Ένα φθηνό και ευρέως διαθέσιμο συνταγογραφούμενο φάρμακο μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου σε ασθενείς που εμφανίζονται σε καταλήγουν στο χειρουργείο, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η μελέτη παρουσιάστηκε πρόσφατα στο UEG Week 2023, ένα συνέδριο από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Γαστρεντερικής Ενδοσκόπησης.
Η αμιτριπτυλίνη, η οποία χρησιμοποιείται συνήθως σε χαμηλές δόσεις για μια σειρά από προβλήματα υγείας, έχει βρεθεί ότι βελτιώνει και τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, όπως έδειξαν τα αποτελέσματα της δοκιμής ATLANTIS.
Με επικεφαλής ερευνητές στα Πανεπιστήμια του Λιντς, του Σαουθάμπτον και του Μπρίστολ και με χρηματοδότηση από το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας Υγείας και Φροντίδας (NIHR), η μελέτη διεξήχθη στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Οι γιατροί συνταγογράφησαν το φάρμακο και οι ασθενείς διαχειρίζονταν τη δόση τους ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους, χρησιμοποιώντας ένα έγγραφο που σχεδιάστηκε για τη δοκιμή.
Τα περισσότερα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου παρακολουθούνται και αντιμετωπίζονται στην πρωτοβάθμια περίθαλψη από τον γιατρό τους, πράγμα που σημαίνει ότι τα αποτελέσματα αυτής της δοκιμής είναι πιθανό να ισχύουν για πολλά άτομα με την πάθηση.
Πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο The Lancet, έδειξαν ότι οι ασθενείς που έπαιρναν αμιτριπτυλίνη είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν συνολική βελτίωση των συμπτωμάτων από εκείνους που έπαιρναν εικονικό φάρμακο.
Τώρα η δοκιμαστική ομάδα συνιστά στους γενικούς ιατρούς να παροτρύνουν τους ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου να χρησιμοποιούν αμιτριπτυλίνη για τη διαχείριση των συμπτωμάτων τους –και έχει διαθέσει το έγγραφο προσαρμογής της δόσης σε κλινικούς ιατρούς και ασθενείς.
«Η αμιτριπτυλίνη είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και είναι ασφαλής και καλά ανεκτή», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Alexander Ford, καθηγητής Γαστρεντερολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Leeds.
«Αυτή η νέα αυστηρά διεξαγόμενη έρευνα δείχνει ότι οι γενικοί ιατροί θα πρέπει να υποστηρίζουν τους ασθενείς στην πρωτοβάθμια περίθαλψη να δοκιμάσουν χαμηλή δόση αμιτριπτυλίνης εάν τα συμπτώματα του συνδρόμου δεν έχουν βελτιωθεί με τις συνιστώμενες θεραπείες πρώτης γραμμής».
Σχετικά με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και την αμιτριπτυλίνη
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το οποίο επηρεάζει περίπου 1 στους 20 ανθρώπους παγκοσμίως, προκαλεί κοιλιακό άλγος και αλλαγές στις κενώσεις του εντέρου. Η μακροχρόνια πάθηση, η οποία δεν έχει γνωστή θεραπεία, παρουσιάζει διακυμάνσεις σε βαρύτητα με την πάροδο του χρόνου.
Μπορεί να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και στην ικανότητα εργασίας και κοινωνικοποίησης. Οι περισσότερες θεραπείες έχουν μόνο ένα μέτριο αποτέλεσμα και οι άνθρωποι έχουν συχνά συνεχή ενοχλητικά συμπτώματα.
Η αμιτριπτυλίνη ανήκει σε μια ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται τρικυκλικά. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν σε υψηλές δόσεις για τη θεραπεία της κατάθλιψης, σήμερα χρησιμοποιούνται σπάνια για αυτήν την πάθηση επειδή έχουν αναπτυχθεί νεότερες θεραπείες.
Προηγούμενες μικρές δοκιμές τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών χαμηλών δόσεων για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου πρότειναν ένα πιθανό όφελος σε ασθενείς που εμφανίζονται σε νοσοκομειακές κλινικές, οι οποίοι συχνά έχουν δυσκολότερα στη θεραπεία συμπτώματα.
Ωστόσο, αυτή η νέα μελέτη είναι η πρώτη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή χαμηλής δόσης αμιτριπτυλίνης έναντι εικονικού φαρμάκου για σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Είναι επίσης η μεγαλύτερη δοκιμή αμιτριπτυλίνης για σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου που πραγματοποιήθηκε παγκοσμίως.
Συμμετέχοντες και ευρήματα
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες –σε αυτούς που έλαβαν αμιτριπτυλίνη και σε αυτούς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Οι συμμετέχοντες είχαν τον έλεγχο για το πόσα δισκία από το φάρμακο έπαιρναν, λαμβάνοντας υποστήριξη μέσω του εγγράφου προσαρμογής της δόσης του ασθενούς που αναπτύχθηκε με εκπροσώπους ασθενών ειδικά για αυτήν τη δοκιμή.
Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αυξήσουν ή να μειώσουν τον αριθμό των δισκίων με βάση τα συμπτώματα του συνδρόμου και τυχόν παρενέργειες που εμφανίστηκαν.
Οι συμμετέχοντες που έλαβαν αμιτριπτυλίνη ανέφεραν μεγαλύτερη βελτίωση στις βαθμολογίες των συμπτωμάτων τους μετά από έξι μήνες σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Όσοι έπαιρναν αμιτριπτυλίνη είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες από εκείνους που έπαιρναν εικονικό φάρμακο να αναφέρουν συνολική βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου, με την αμιτριπτυλίνη να έχει καλύτερη απόδοση σε ένα ευρύ φάσμα μετρήσεων συμπτωμάτων.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις βαθμολογίες άγχους ή κατάθλιψης των συμμετεχόντων και διαπίστωσαν ότι δεν είχαν αλλοιωθεί -υποδηλώνοντας ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα του φαρμάκου ήταν μέσω του εντέρου, όχι λόγω οποιασδήποτε επίδρασης ως αντικαταθλιπτικού.