Γνωρίζετε ποια είναι η ιδανική θερμοκρασία για να διατηρήσετε την υγεία σας σε ισορροπία; Η σωστή ρύθμιση της θερμοκρασίας μπορεί να επηρεάσει την άμυνα του οργανισμού, την ποιότητα του ύπνου και τη συνολική ευεξία σας. Τι ισχύει όμως για τα παιδιά και ποια είναι η διαφορά σε σχέση με τους ενήλικες;
Ύπνος: Ποια θερμοκρασία και υγρασία πρέπει να έχει το υπνοδωμάτιο για να κοιμάστε καλύτερα
Ποια είναι η ιδανική θερμοκρασία για το σπίτι σας;
Πολυάριθμες μελέτες υπογραμμίζουν το γεγονός ότι οι χαμηλές θερμοκρασίες εσωτερικών χώρων συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών και αναπνευστικών παθήσεων, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσουν σε θερμική εξάντληση και επιδείνωση χρόνιων ασθενειών. Οι έρευνες αυτές εκφράζουν πάντα την ανάγκη για πολιτικές που θα προωθούν ενεργειακά αποδοτικές λύσεις, ώστε όλοι να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης.
Γνωρίζουμε πλέον ότι η θερμοκρασία του σώματος μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, με σύγχρονες αναλύσεις να δείχνουν ότι παράγοντες όπως το φύλο, ο μεταβολισμός, οι ορμόνες, η δραστηριότητα, η ηλικία και η έμμηνος ρύση επηρεάζουν τη θερμοκρασία του σώματος. Με τόσες μεταβλητές, λοιπόν, υπάρχει μια ιδανική θερμοκρασία για το σπίτι μας;
Σόμπες και ηλεκτρική κουβέρτα: Πώς θα προφυλαχθείτε από το σύνδρομο του ψημένου δέρματος
Η θερμοκρασία συνδέεται με την υγεία μας
Σε χώρες με εύκρατα ή ψυχρότερα κλίματα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά θερμοκρασία δωματίου στους 18°C ως ασφαλή για την προστασία από τις βλαβερές συνέπειες του κρύου. Ένα ψυχρό, υγρό ή γεμάτο ρεύματα περιβάλλον έχει αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο άσθματος, καρδιαγγειακών νοσημάτων, άγχους και κατάθλιψης.
«Αναγνωρίζουμε ότι τα υγιή σπίτια είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες για την καλή υγεία. Αυτό σημαίνει ότι τα σπίτια που είναι προσβάσιμα, ασφαλή, άνετα και ζεστά προστατεύουν την υγεία μας και στηρίζουν τις κοινότητές μας», δηλώνει η Rebecca Wilson, ανώτερη ειδικός δημόσιας υγείας στο Public Health Wales στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Έρευνες του Public Health Wales το 2022 και το 2023 έδειξαν ότι αυξάνεται το άγχος των ανθρώπων κατά τους τρεις μήνες πριν από τον χειμώνα λόγω της αύξησης του κόστους θέρμανσης (από 57,2% σε 66,5%). Όταν οι θερμοκρασίες έπεσαν, περισσότεροι άνθρωποι ρύθμισαν τους θερμοστάτες τους σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, θερμαίνοντας συγκεκριμένα δωμάτια αντί για ολόκληρο το σπίτι και επιλέγοντας ζεστά ρούχα και μπουκάλια ζεστού νερού για να παραμείνουν ζεστοί.
Αντίστοιχα, η υπερβολική ζέστη αποτελεί επίσης κίνδυνο για την υγεία, ειδικά σε θερμότερα κλίματα, όπου αυξάνεται ο κίνδυνος εξάντλησης λόγω ζέστης και θερμοπληξίας, καθώς το σώμα προσπαθεί απεγνωσμένα να δροσιστεί, επιβαρύνοντας την καρδιά και τα νεφρά.
