Τα δεδομένα υποδεικνύουν συνεχιζόμενη μετάδοση της ιλαράς και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι ο εμβολιασμός, αναφέρει το ECDC.
Σημαντική αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς καταγράφεται στην Ευρώπη, θέτοντας σε συναγερμό τις υγειονομικές αρχές. Το 2024 καταγράφηκε κατακόρυφη αύξηση των περιπτώσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) και ο αριθμός των κρουσμάτων πιθανότατα θα αυξηθεί την άνοιξη του 2025, αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC).
Ραγδαία αύξηση ιλαράς στην Ευρώπη-Τα κρούσματα αυξήθηκαν κατά 200%
Τα δεδομένα υποδεικνύουν συνεχιζόμενη μετάδοση της ιλαράς και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι ο εμβολιασμός με δύο δόσεις του εμβολίου κατά της ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR). Σημειώνεται ότι, 8 στους 10 ασθενείς που διαγνώστηκαν με ιλαρά τον τελευταίο χρόνο στην ΕΕ/ΕΟΧ δεν είχαν εμβολιαστεί. Για το λόγο αυτό οι ενήλικες και οι γονείς καλούνται να ελέγξουν το ιστορικό εμβολιασμού το δικό τους και των παιδιών τους και να συμβουλευτούν επαγγελματίες υγείας σε περίπτωση αμφιβολίας.
Από την 1η Φεβρουαρίου 2024 έως την 31η Ιανουαρίου 2025, 32.265 άνθρωποι διαγνώστηκαν με ιλαρά. Τα περισσότερα κρούσματα καταγράφηκαν στις εξής χώρες:
- Ρουμανία 27.568,
- Ιταλία 1.097,
- Γερμανία 637,
- Βέλγιο 551
- Αυστρία 542.
Η Ρουμανία ανέφερε 18 θανάτους που σχετίζονται με την ιλαρά, ενώ η Ιρλανδία κατέγραψε έναν. Αυτή η συνεχής εξάπλωση αποδεικνύει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στην εμβολιαστική κάλυψη, τόσο σε παιδιά και εφήβους όσο και σε ενήλικες.
Η ιλαρά είναι εξαιρετικά μεταδοτική
Η ιλαρά μεταδίδεται με εξαιρετική ευκολία μέσω αερομεταφερόμενων σωματιδίων, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται. Για το λόγο αυτό, ο ιός εξαπλώνεται ταχύτατα σε κοινότητες με ανεπαρκή εμβολιαστική κάλυψη, απειλώντας ιδιαίτερα ευάλωτους πληθυσμούς.
Για την προστασία του πληθυσμού από την ιλαρά, απαιτείται εμβολιαστική κάλυψη τουλάχιστον 95% με δύο δόσεις του εμβολίου MMR. Ωστόσο, στην ΕΕ/ΕΟΧ, η επίτευξη αυτού του στόχου δεν έχει επιτευχθεί. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2023, μόνο τέσσερις χώρες (Ουγγαρία, Μάλτα, Πορτογαλία και Σλοβακία) έχουν φτάσει το απαιτούμενο ποσοστό και για τις δύο δόσεις.
Η ανεπαρκής εμβολιαστική κάλυψη αφήνει ευάλωτους πολλούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών -που είναι πολύ μικρά για να εμβολιαστούν -και ατόμων που δεν μπορούν να λάβουν το εμβόλιο για ιατρικούς λόγους. Οπότε, η προστασία αυτών των πληθυσμών εξαρτάται από την υψηλή ανοσία του γενικού πληθυσμού.
Έξαρση ιλαράς στην Ευρώπη – Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν και τι να προσέχουν οι ταξιδιώτες
Τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι τα περισσότερα μη εμβολιασμένα άτομα που προσβλήθηκαν από ιλαρά ανήκαν σε δύο ηλικιακές ομάδες:
- παιδιά ενός έως τεσσάρων ετών
- ενήλικες άνω των 30 ετών.
Ενδεικτικό είναι ότι το 86% των ατόμων που μολύνθηκαν από ιλαρά μεταξύ 2024 και 2025 δεν είχαν εμβολιαστεί, επιβεβαιώνοντας το κενό στην ανοσοποίηση.
Το εμβόλιο είναι ο μοναδικός τρόπος πρόληψης
Το εμβόλιο MMR είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για την πρόληψη της ιλαράς. Όλες οι χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ το περιλαμβάνουν στα εθνικά τους προγράμματα εμβολιασμού, με την πρώτη δόση να χορηγείται συνήθως μεταξύ 12-15 μηνών και τη δεύτερη μεταξύ 3 και 7 ετών. Η πλήρης προστασία επιτυγχάνεται μόνο μετά τη χορήγηση και των δύο δόσεων.
Η εξάπλωση της ιλαράς μπορεί να ανακοπεί μόνο όταν ένα επαρκώς μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αποκτήσει ανοσία, παρέχοντας ταυτόχρονα προστασία σε όσους δεν μπορούν να εμβολιαστούν, όπως τα βρέφη κάτω του ενός έτους.
Σε περιόδους έξαρσης ή πριν από ταξίδια σε χώρες όπου η ιλαρά είναι ενδημική, μπορεί να συνιστάται πρόωρη δόση του εμβολίου, σύμφωνα με τις εθνικές οδηγίες.
Συστάσεις για ενήλικες και γονείς-φροντιστές
Ελέγξτε την κατάσταση εμβολιασμού: βεβαιωθείτε ότι εσείς και τα παιδιά σας είστε ενημερωμένοι με το πρόγραμμα εμβολιασμού MMR, είτε μένετε στο σπίτι είτε σχεδιάζετε να ταξιδέψετε.
Εάν δεν είστε σίγουροι για το ιστορικό εμβολιασμού σας ή εάν χρειάζεστε καθοδήγηση σχετικά με τον εμβολιασμό των παιδιών, συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας.
Έχετε υπόψη σας τα τυπικά συμπτώματα ιλαράς (τόσο ως επαγγελματίας υγείας όσο και ως δυνητικός ασθενής):
- υψηλός πυρετός
- βήχας
- καταρροή
- κόκκινα, υγρά μάτια
- ένα χαρακτηριστικό κόκκινο εξάνθημα που συνήθως ξεκινά από τη γραμμή των μαλλιών και εξαπλώνεται στο υπόλοιπο σώμα
Η μόλυνση από ιλαρά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, ακόμη και θάνατο.