Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα έχουν προκαλέσει ανησυχία στους ειδικούς για τις πιθανές επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία, αλλά τώρα οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κακή διατροφή μπορεί επίσης να επηρεάσει τον τρόπο ανάπτυξης του σώματός μας, ιδιαίτερα της γνάθου.
Οι ερευνητές χρειάστηκε να βασιστούν στην εξελικτική θεωρία και να εντοπίσουν αλλαγές στους ανθρώπους ανάλογα με το περιβάλλον και τις επιλογές τους.
Ποια είναι τα 2 υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα που πλέον θεωρούνται καλά για την υγεία
Πώς επηρεάζει η κακή διατροφή την ανάπτυξη του προσώπου μας;
Πολλές μελέτες που βασίζονται σε μετρήσεις κρανίων από διαφορετικούς πληθυσμούς έχουν αποκαλύψει ότι το σχήμα της ανθρώπινης γνάθου σχετίζεται με τη διατροφή.
Πληθυσμοί που βασίζονται στη γεωργία έχουν διαφορετικά, συνήθως μικρότερα, σχήματα γνάθου σε σύγκριση με κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες. Αυτό έχει παρατηρηθεί τόσο σε πληθυσμούς που έζησαν πριν και μετά τη μετάβαση στη γεωργία, όσο και σε πληθυσμούς που έζησαν την ίδια χρονική περίοδο αλλά ακολουθούσαν διαφορετική διατροφή.
Στη δεύτερη περίπτωση, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι οι γνάθοι των παιδιών ήταν παρόμοιες πριν φτάσουν σε ηλικία που μπορούσαν να μασήσουν.
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει διαφορές στο μέγεθος και το σχήμα των γνάθων ανθρώπων που έζησαν πριν και μετά τη βιομηχανική επανάσταση, μια περίοδο όπου οι άνθρωποι άρχισαν να βασίζονται περισσότερο στα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Παρόλο που τα δόντια έχουν επίσης μικρύνει με την πάροδο του χρόνου, οι ειδικοί λένε ότι το μέγεθος της γνάθου έχει μειωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί πολλοί άνθρωποι σήμερα αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως οδοντικός συνωστισμός, στραβά δόντια ή κακή σύγκλειση.
«Μπορούμε πραγματικά να δούμε την επιτάχυνση της κακής σύγκλεισης όταν περνάμε σε μια βιομηχανική διατροφή», δήλωσε η Dr Carolyn Rando, αναπληρώτρια καθηγήτρια βιοαρχαιολογίας και ιατροδικαστικής ανθρωπολογίας στο UCL.
Η μετάβαση σε μικρότερες γνάθους έχει επίσης συνδεθεί με αλλαγές στον τρόπο ομιλίας μας, βοηθώντας τον άνθρωπο να σχηματίζει ήχους όπως το «φ» και το «β».
Ποια είναι η σχέση με τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα;
Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι συχνά πιο μαλακά, με ορισμένους ειδικούς να προειδοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη μικρότερων γνάθων στα παιδιά.
Η πιο πρόσφατη ανησυχία φαίνεται να προέκυψε από μια πιλοτική μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρυσι από μια ομάδα στην Ισπανία. Η μελέτη αφορούσε τη διατροφή 25 παιδιών ηλικίας 3 έως 5 ετών και την ανάλυση δεδομένων σε συνδυασμό με μετρήσεις των δοντιών και των κρανίων τους.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι τα παιδιά που κατανάλωναν κυρίως υγρά ή ημιστερεά τρόφιμα είχαν μικρότερα κενά ανάμεσα στα κάτω δόντια τους σε σχέση με εκείνα που κατανάλωναν κυρίως στερεά τρόφιμα. Αυτά τα κενά συνήθως γεμίζουν όταν ανατέλλουν τα μόνιμα δόντια.
Ωστόσο, η μελέτη ήταν μικρής κλίμακας, δεν εξέτασε αν τα τρόφιμα ήταν βλαβερά, δεν παρακολούθησε την ανάπτυξη των μόνιμων δοντιών και δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση. Ο καθηγητής Tim Spector, γνωστός για το έργο του σχετικά με την υγεία του εντέρου, δήλωσε:
«Η ισχυρότερη θεωρία σήμερα για το γιατί οι γνάθοι μικραίνουν τόσο γρήγορα είναι ότι ταΐζουμε τα παιδιά μας βρεφική τροφή σχεδόν σε όλη τους τη ζωή, με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσουν τους μύες της γνάθου ή το μέγεθος της γνάθου και να μην προσαρμόζονται στο μάσημα».
Τι λένε οι αντίθετες απόψεις;
Η Dr Hayley Llandro, διευθύντρια εξωτερικών σχέσεων της Βρετανικής Ορθοδοντικής Εταιρείας, ανέφερε ότι οι αλλαγές στην ανάπτυξη της γνάθου μέσω της διατροφής θα μπορούσαν να είναι πιθανές, αλλά πιθανότατα συνέβησαν σταδιακά κατά την εξέλιξη.
«Δεν υπάρχουν μόνο περιβαλλοντικοί παράγοντες στην ανάπτυξη του σκελετού και των δοντιών, η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο επίσης», ανέφερε.
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι ο περιορισμός της κατανάλωσης των υπερεπεξεργασμένων τροφών θα μπορούσε να είναι ευεργετικός, καθώς συχνά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και μπορούν να προκαλέσουν τερηδόνα.
Η Dr Rando επισήμανε ότι υπάρχει συνεχής συζήτηση για το αν η αλλαγή στο σχήμα της γνάθου είναι εξέλιξη ή απλώς αντίδραση σε περιβαλλοντική αλλαγή. «Η μικρότερη οδοντοστοιχία ίσως να είναι πιο εξελικτική, πιο γενετική, αλλά το μικρότερο μέγεθος της γνάθου φαίνεται να σχετίζεται περισσότερο με το περιβάλλον μας, δηλαδή τη διατροφή».
Οι 10 κοινές τροφές που προκαλούν καρκίνο – Πώς θα προστατευθούμε
Η Βρετανική Ορθοδοντική Εταιρεία υπενθύμισε στο κοινό ότι δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ότι οι ασκήσεις μάσησης ή η στάση της γλώσσας και των δοντιών μπορούν να αλλάξουν το σχήμα του προσώπου ή να βελτιώσουν τη νοημοσύνη.