Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου. Περίπου οι μισοί από τους άνδρες και το ένα τρίτο των γυναικών μέσης ηλικίας παρουσιάζουν κάποιο απ’ αυτά τα νοσήματα. Ακούμε, δε, συχνά για καρδιακή προσβολή και καρδιακή ανακοπή. Ποια είναι η διαφορά τους; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε και τι να κάνετε;
Τα δύο αυτά καρδιολογικά προβλήματα συγχέονται μεταξύ τους, αλλά πρόκειται για δύο διαφορετικά περιστατικά υγείας. Ακολουθούν όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα προβλήματα αυτά και τι πρέπει να κάνετε αν υποψιάζεστε ότι κάποιος αντιμετωπίζει ένα σοβαρό καρδιακό επεισόδιο.
Τι είναι η καρδιακή προσβολή
Μια καρδιακή προσβολή συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς την καρδιά ξαφνικά ελαττώνεται ή σταματά τελείως και η καρδιά δεν μπορεί να πάρει το οξυγόνο που χρειάζεται. Αν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα, ο μυς της καρδιάς σταματά να συστέλλεται και αρχίζει προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου, να νεκρώνεται.
Όταν συμβεί μια καρδιακή προσβολή, η καθυστέρηση της θεραπείας μπορεί να είναι θανατηφόρα. Περίπου οι μισοί ασθενείς πεθαίνουν μέσα σε μια ώρα από τα πρώτα συμπτώματα και πολλές φορές πριν φθάσουν στο νοσοκομείο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, κάθε λεπτό έχει σημασία και η γρήγορη δράση μπορεί να σώσει ζωές. Μάθετε τα προειδοποιητικά συμπτώματα της καρδιακής προσβολής, ενώ το πρώτο που πρέπει να κάνετε για να σώσετε μια ζωή είναι να καλέσετε αμέσως το 166, το ΕΚΑΒ.
Συμπτώματα καρδιακής προσβολής
Μερικά από τα πιο κοινά προειδοποιητικά συμπτώματα μιας καρδιακής προσβολής για τους άνδρες και τις γυναίκες είναι:
- Πόνος ή δυσφορία στο στήθος
- Δύσπνοια
- Ιδρώτας
- Κόπωση
- Ναυτία και έμετος
- Ζαλάδα
- Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός.
Σε ορισμένους ασθενείς, τα συμπτώματα μπορεί να αρχίσουν αργά και να είναι ήπια. Σε άλλους, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά και να είναι σοβαρά.
«Οτιδήποτε περίεργο συμβαίνει μεταξύ του πηγουνιού και του ομφαλού σας, μπορεί να είναι σύμπτωμα καρδιακής προσβολής» αναφέρει στο AARP ο Gregory Katz, καρδιολόγος στο NYU Langone και επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή NYU Grossman, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «πολλοί νιώθουν ότι ένας ελέφαντας κάθεται στο στήθος τους». Και αυτά τα περίεργα ή δυσάρεστα συναισθήματα συνήθως χειροτερεύουν με τη σωματική δραστηριότητα, προσθέτει ο ίδιος.
Σύμφωνα με την Mistyann-Blue Miller, καρδιολόγο της Cleveland Clinic, οι περισσότερες καρδιακές προσβολές προκαλούνται από στεφανιαία νόσο ή από συσσώρευση πλάκας κατά μήκος των τοιχωμάτων των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά. Η χοληστερόλη και άλλες λιπαρές ουσίες μπορούν να οδηγήσουν σε αυτή τη συσσώρευση.
Ορισμένοι τροποποιήσιμοι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο, όπως η καθιστική ζωή, η ανθυγιεινή διατροφή, το κάπνισμα και το υπερβολικό βάρος. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου.
Τι πρέπει να κάνετε; Εάν υποψιάζεστε καρδιακή προσβολή, καλέστε αμέσως ασθενοφόρο. Η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση δεν είναι απαραίτητη, εκτός εάν το άτομο δεν αναπνέει ή δεν μπορείτε να βρείτε σφυγμό. «Πρέπει πραγματικά να πάτε στα επείγοντα» λέει ο Katz, όπου οι γιατροί μπορούν να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν γρήγορα την απόφραξη. Όσο περισσότερο παραμένει η καρδιά χωρίς οξυγόνο, τόσο πιο πιθανό είναι το άτομο να υποστεί μόνιμη βλάβη, ακόμη και να χάσει τη ζωή του.
