Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα από την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία αντανακλά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών στην έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία του καρκίνου. Αυτά είναι τα καλά νέα. Η έκθεση υπογραμμίζει όμως και μια ανησυχητική νέα εξέλιξη: Υψηλότερα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου μεταξύ των νεότερων ατόμων.
Η Kimmie Ng, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, έχει παρακολουθήσει αυτή την τάση από κοντά. Δεν υπάρχει σαφής αιτία πίσω από το κύμα, λέει, αλλά οι ερευνητές ενδιαφέρονται έντονα για το «φαινόμενο κοόρτης γέννησης» και τον πιθανό ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων.
«Αυτό που μας απασχολεί είναι αυτό που βλέπουμε καθημερινά στην κλινική πρακτική: περισσότεροι νέοι, κατά τα άλλα υγιείς χωρίς γενετικό σύνδρομο, που διαγιγνώσκονται με πολύ προχωρημένα στάδια καρκίνου του γαστρεντερικού», λέει η Δρ. Ng.
Για τους άνδρες κάτω των 50 ετών, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πλέον η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο, ξεπερνώντας τους όγκους του κεντρικού νευρικού συστήματος καθώς και του πνεύμονα. Στις γυναίκες κάτω των 50 ετών, είναι πλέον η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο.
Ποιοι είναι οι πιθανοί ένοχοι
Οι επιστήμονες παρατηρούν αυτή τη γενεαλογική αλλαγή -το «φαινόμενο κοόρτης γέννησης»- στην αύξηση στις νεαρές ηλικίες. Αυτό τους κάνει να υποπτεύονται ότι μια πρόσφατη αλλαγή σε μια περιβαλλοντική έκθεση ή ένας συνδυασμός εκθέσεων συμβάλλει στην άνοδο.
Η κύρια υπόθεση είναι ότι κάποια περιβαλλοντική έκθεση που δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί επηρεάζει τα άτομα, ξεκινώντας από την πρώιμη ζωή. Η έκθεση εμφανίζεται ίσως στη μήτρα, στη βρεφική ή κατά την παιδική ηλικία. Αυτό τότε υπάρχει προδιάθεση για καρκίνους σε μικρότερη ηλικία. Η έρευνα έχει επικεντρωθεί στο ποιες μπορεί να είναι οι περιβαλλοντικές εκθέσεις και τι μπορεί να κάνουν βιολογικά για να οδηγήσουν στην ανάπτυξη της νόσου σε μικρότερη ηλικία.
Η επιστημονική εξήγηση
Οι ειδικοί εστιάζουν σε γνωστούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου, ο οποίος συνδέεται στενότερα με παράγοντες διατροφής και τρόπου ζωής, ανεξαρτήτως ηλικίας. Φαίνεται ότι οι καρκίνοι του πεπτικού συστήματος, ως ομάδα, αυξάνονται στους νέους, επομένως υπάρχουν σκέψεις ότι υπάρχει μια κοινή υποκείμενη αιτιολογία που σχετίζεται με την παχυσαρκία -καθώς πολλοί από αυτούς τους τύπους συνδέονται με την παχυσαρκία.
«Αλλά πρέπει να πω ότι οι περισσότεροι από τους ασθενείς μας δεν είναι παχύσαρκοι. Πολλοί είναι μαραθωνοδρόμοι. Πολλοί ακολουθούν πολύ υγιεινές δίαιτες, τρώνε βιολογικά», σημειώνει η Δρ. Ng και προσθέτει:
«Επομένως, δεν ξέρουμε αν είναι απλώς παράγοντες διατροφής και τρόπου ζωής ή άλλα πράγματα στο περιβάλλον μας -ρύποι, συντηρητικά στα τρόφιμα μας. Μια πρόσφατη εργασία για τα μικροπλαστικά προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον».
3 τρόποι να προφυλαχθείτε από τον καρκίνο
Η Christina Annunziata, αντιπρόεδρος στην Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία μοιράστηκε τρία πράγματα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους νεότερους να μειώσουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο ή να αυξήσουν την πιθανότητα να τον εντοπίσουν νωρίς.