Έρευνες δείχνουν ότι η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες, τόσο στο κρύο όσο και στη ζέστη, σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα, κάτι που γίνεται όλο και πιο ανησυχητικό λόγω της κλιματικής αλλαγής και των ολοένα και πιο έντονων και μακροχρόνιων ακραίων καιρικών φαινομένων, σύμφωνα με το BBC.
Κρύα χέρια: Το κόλπο των 30 δευτερολέπτων που θα σας ζεστάνει – Πολλοί είπαν ότι «μοιάζει με μαγεία»
Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι στις ακραίες θερμοκρασίες;
Η ηλικία, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η εργασία μπορούν να επηρεάσουν την ανθεκτικότητα ενός ατόμου στη θερμοκρασία. Οι εξωτερικοί εργαζόμενοι είναι πιο εκτεθειμένοι σε ακραίες θερμοκρασίες, ενώ άτομα που ζουν σε χαμηλής ποιότητας ή μη καλά μονωμένα σπίτια μπορεί να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα.
Βρέφη και μικρά παιδιά: Έχουν πιο ενεργό μεταβολισμό και μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος σε σχέση με το βάρος τους, γεγονός που δυσκολεύει τη θερμορύθμιση. Το The Lullaby Trust στο Ηνωμένο Βασίλειο συνιστά θερμοκρασία δωματίου 16-20°C για τα μωρά, καθώς η υπερθέρμανση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.
Ηλικιωμένοι: Ο μεταβολικός ρυθμός μειώνεται με την ηλικία, δυσχεραίνοντας την παραγωγή θερμότητας. Ασθένειες όπως ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσουν την κυκλοφορία του αίματος, κάνοντας τους ηλικιωμένους πιο ευάλωτους στο κρύο. Ακόμα και θερμοκρασίες 18°C μπορεί να οδηγήσουν σε υποθερμία.
Θερμοφόρα: Πώς να τη χρησιμοποιούμε σωστά
Άνδρες και γυναίκες: Ποιος κρυώνει περισσότερο;
Υπάρχουν βιολογικές διαφορές που επηρεάζουν την αίσθηση του κρύου και της ζέστης μεταξύ ανδρών και γυναικών:
- Οι γυναίκες έχουν περισσότερο λίπος μεταξύ δέρματος και μυών, γεγονός που διατηρεί τα όργανα ζεστά, αλλά εμποδίζει τη θερμότητα να φτάσει στα άκρα.
- Μελέτες δείχνουν ότι τα χέρια των γυναικών είναι περίπου 3°C (5,4°F) πιο κρύα από των ανδρών όταν εκτίθενται σε χαμηλές θερμοκρασίες.
- Ο εμμηνορροϊκός κύκλος επηρεάζει τη θερμοκρασία του σώματος, με την υψηλότερη θερμοκρασία να σημειώνεται στη ωχρινική φάση μετά την ωορρηξία.
Η ιδανική θερμοκρασία για ύπνο
Ο ύπνος επηρεάζεται άμεσα από τη θερμοκρασία του σώματος. Σύμφωνα με τον Bill Wisden, ειδικό στον ύπνο, μια θερμοκρασία δωματίου 16-18°C είναι ιδανική για ξεκούραστο ύπνο.
Ένα ζεστό μπάνιο πριν τον ύπνο μπορεί να βοηθήσει, καθώς αυξάνει τη θερμοκρασία του δέρματος και στέλνει σήματα στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ενεργοποιώντας τη διαδικασία του ύπνου.
Θέρμανση: Γιατί πρέπει να αφήνετε ανοιχτές τις πόρτες των δωματίων για περισσότερη ζέστη;
Τελικά, δεν υπάρχει μία ιδανική θερμοκρασία που να ταιριάζει σε όλους. Η ηλικία, το φύλο, ο μεταβολισμός και οι ορμόνες επηρεάζουν το πώς αισθανόμαστε τη ζέστη και το κρύο.