Τι είναι η καρδιακή ανακοπή
Η καρδιακή ανακοπή είναι όταν η καρδιά σταματά ξαφνικά να αντλεί, στερώντας από το σώμα και τον εγκέφαλο, αίμα πλούσιο σε οξυγόνο.
Ο αντίκτυπος είναι άμεσος: Η αναπνοή σταματά και το άτομο χάνει τις αισθήσεις του. «Αν κάποιος πάθει καρδιακή ανακοπή, δεν είναι διακριτικό. Θα το καταλάβετε. Ο ασθενής είναι στο έδαφος και δεν ανταποκρίνεται» λέει ο καθηγητής Katz.
Τι προκαλεί καρδιακή ανακοπή;
Η καρδιακή ανακοπή προκαλείται από ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς, που ονομάζονται αρρυθμίες, οι οποίες προκαλούν τη διακοπή της σωστής λειτουργίας της καρδιάς, αναφέρει το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος (NHLBI).
Πολλές παθήσεις υγείας που είναι κοινές μεταξύ των ενηλίκων μπορούν να διαταράξουν τον καρδιακό ρυθμό και να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακής ανακοπής, συμπεριλαμβανομένης της στεφανιαίας νόσου, προηγούμενης καρδιακής προσβολής, κολπικής μαρμαρυγής, φλεγμονής της καρδιάς, μυοκαρδιοπάθειας (διογκωμένη καρδιά) και διαρροής ή στενότητας των καρδιακών βαλβίδων. Παρόλα αυτά, το NHLBI αναφέρει ότι περίπου οι μισές καρδιακές ανακοπές συμβαίνουν σε άτομα που δεν γνώριζαν ότι είχαν καρδιακό πρόβλημα.
Μερικές φορές η υπερκατανάλωση αλκοόλ ή η χρήση ναρκωτικών μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή. Το ίδιο μπορεί να συμβεί με το έντονο στρες, ένα χτύπημα στο στήθος και την αναπνευστική ανακοπή, όταν ένα άτομο σταματά να αναπνέει.
Υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια και συμπτώματα καρδιακής ανακοπής;
Σε αντίθεση με πολλά άλλα θέματα υγείας, συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα που να προειδοποιούν ένα άτομο ότι επίκειται καρδιακή ανακοπή, αν και ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αισθανθούν πόνο στο στήθος, ναυτία, εμετό ή δύσπνοια πριν χάσουν τις αισθήσεις τους. «Οι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν καμία προειδοποίηση» τονίζει ο καθηγητής Katz.
Τι πρέπει να κάνετε: Αν δείτε κάποιον με καρδιακή ανακοπή, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να αρχίσετε τις θωρακικές συμπιέσεις και να καλέσετε ασθενοφόρο.
Η έναρξη καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης – η οποία βοηθάει στη διατήρηση της ροής του αίματος ενεργή μέχρι να φτάσουν οι διασώστες έκτακτης ανάγκης – είναι πραγματικά η διαφορά μεταξύ της καλής έκβασης κάποιου σε σχέση με την τραγική έκβαση, τονίζουν οι ειδικοί.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο καθένας μπορεί να εκτελέσει ΚΑΡΠΑ με χειροκίνητες θωρακικές συμπιέσεις. Σπρώξτε δυνατά και γρήγορα στο κέντρο του θώρακα στο ρυθμό του “Stayin’ Alive” των Bee Gees ή ενός άλλου τραγουδιού που ισοδυναμεί με περίπου 100 έως 120 παλμούς ανά λεπτό. Και αν υπάρχει διαθέσιμος αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής, χρησιμοποιήστε τον. Αυτές οι φορητές συσκευές που βρίσκονται συχνά σε δημόσιους χώρους, όπως αεροδρόμια και εμπορικά κέντρα, μπορούν να διεγείρουν την καρδιά ώστε να συνεχίσει να χτυπά.