- Γνωρίστε το οικογενειακό σας ιστορικό
- Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας
- Κάντε εξετάσεις
1. Γνωρίστε το οικογενειακό σας ιστορικό
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε εάν υπάρχουν τέτοιες ασθένειες στην οικογένειά σας και σε ποια ηλικία τους ανέπτυξαν. Οι κληρονομικοί καρκίνοι τείνουν να εμφανίζονται νωρίτερα από τη μη κληρονομική ασθένεια. «Έτσι, εάν υπάρχει ένα γονίδιο, μια μετάλλαξη που κληρονομείται στην οικογένεια, αυτός ο καρκίνος θα εμφανιστεί στην οικογένεια σε μικρότερες ηλικίες», είπε η Δρ.Annunziata.
Σχεδόν ένας στους τρεις ανθρώπους που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του παχέος εντέρου πριν από την ηλικία των 50 ετών έχουν είτε οικογενειακό ιστορικό της νόσου είτε γενετική προδιάθεση,. Για παράδειγμα, εάν έχετε σύνδρομο Lynch, μια γενετική πάθηση, ο κίνδυνος να αναπτύξετε καρκίνο του παχέος εντέρου αυξάνεται κατά 20 έως 80%.
Έχοντας τη γονιδιακή μετάλλαξη BRAC1 ή BRAC2, η οποία εμφανίζεται σε οικογένειες, αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού κατά 45% έως 85%, σύμφωνα με το Johns Hopkins Medicine. «Το να γνωρίζετε το οικογενειακό σας ιστορικό μπορεί να είναι πολύ σημαντικό για να κρίνετε τον δικό σας κίνδυνο και επίσης να πείσετε ή να μεταφέρετε στον γιατρό ότι αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχεί», σημείωσε η ειδικός.
2. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας
Τα γενικά σημάδια της ασθένειας, όπως η απώλεια βάρους, η κούραση και η ναυτία, μπορεί να είναι πολύ ασαφή, είπε η Δρ. Annunziata, επομένως είναι σημαντικό να υποστηρίξετε τον εαυτό σας εάν πιστεύετε ότι κάτι δεν πάει καλά.
Ιδιαίτερα εάν είστε νέοι και κατά τα άλλα υγιείς, οι γιατροί είναι πιθανό να αποδώσουν τα συμπτώματα σε κάτι άλλο. «Όταν οι νεότεροι εμφανίζονται με σχετικά συμπτώματα, μερικές φορές ο καρκίνος δεν είναι το πρώτο πράγμα στο μυαλό του γιατρού, επειδή άλλα πράγματα είναι πολύ πιο κοινά σε νεότερους», είπε.
Τα σημάδια μπορεί να είναι παρόμοια με πολύ λιγότερο σοβαρές καταστάσεις υγείας, αλλά αν κάτι δεν βελτιωθεί, είναι καλύτερο να το εξετάσουμε, πρόσθεσε.
3. Κάντε εξετάσεις
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, του τραχήλου της μήτρας και του μαστού είναι όλοι ελεγχόμενοι και όσο νωρίτερα τον εντοπίσετε, τόσο πιο εύκολο είναι να αντιμετωπιστεί.
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού θα πρέπει να ξεκινά γύρω στα 40, εάν δεν υπάρχει γνωστό οικογενειακό ιστορικό και νωρίτερα εάν υπάρχει και ο προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας θα πρέπει να ξεκινά από την εφηβεία ή την ηλικία των 20 ετών.
«Αυτή είναι μια απλή εξέταση που θα μπορούσε να γίνει στο ιατρείο και μπορεί να ανιχνεύσει παλαιότερο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ή ακόμη και προκαρκινικές βλάβες που μπορούν να αφαιρεθούν και να αποτρέψουν την ανάπτυξη της ασθένειας», σημείωσε η Δρ. Annunziata.