Ένας από τους πιο τρομακτικούς καρκίνους, ο ταχέως αναπτυσσόμενος καρκίνος του εγκεφάλου σκοτώνει τα μισά θύματά του μέσα σε ένα χρόνο. Τώρα, οι ειδικοί λένε ότι μπορεί να έχουν ανακαλύψει μια απίθανη αλλά προσβάσιμη θεραπεία για το γλοιοβλάστωμα, μέσα από ένα ελάχιστα γνωστό αντικαταθλιπτικό.
Ελβετοί επιστήμονες, οι οποίοι ανέλυσαν τις επιδράσεις 130 διαφορετικών φαρμάκων στον καρκινικό ιστό του εγκεφάλου, βρήκαν ότι το αντικαταθλιπτικό ήταν το πιο αποτελεσματικό στην καταστροφή των ασθενών κυττάρων. Η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine.
Πονοκέφαλος: Πότε μπορεί να είναι σύμπτωμα όγκου στον εγκέφαλο – Τα σημάδια που πρέπει να προσέξετε
Περαιτέρω έρευνα σε ποντίκια με γλοιοβλάστωμα πρότεινε επίσης ότι το φάρμακο, που ονομάζεται βορτιοξετίνη επιβράδυνε την ανάπτυξη των όγκων και τους συρρίκνωσε, με αυτό το αποτέλεσμα να ενισχύεται εξαιρετικά όταν συνδυάζεται με χημειοθεραπεία.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το χάπι είναι αποτελεσματικό επειδή, σε αντίθεση με άλλα, μπορεί να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό -που σημαίνει ότι παρακάμπτει τη μεμβράνη που εμποδίζει τις ουσίες να εισέλθουν στον εγκέφαλο.
Ο καθηγητής Michael Weller, συγγραφέας της μελέτης και ειδικός στη νευροεπιστήμη στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης, δήλωσε: «Το πλεονέκτημα της βορτιοξετίνης είναι ότι είναι ασφαλής και πολύ οικονομική».
«Καθώς το φάρμακο έχει ήδη εγκριθεί, δεν χρειάζεται να υποβληθεί σε μια περίπλοκη διαδικασία έγκρισης και θα μπορούσε σύντομα να συμπληρώσει την τυπική θεραπεία για αυτόν τον θανατηφόρο όγκο του εγκεφάλου», συμπλήρωσε ο ειδικός.
Ωστόσο, προέτρεψε τους ασθενείς να μην λαμβάνουν οι ίδιοι βορτιοξετίνη χωρίς ιατρική επίβλεψη. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν το φάρμακο λειτουργεί στους ανθρώπους και ποια δόση απαιτείται για την καταπολέμηση του όγκου, γι’ αυτό είναι απαραίτητες οι κλινικές δοκιμές», επεσήμανε.
Πώς διεξήχθη η μελέτη για την βορτιοξετίνη και τον καρκίνο του εγκεφάλου
Στη μελέτη, οι ερευνητές συνδύασαν τον καρκινικό ιστό του εγκεφάλου από 40 ασθενείς με 130 φάρμακα, στα οποία περιλαμβάνονταν και φάρμακα για το Πάρκινσον.
Κινητά: Τελικά συνδέονται με τον καρκίνο του εγκεφάλου; Οριστική απάντηση από τον ΠΟΥ
Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν έναν συνδυασμό ακτινογραφιών και αναλύσεων υπολογιστή για να αξιολογήσουν πόσο αποτελεσματικά ήταν τα φάρμακα για τη διάσπαση των καρκινικών κυττάρων και την πρόληψη της ταχείας διαίρεσης που πυροδοτεί την ανάπτυξη όγκων.
Διαπίστωσαν, λοιπόν, ότι η βορτιοξετίνη πυροδότησε γρήγορα χημικές αντιδράσεις που πέρασαν από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Μάλιστα, το φάρμακο αποδείχθηκε το πιο αποτελεσματικό από όλα τα αντικαταθλιπτικά.
Η βορτιοξετίνη είναι ένα αντικαταθλιπτικό που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης που δεν έχει ανταποκριθεί σε άλλες, πιο κοινές θεραπείες. Λειτουργεί παρόμοια με τους εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), και χρησιμοποιεί άλλους μηχανισμούς για την αύξηση της σεροτονίνης -της ορμόνης που είναι υπεύθυνη για τη διάθεση.
Τώρα προγραμματίζονται δύο περαιτέρω δοκιμές σε ασθενείς προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ενισχύει τη δύναμη της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας στη συρρίκνωση του όγκου. Οι ειδικοί λένε ότι, εάν αποδειχθεί αποτελεσματική, η βορτιοξετίνη θα είναι το πρώτο φάρμακο τις τελευταίες δεκαετίες που θα βελτιώσει τη θεραπεία του γλοιοβλαστώματος.
Το μέλλον στη θεραπεία του καρκίνου του εγκεφάλου
Σχολιάζοντας τα ευρήματα, ο Dr Simon Newman, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος στο The Brain Tumor Charity, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε: «Οποιεσδήποτε επιστημονικές εξελίξεις που μας φέρνουν πιο κοντά σε νέες θεραπείες για το γλοιοβλάστωμα είναι πολλά υποσχόμενες, καθώς οι θεραπείες δεν έχουν αλλάξει εδώ και δεκαετίες».
Καρκίνος του εγκεφάλου: Πρωτοποριακή εξέταση αίματος προσφέρει διάγνωση μέσα σε 1 ώρα
«Χρειαζόμαστε επειγόντως πιο αποτελεσματικές θεραπείες για άτομα που αντιμετωπίζουν διάγνωση γλοιοβλαστώματος, επομένως η χρήση νέων τεχνολογιών και η επαναχρησιμοποίηση των υπαρχόντων φαρμάκων μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη αυτού του στόχου», πρόσθεσε ο ειδικός.
«Η εύρεση φαρμάκων που διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό είναι μια ιδιαίτερη πρόκληση, επομένως η χρήση φαρμάκων που ήδη γνωρίζουμε ότι μπορούν να το κάνουν αυτό είναι μια συναρπαστική προοπτική. Η μετάφραση αυτών των πρώιμων ευρημάτων σε ασθενείς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη είναι το επόμενο βήμα σε μελλοντικές μελέτες με χρήση βορτιοξετίνης», κατέληξε.
Πώς αντιμετωπίζεται αυτή τη στιγμή ο καρκίνος του εγκεφάλου
Τα τυπικά σχέδια θεραπείας για τον επιθετικό καρκίνο υποβάλλουν τους ασθενείς σε χειρουργική επέμβαση πριν από τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία. Αυτός εξακολουθεί να είναι ο ίδιος τρόπος που αντιμετωπιζόταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Οι διαγνωσμένοι ασθενείς συνήθως υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους του όγκου. Ακολουθεί καθημερινή ακτινοβολία και χημειοθεραπεία για περίπου έξι εβδομάδες, μετά την οποία τα φάρμακα μειώνονται.
Η ακτινοβολία μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί για την καταστροφή πρόσθετων καρκινικών κυττάρων και τη θεραπεία εκείνων που δεν ενδείκνυνται για χειρουργική επέμβαση. Αλλά ο καρκίνος μπορεί να διπλασιαστεί σε μέγεθος σε μόλις επτά εβδομάδες.
«Νόμιζα ότι η γυναίκα μου είχε εραστή – Τελικά αποδείχθηκε ότι είχα όγκο στον εγκέφαλο»
Ο μέσος χρόνος επιβίωσης για το γλοιοβλάστωμα είναι μεταξύ 12 και 18 μηνών, σύμφωνα με το Brain Tumor Charity. Μόνο το 5% των ασθενών επιβιώνουν πέντε χρόνια.