG) 2024, έδειξαν ότι το άγχος μπορεί επίσης να επηρεάσει το μικροβίωμα, έχοντας αντίκτυπο στην εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου στα ποντίκια.
Και οι δύο μελέτες χρησιμοποίησαν μοντέλα ποντικών που είχαν τροποποιηθεί γενετικά για να μιμούνται ορισμένες καταστάσεις, όπως η τάση για σχηματισμό όγκων ή η κιρκαδική διαταραχή. «Το στρες της διαταραχής του ύπνου και ο αντίκτυπος στον κιρκάδιο κύκλο θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε διάφορες ομοιοστατικές διαδικασίες», δήλωσε στο Medical News Today ο Shuji Ogino, καθηγητής παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s.
Ο Δρ. Ogino, ο οποίος δεν συμμετείχε σε καμία από αυτές τις μελέτες, σημείωσε ότι «η εργασία σε νυχτερινή βάρδια γίνεται αποδεκτή ως καρκινογόνος παράγοντας» και επεσήμανε τις ορμονικές διαταραχές και την παρέμβαση σε αντικαρκινογόνες και αντιφλεγμονώδεις διεργασίες που θα μπορούσαν να προκληθούν από τον διαταραγμένο ύπνο.
«Πιστεύω ότι η διαταραχή του ύπνου και η ορμονική διαταραχή πιθανότατα επηρεάζουν αυτούς τους μηχανισμούς καταστολής του καρκίνου. Μπορεί επίσης να διαταράξουν ορισμένους αυξητικούς παράγοντες, ίσως ακόμη και να τους εντείνουν», πρόσθεσε.
Πώς το άγχος επηρεάζει το μικροβίωμα και προάγει τον καρκίνο
Ερευνητές υπό την ομάδα του καθηγητή Jinlin Yang στο Τμήμα Γαστρεντερικού Καρκίνου και Νοσημάτων του Ήπατος, στο Νοσοκομείο Δυτικής Κίνας στο Sichuan, χρησιμοποίησαν μοντέλα ποντικιών που δημιουργήθηκαν με τάση για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου.
Καρκίνος παχέος εντέρου: Ποιες υγιεινές τροφές μπορεί να τον προκαλούν – Πώς θα προστατευθούμε
Τα ποντίκια χωρίστηκαν σε διαφορετικές ομάδες. Μια ομάδα εκτέθηκε σε χρόνιο στρες. Στη συνέχεια, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μεταμοσχεύσεις κοπράνων για να διερευνήσουν την επίδραση του στρες στο μικροβίωμα και την ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια που έλαβαν μεταμοσχεύσεις κοπράνων από την ομάδα του χρόνιου στρες εμφάνισαν υψηλότερο φορτίο όγκου σε σύγκριση με εκείνα που είχαν λάβει μεταμοσχεύσεις κοπράνων από την ομάδα ελέγχου. Αυτό υποδηλώνει ότι η επίδραση του χρόνιου στρες επηρεάζει τη μικροχλωρίδα του εντέρου με τρόπο που εμπλέκεται στην εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Καρκίνος παχέος εντέρου: Μπορεί η στόχευση των βακτηρίων του εντέρου να σταματήσει την εξέλιξη;
Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι ορισμένα στελέχη βακτηρίων, ιδιαίτερα τα βακτηριακά στελέχη Lactobacillus, τα οποία οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι ευεργετικά, ήταν χαμηλότερα στην ομάδα του χρόνιου στρες. Υπήρχε επίσης χαμηλότερη δραστηριότητα ορισμένων αντικαρκινικών ανοσοκυττάρων σε αυτήν την ομάδα.
«Το αρχικό κίνητρο για αυτή τη μελέτη προήλθε από τις συχνές παρατηρήσεις μας στην κλινική εργασία ότι η ψυχική κατάσταση των ασθενών με καρκίνο επηρεάζει την πρόγνωσή τους. Οι ασθενείς που ανησυχούσαν υπερβολικά για την κατάστασή τους είχαν συχνά χειρότερα αποτελέσματα», σημείωσε ο Δρ. Li και πρόσθεσε:
«Αυτό μας ώθησε να αναθεωρήσουμε τη βιβλιογραφία σχετικά με το πώς αυτή η κατάσταση επηρεάζει τους ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Κατά την ανασκόπηση, ανακαλύψαμε ότι το χρόνιο στρες μπορεί να αλλάξει τη μικροχλωρίδα του εντέρου, αλλά παραμένει ασαφές εάν αυτές οι αλλαγές στη μικροχλωρίδα μπορούν να προάγουν την εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου».
Ο επιστήμονες τόνισε ότι η μελέτη είχε επίσης εντοπίσει έναν πιθανό στόχο για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Αυξάνει το κόκκινο κρέας τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου; – Ανατρεπτική μελέτη
«Βρήκαμε ότι η λήψη συμπληρωμάτων με Lactobacillus plantarum κατά τη διάρκεια χρόνιου στρες μπορεί να αναστείλει την εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει μια στρατηγική παρέμβασης για τη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου που σχετίζεται με το χρόνιο στρες, ενώ ο μηχανισμός πίσω από αυτό πρέπει να αποσαφηνιστεί», δήλωσε.
Πώς ο διαταραγμένος ύπνος μπορεί να επηρεάσει το έντερο, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη καρκίνου
Στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science Advances, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δύο τύπους γενετικά τροποποιημένου μοντέλου ποντικιού, με το ένα να έχει κατασκευαστεί γενετικά ώστε να έχει προδιάθεση για ανάπτυξη όγκων και το άλλο γενετικά τροποποιημένο για διαταραχή στον κιρκάδιο ρυθμό -που περιλαμβάνει τη ρύθμιση του κύκλου ύπνου/αφύπνισης.
Οι ερευνητές συνδύασαν τα ποντίκια με προδιάθεση για καρκίνο του παχέος εντέρου με τα ποντίκια με διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού προκειμένου να αποκτήσουν απογόνους που είχαν προδιάθεση για καρκίνο και για κακή ρύθμιση του κύκλου ύπνου/αφύπνισης.
Όταν η κιρκαδική διαταραχή συνδυάστηκε με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η ποικιλομορφία του μικροβιώματος άλλαξε, επηρεάζοντας τις οδούς μεταβολιτών και ότι τις συνδέσεις που ελέγχουν τη διαπερατότητα του εντέρου δεν λειτουργούσαν εξίσου καλά.
Καρκίνος παχέος εντέρου: 5 κινήσεις για να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο, σύμφωνα με χειρουργό
Οι ερευνητές θεώρησαν ότι αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στη φλεγμονή στο έντερο, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου.